Review and Analysis of Ordeals in the Works of Athar al-Bilad wa Akhbar al-'Ibad
Document Type : پژوهشی اصیل
Author
Assistant Professor of Persian Language and Literature, Shahid Chamran University Of Ahvaz. Ahvaz. Iran
Abstract
Ancient geographical texts contain valuable information in the field of folklore studies, as they often focus not only on the climatic conditions, but also on the way of life of the people. Athar al-Bilad wa Akhbar al-'Ibad by Zakariya ibn Muhammad al-Qazwini, a geographical text from the 7th century AH, is a work in which the author, relying on various sources, has tried to present a picture of the seven climates and the culture and beliefs of their people. Among the transmitted folk culture, the ordeals are noteworthy.
The author, who is himself a judge, has mentioned examples of ordeals, most of which are considered divine judgments, such as the belief in the purifying properties of hot and cold water (the ordeal by fire and water). Ordeals related to the purity of the origin/body (passing through a cave/crevice, a pure spring) and sacred places and objects, and the judges of the ordeals (the chain of justice and the staff of Solomon).
The present research has addressed the precedents of these cases in different cultures and nations on the one hand, and the continuity of the rituals in later times, trying to consider them as a universal theme and from this perspective, investigate the symbolic/mythological aspects among them.
The author, who is himself a judge, has mentioned examples of ordeals, most of which are considered divine judgments, such as the belief in the purifying properties of hot and cold water (the ordeal by fire and water). Ordeals related to the purity of the origin/body (passing through a cave/crevice, a pure spring) and sacred places and objects, and the judges of the ordeals (the chain of justice and the staff of Solomon).
The present research has addressed the precedents of these cases in different cultures and nations on the one hand, and the continuity of the rituals in later times, trying to consider them as a universal theme and from this perspective, investigate the symbolic/mythological aspects among them.
Keywords
Subjects
ابن اثیر، ع. (1371). تاریخ کامل. ترجمة الف. حالت. تهران: مؤسّسة مطبوعات علمی.
ابن بطوطه، م. (1376). سفرنامة ابن بطوطه. ترجمة م. موحّد. تهران: آگه.
ابن جبیر، م. (1370). سفرنامة ابن جبیر. تصحیح و. رایت. ترجمة پ. اتابکی. مشهد: مؤسّسة چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
ابن رُسته، الف. (1365). الاعلاق النفیسه. ترجمة ح. قره‌چانلو. تهران: امیرکبیر.
ابن زبیر، الف. (1984م). الذخائر و التّحف. حقّقه عن نسخة فریدة م. حمید الله. کویت: مطبعة حکومة کویت.
ابن فوطی، ع. (1374). مجمع الآداب فی مجمع الالقاب. تحقیق محمّد الکاظم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
ابن فوطی، ع. (1381). الحوادث الجامعة. ترجمة ع. آیتی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ابن محدّث تبریزی. (1397). عجایب الدنیا. تصحیح و تحقیق ع. نویدی ملاطی. تهران: سخن و موقوفات دکتر محمود افشار.
ابوبکر خوارزمی، م. (1418ق). مفید العلوم و مبید الهموم. مراجعه و تقدیم ع. الانصاری. بیروت: مکتبة العصریة.
ابوریحان بیرونی، م. (1380). الآثار الباقیة عن القرون الخالیة. تحقیق و تعلیق پ. اذکائی. تهران: میراث مکتوب.
اسدی طوسی، ع. (1354). گرشاسب‌نامه. به اهتمام ح. یغمایی. تهران: طهوری.
افسر یغمایی، ع. الف. (1337). شهر بابک. یغما، 123، 320-326.
الهی منش، م. ر؛ رئیسی نافچی، ن. (1396). تحلیل اوردالی از دیدگاه تاریخ حقوق کیفری و تطبیق آن با قسّامه. مطالعات حقوق. 1 (12)، 23-37.
الیاده، م. (1372). رساله در تاریخ ادیان، ترجمة ج. ستاری، تهران: سروش.
الیاده، م. (1393). نمادپردازی، امر قدسی و هنرها. ترجمة م. صالحی علامه. تهران: نیلوفر.
بادامچی، ح. (1382). آغاز قانون‌گذاری (تاریخ حقوق بین النهرین باستان). تهران: طرح نو.
بادامچی، ح. (1392). قانون حمورابی. تهران: نگاه معاصر.
بررتون، ج. پ. (1377). فضای مقدّس، ترجمة مجید محمدی. نامه فرهنگ. 29، 128-145.
بلک، ج؛ گرین، آ. (1385). فرهنگنامة خدایان، دیوان و نمادهای بین‌النهرین باستان. ترجمة پ. متین. تهران: امیرکبیر.
بویس، م. (1374). تاریخ کیش زرتشت. ترجمة ه. صنعتی زاده. تهران: توس.
بهار، مهرداد (1391). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگه.
پورداوود، الف. (گزارش) (2537). ویسپرد. به کوشش ب. فره‌وشی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جهاندیده، ع. (1396). پژوهشی دربارة آیین وَر در بلوچستان. فرهنگ و ادبیات عامه، 5 (16)، 19-38.
حاسب طبری، م. (1391). تحفة الغرائب. تصحیح ج. متینی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
حجتی کرمانی، ع. (1379). سیر قضاوت در ادوار مختلف تاریخ. تهران: کتاب آوند دانش.
حسنی، ح. (1352). اوردالی. حقوق مردم، ش32 (ص 70-74)، ش 33 (ص57-60)، ش35 و 36 (58-59، 61-62).
خالقی مطلق، ج. (1362). گردشی در گرشاسپنامه 1، ایران نامه، 1 (3)، 388 - 423.
دانش پژوه، م. ت. (تصحیح). (1345). یواقیت العلوم و دررای النجوم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
راشد محصّل، م. ت. (پژوهش) (1385). وزیدگی‌های زادسپرم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رسولی، ج. (1377). آیین اساطیری ور، پیشینة سوگند در ایران و جهان. تهران: سروش.
زرین کوب، ع. (1379). یادداشت‌ها و اندیشه‌ها. تهران: سخن.
ژیران، ف؛ لاکوئه، ک؛ دلاپورت، ل. (1375). فرهنگ اساطیر آشور و بابل. ترجمة الف. اسماعیل پور. تهران: فکر روز.
ساباتوچی. د. (1378). اوردالی (آزمایش ایزدی یا آیین ور). ترجمة م. رایجیان اصلی. کانون. 17، 164-180.
سیرافی، س. (1381). سلسلة التواریخ یا اخبار الصین و الهند. ترجمة ح. قرچانلو. تهران: اساطیر و مرکز بین المللی گفتگوی تمدن‌ها.
شوالیه، ژ؛ گربران، آ. (1384). فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقیق س. فضایلی. تهران: جیحون.
شیخ الحکمایی، ع. (1/7/1385). سولاخ حلال حروم. وبسایت کازرونیه.www. kazerounieh-1.blogfa.com
صابری افتخاری، ع. (1399/2/13). مدخل غار ایّوب. وبسایت دایرة المعارف بزرگ اسلامی. www.cgie.org.ir
صرفی، م. (زمستان 1379و بهار 1380). «آزمون آتش». نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 8 و 9 (پیاپی 7)، 31-57.
صفا، ذ. (1369). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس.
صفدی، خ. (1381ق). الوافی بالوفیات. باعتناء ه. ریتر. بیروت: دارالنشر فرانز شتاینر.
طبری، ح. (1379). مناقب الطاهرین. تحقیق ح. درگاهی. تهران: رایزن.
طوسی، م. (1345). عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات، به اهتمام م. ستوده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
غرناطی، م. (2003م). رحلة الغرناطی (تحفة الالباب و نخبة الاعجاب). حرّرها و قدّم لها ق. وهب. ابوظبی: دارالسویدی للنشر و التوزیع؛ بیروت: الموسّسة العربیة للدراسات و النشر.
قائمی، ف؛ قوام، الف؛ یاحقی، م. ج. (1388). تحلیل نقش نمادین اسطورة آب و نمودهای آن در شاهنامه فردوسی براساس روش نقد اسطوره‌ای. جستارهای ادبی. س42 (2)، 47-67.
قزوینی، ز. (1361). عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات. به تصحیح و مقابله ن. سبوحی. تهران: کتابخانة مرکزی.
قزوینی، ز. (1373). آثار البلاد و اخبار العباد. ترجمة ج. قاجار. به تصحیح و تکمیل م. محدّث. تهران: امیرکبیر.
کراچکوفسکی، الف. ی. (1389). تاریخ‌نوشته‌های جغرافی در جهان اسلامی. ترجمة الف. پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.
کوپر، جی. سی. (1391). فرهنگ نمادهای آیینی. ترجمة ر. بهزادی. تهران: علمی.
لسان، ح. (1356). تفأل و تطیّر. هنر و مردم. 183، 30-57.
مزداپور، ک. (آوانویسی و ترجمه) (1369). شایست و ناشایست. تهران: مؤسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
موریه، ج. ج. (1386). سفرنامة جیمز موریه. برگردان الف. سرّی. تهران: توس.
نجم‌الدوله، ع. (1386). سفرنامة دوم نجم الدوله به خوزستان. تصحیح و تحشیه و تعلیقات از الف. کتابی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نوادة مهلب. (1378). مجمل التواریخ و القصص. ویرایش س. نجم آبادی؛ ز. وبر. آلمان: دومونده نیکارهوزن.
یعقوبی، الف. (1371). تاریخ یعقوبی. ترجمة م. الف. آیتی. تهران: علمی و فرهنگی.
ابن بطوطه، م. (1376). سفرنامة ابن بطوطه. ترجمة م. موحّد. تهران: آگه.
ابن جبیر، م. (1370). سفرنامة ابن جبیر. تصحیح و. رایت. ترجمة پ. اتابکی. مشهد: مؤسّسة چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
ابن رُسته، الف. (1365). الاعلاق النفیسه. ترجمة ح. قره‌چانلو. تهران: امیرکبیر.
ابن زبیر، الف. (1984م). الذخائر و التّحف. حقّقه عن نسخة فریدة م. حمید الله. کویت: مطبعة حکومة کویت.
ابن فوطی، ع. (1374). مجمع الآداب فی مجمع الالقاب. تحقیق محمّد الکاظم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان چاپ و انتشارات.
ابن فوطی، ع. (1381). الحوادث الجامعة. ترجمة ع. آیتی. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ابن محدّث تبریزی. (1397). عجایب الدنیا. تصحیح و تحقیق ع. نویدی ملاطی. تهران: سخن و موقوفات دکتر محمود افشار.
ابوبکر خوارزمی، م. (1418ق). مفید العلوم و مبید الهموم. مراجعه و تقدیم ع. الانصاری. بیروت: مکتبة العصریة.
ابوریحان بیرونی، م. (1380). الآثار الباقیة عن القرون الخالیة. تحقیق و تعلیق پ. اذکائی. تهران: میراث مکتوب.
اسدی طوسی، ع. (1354). گرشاسب‌نامه. به اهتمام ح. یغمایی. تهران: طهوری.
افسر یغمایی، ع. الف. (1337). شهر بابک. یغما، 123، 320-326.
الهی منش، م. ر؛ رئیسی نافچی، ن. (1396). تحلیل اوردالی از دیدگاه تاریخ حقوق کیفری و تطبیق آن با قسّامه. مطالعات حقوق. 1 (12)، 23-37.
الیاده، م. (1372). رساله در تاریخ ادیان، ترجمة ج. ستاری، تهران: سروش.
الیاده، م. (1393). نمادپردازی، امر قدسی و هنرها. ترجمة م. صالحی علامه. تهران: نیلوفر.
بادامچی، ح. (1382). آغاز قانون‌گذاری (تاریخ حقوق بین النهرین باستان). تهران: طرح نو.
بادامچی، ح. (1392). قانون حمورابی. تهران: نگاه معاصر.
بررتون، ج. پ. (1377). فضای مقدّس، ترجمة مجید محمدی. نامه فرهنگ. 29، 128-145.
بلک، ج؛ گرین، آ. (1385). فرهنگنامة خدایان، دیوان و نمادهای بین‌النهرین باستان. ترجمة پ. متین. تهران: امیرکبیر.
بویس، م. (1374). تاریخ کیش زرتشت. ترجمة ه. صنعتی زاده. تهران: توس.
بهار، مهرداد (1391). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگه.
پورداوود، الف. (گزارش) (2537). ویسپرد. به کوشش ب. فره‌وشی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جهاندیده، ع. (1396). پژوهشی دربارة آیین وَر در بلوچستان. فرهنگ و ادبیات عامه، 5 (16)، 19-38.
حاسب طبری، م. (1391). تحفة الغرائب. تصحیح ج. متینی. تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
حجتی کرمانی، ع. (1379). سیر قضاوت در ادوار مختلف تاریخ. تهران: کتاب آوند دانش.
حسنی، ح. (1352). اوردالی. حقوق مردم، ش32 (ص 70-74)، ش 33 (ص57-60)، ش35 و 36 (58-59، 61-62).
خالقی مطلق، ج. (1362). گردشی در گرشاسپنامه 1، ایران نامه، 1 (3)، 388 - 423.
دانش پژوه، م. ت. (تصحیح). (1345). یواقیت العلوم و دررای النجوم. تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
راشد محصّل، م. ت. (پژوهش) (1385). وزیدگی‌های زادسپرم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رسولی، ج. (1377). آیین اساطیری ور، پیشینة سوگند در ایران و جهان. تهران: سروش.
زرین کوب، ع. (1379). یادداشت‌ها و اندیشه‌ها. تهران: سخن.
ژیران، ف؛ لاکوئه، ک؛ دلاپورت، ل. (1375). فرهنگ اساطیر آشور و بابل. ترجمة الف. اسماعیل پور. تهران: فکر روز.
ساباتوچی. د. (1378). اوردالی (آزمایش ایزدی یا آیین ور). ترجمة م. رایجیان اصلی. کانون. 17، 164-180.
سیرافی، س. (1381). سلسلة التواریخ یا اخبار الصین و الهند. ترجمة ح. قرچانلو. تهران: اساطیر و مرکز بین المللی گفتگوی تمدن‌ها.
شوالیه، ژ؛ گربران، آ. (1384). فرهنگ نمادها. ترجمه و تحقیق س. فضایلی. تهران: جیحون.
شیخ الحکمایی، ع. (1/7/1385). سولاخ حلال حروم. وبسایت کازرونیه.www. kazerounieh-1.blogfa.com
صابری افتخاری، ع. (1399/2/13). مدخل غار ایّوب. وبسایت دایرة المعارف بزرگ اسلامی. www.cgie.org.ir
صرفی، م. (زمستان 1379و بهار 1380). «آزمون آتش». نشریه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان، شماره 8 و 9 (پیاپی 7)، 31-57.
صفا، ذ. (1369). تاریخ ادبیات در ایران. تهران: فردوس.
صفدی، خ. (1381ق). الوافی بالوفیات. باعتناء ه. ریتر. بیروت: دارالنشر فرانز شتاینر.
طبری، ح. (1379). مناقب الطاهرین. تحقیق ح. درگاهی. تهران: رایزن.
طوسی، م. (1345). عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات، به اهتمام م. ستوده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
غرناطی، م. (2003م). رحلة الغرناطی (تحفة الالباب و نخبة الاعجاب). حرّرها و قدّم لها ق. وهب. ابوظبی: دارالسویدی للنشر و التوزیع؛ بیروت: الموسّسة العربیة للدراسات و النشر.
قائمی، ف؛ قوام، الف؛ یاحقی، م. ج. (1388). تحلیل نقش نمادین اسطورة آب و نمودهای آن در شاهنامه فردوسی براساس روش نقد اسطوره‌ای. جستارهای ادبی. س42 (2)، 47-67.
قزوینی، ز. (1361). عجائب المخلوقات و غرائب الموجودات. به تصحیح و مقابله ن. سبوحی. تهران: کتابخانة مرکزی.
قزوینی، ز. (1373). آثار البلاد و اخبار العباد. ترجمة ج. قاجار. به تصحیح و تکمیل م. محدّث. تهران: امیرکبیر.
کراچکوفسکی، الف. ی. (1389). تاریخ‌نوشته‌های جغرافی در جهان اسلامی. ترجمة الف. پاینده. تهران: علمی و فرهنگی.
کوپر، جی. سی. (1391). فرهنگ نمادهای آیینی. ترجمة ر. بهزادی. تهران: علمی.
لسان، ح. (1356). تفأل و تطیّر. هنر و مردم. 183، 30-57.
مزداپور، ک. (آوانویسی و ترجمه) (1369). شایست و ناشایست. تهران: مؤسّسة مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
موریه، ج. ج. (1386). سفرنامة جیمز موریه. برگردان الف. سرّی. تهران: توس.
نجم‌الدوله، ع. (1386). سفرنامة دوم نجم الدوله به خوزستان. تصحیح و تحشیه و تعلیقات از الف. کتابی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نوادة مهلب. (1378). مجمل التواریخ و القصص. ویرایش س. نجم آبادی؛ ز. وبر. آلمان: دومونده نیکارهوزن.
یعقوبی، الف. (1371). تاریخ یعقوبی. ترجمة م. الف. آیتی. تهران: علمی و فرهنگی.
