The Reflection of the Story of the Amber Cow in Persian Texts
Document Type : پژوهشی اصیل
Authors
1
Assistant professor, Department of English Language and General Lessons, Shahroud University of Technology, Shahroud, Iran
2
Assistant professor, Department of Persian Literature and English language, K. N. Toosi University of Technology, Tehran, Iran.
Abstract
The Amber Cow is a legendary creature with special characteristics, whose story has a wide reflection in Persian poetry and prose texts. So that we can recover a sign of it from the oldest sources available to this day. Of course, despite the age of this legend and the frequent references to it in various texts and also the wrong understanding of quiddity of this creature, it is surprising that no befitting research has been done about this creature. With the aim of investigating the origin, age and various narratives of its story, as well as determining the characteristics of this legendary creature based on various sources and documents, this research has dealt with how the story of this cow is reflected. The authors have collected the materials related to the subject by examining various sources, including the books of strange creatures and narrative, mythology, legends, history, and etc. texts and they have categorized and analyzed by descriptive-analytical method and using library study and notes taking. Among the findings of this research is the presentation of the historical process of the story and its related changes in the texts of different periods, as well as determining the identity of this cow and distinguishing it from similar animals and real sea cows.
Keywords
Subjects
اسدی طوسی، ع. (1354). گرشاسب‌نامه، به‌کوشش حبیب یغمایی، چ. دوم،، تهران: طهوری.
انوری، ح. (1382). فرهنگ بزرگ سخن، هشت جلد، تهران: سخن.
بکران، م. (1342). جهان‌نامه، به‌کوشش محمدامین ریاحی، تهران: ابن‌سینا.
بلعمی، م. (1373). تاریخنامۀ طبری، ج.3، به تصحیح و تحشیۀ محمد روشن، تهران: البرز.
پولادی، ح. و علیقلی‌زاده، ح. (1400). «گاو عنبری؛ گاو یا ماهی؟!»، مجلۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 40 (9)، مهر و آبان، 207-242.
تبریزی، ا. (1397). عجایب‌الدنیا، ترجمۀ مقدمه و تعلیقات چاپ مسکو از دکتر محسن شجاعی، تصحیح و تحقیق علی نویدی‌ملاطی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار.
ثغری، ع. (1352). طوطی‌نامه، جواهرالاسمار، به‌اهتمام شمس‌الدین آل‌احمد، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
جزائری شوشتری، ع. (1363). تحفه‌العالم و ذیل‌التحفه، با مقدمه و تصحیح و حواشی، به‌اهتمام صمد موحد، تهران: طهوری.
جعفری‌قنواتی، م. (1387). دو روایت از سلیم جواهری، به‌همراه دو مقاله از اولریش مارزلف، مارگارت میلز، تهران: مازیار.
حاسب طبری، م. (1371). تحفه‌الغرائب، به‌تصحیح جلال متینی، تهران: معین.
حمدالله مستوفی، ح. (1336). نزهه‌القلوب، با مقابله و تعلیقات و فهارس به‌کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: طهوری.
خاقانی، ب. (1375). دیوان، به‌اهتمام جهانگیر منصور، تهران: نگاه.
دمیری، ک. (1360) خواص‌الحیوان، ترجمۀ خواجه محمدتقی تبریزی، به‌تصحیح فاطمه مهری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ذوالفقاری، ح. (1401). زبان و ادبیات عامۀ ایران، چ. ششم، تهران: سمت.
سنایی، ا. (1381). دیوان، به‌اهتمام پرویز بابایی، تهران: آزادمهر.
سمعانی، ا. (1368). روح‌الارواح فی شرح اسماء الملک الفتاح، به‌اهتمام و تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: علمی و فرهنگی.
سهروردی، ش. (1373). مجموعۀ مصنفات شیخ اشراق، مشتمل بر مجموعۀ آثار فارسی شیخ اشراق، ج.3، به‌تصحیح و تحشیه و مقدمۀ سید حسین نصر، با مقدمه و تحلیل فرانسوی هنری کربین، چ. دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شاله، ف. (1346). تاریخ مختصر ادیان بزرگ، ترجمۀ دکتر منوچهر خدایار محبی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شمس‌الدین آملی، م. (1377). نفایس‌الفنون فی عرایس‌العیون، ج.3، به‌تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران.
طبری، م. (1387 ه.ق.). تاریخ الطبری: تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، الجزء الثالث، بیروت: روائع التراث العربی.
طرسوسی، م. (2536). داراب‌نامه، ج.1، به‌کوشش ذبیح‌الله صفا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
طرسوسی، م. (2536). داراب‌نامه، ج.2، به‌کوشش ذبیح‌الله صفا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
طوسی، م. (1382). عجائب‌المخلوقات، به‌اهتمام منوچهر ستوده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
عطار، م. (1361). اسرارنامه، با تصحیح و تعلیقات و حواشی صادق گوهرین، چ. دوم، تهران: زوار.
عطار، م. (2535). خسرونامه، به‌تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، تهران: زوار.
عقیلی‌خراسانی، م. (1976م.). مخزن‌الادویه، محمدحسین عقیلی علوی خراسانی شیرازی، به‌کوشش محمد مقدم، مصطفی انصاری، تهران: شرکت افست، چاپ‌خانۀ بیست‌وپنج شهریور، افست از روی چاپ سنگی 1844م. کلکته.
.غیاث‌الدین رامپوری، م. (1363). غیاث‌اللغات، به‌کوشش منصور ثروت، تهران: امیرکبیر.
فردوسی، ا. (1389). شاهنامه، به‌کوشش جلال خالقی‌مطلق، 8ج، ج.4، چ. سوم، تهران: مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی.
.فرنبغ دادگی. (1378). بندهش، گزارنده مهرداد بهار، چ. سوم، تهران: توس
فیروزآبادی، م. (1426 ه.ق.). القاموس المحیط، تحقیق مکتب تحقیق التراث فی مؤسسه الرساله، باشراف محمد نعیم العرقسوسی، بیروت: مؤسسه الرساله.
قزوینی، ز. (1340). عجایب‌المخلوقات و غرایب‌الموجودات، به‌تصحیح نصر‌اللّه سبوحی، تهران: انتشارات کتابفروشی مرکزی ناصرخسرو.
مرتضی زبیدی، م. (1414 ه.ق.). تاج‌العروس من جواهرالقاموس، 20 مجلد، دراسه و تحقیق علی شیری، بیروت: دارالفکر.
مسعود سعد سلمان. (1374). دیوان، با مقدمۀ رشید یاسمی، به‌اهتمام پرویز بابایی، تهران: نگاه
معین، م. (1383). فرهنگ فارسی، چ. بیست‌ویکم، تهران: امیرکبیر
منوچهری، ا. (1385). دیوان، به‌تصحیح محمد دبیرسیاقی، چ. ششم، تهران: زوار
مولوی، ج. (1375). مثنوی معنوی، ج.6، به‌تصحیح رینولد الین نیکلسون، تهران: توس.
میبدی، ا. (1339). کشف‌الاسرار فی عدّه الابرار، ج.8، به‌کوشش علی‌اصغر حکمت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ناشناس. (1345). بحرالفوائد، به‌کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ناشناس. (1392). ام‌الکتاب، ویرایش ولادیمیر ایوانف، به‌کوشش ب. بی‌نیاز (داریوش)، کلن: پویا.
ناصرخسرو. (1374). دیوان، مقابله و تصحیح کرامت تفنگدار، تهران: چکامه.
نبی‌لو، ع. (1386). «تأویلات مولوی از داستان‌های حیوانات (بررسی پنجاه و سه داستان حیوانات و تأویلات آن در مثنوی)»، پژوهش‌های ادبی، 16 (4)، 239-270.
نصیرالدین طوسی، م. (1348). تنسوخ‌نامه ایلخانی، با مقدمه و تعلیقات محمدتقی مدرّس رضوی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
نظامی، ا. (1378الف). شرفنامه، با شرح و تصحیح وحیددستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان، چ. سوم، تهران: قطره.
نظامی، ا. (1378ب). لیلی و مجنون، با شرح و تصحیح وحیددستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان، چ. سوم، تهران: قطره.
نیسابوری، ا. (1382). قصص‌الانبیا (داستان‌های پیغامبران)، به‌اهتمام حبیب یغمایی، چ. سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
هدایت، ص. (1378). نیرنگستان، تهران: امیرکبیر.
انوری، ح. (1382). فرهنگ بزرگ سخن، هشت جلد، تهران: سخن.
بکران، م. (1342). جهان‌نامه، به‌کوشش محمدامین ریاحی، تهران: ابن‌سینا.
بلعمی، م. (1373). تاریخنامۀ طبری، ج.3، به تصحیح و تحشیۀ محمد روشن، تهران: البرز.
پولادی، ح. و علیقلی‌زاده، ح. (1400). «گاو عنبری؛ گاو یا ماهی؟!»، مجلۀ فرهنگ و ادبیات عامه، 40 (9)، مهر و آبان، 207-242.
تبریزی، ا. (1397). عجایب‌الدنیا، ترجمۀ مقدمه و تعلیقات چاپ مسکو از دکتر محسن شجاعی، تصحیح و تحقیق علی نویدی‌ملاطی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار.
ثغری، ع. (1352). طوطی‌نامه، جواهرالاسمار، به‌اهتمام شمس‌الدین آل‌احمد، تهران: انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
جزائری شوشتری، ع. (1363). تحفه‌العالم و ذیل‌التحفه، با مقدمه و تصحیح و حواشی، به‌اهتمام صمد موحد، تهران: طهوری.
جعفری‌قنواتی، م. (1387). دو روایت از سلیم جواهری، به‌همراه دو مقاله از اولریش مارزلف، مارگارت میلز، تهران: مازیار.
حاسب طبری، م. (1371). تحفه‌الغرائب، به‌تصحیح جلال متینی، تهران: معین.
حمدالله مستوفی، ح. (1336). نزهه‌القلوب، با مقابله و تعلیقات و فهارس به‌کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: طهوری.
خاقانی، ب. (1375). دیوان، به‌اهتمام جهانگیر منصور، تهران: نگاه.
دمیری، ک. (1360) خواص‌الحیوان، ترجمۀ خواجه محمدتقی تبریزی، به‌تصحیح فاطمه مهری، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ذوالفقاری، ح. (1401). زبان و ادبیات عامۀ ایران، چ. ششم، تهران: سمت.
سنایی، ا. (1381). دیوان، به‌اهتمام پرویز بابایی، تهران: آزادمهر.
سمعانی، ا. (1368). روح‌الارواح فی شرح اسماء الملک الفتاح، به‌اهتمام و تصحیح نجیب مایل هروی، تهران: علمی و فرهنگی.
سهروردی، ش. (1373). مجموعۀ مصنفات شیخ اشراق، مشتمل بر مجموعۀ آثار فارسی شیخ اشراق، ج.3، به‌تصحیح و تحشیه و مقدمۀ سید حسین نصر، با مقدمه و تحلیل فرانسوی هنری کربین، چ. دوم، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شاله، ف. (1346). تاریخ مختصر ادیان بزرگ، ترجمۀ دکتر منوچهر خدایار محبی، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
شمس‌الدین آملی، م. (1377). نفایس‌الفنون فی عرایس‌العیون، ج.3، به‌تصحیح ابوالحسن شعرانی، تهران.
طبری، م. (1387 ه.ق.). تاریخ الطبری: تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمدابوالفضل ابراهیم، الجزء الثالث، بیروت: روائع التراث العربی.
طرسوسی، م. (2536). داراب‌نامه، ج.1، به‌کوشش ذبیح‌الله صفا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
طرسوسی، م. (2536). داراب‌نامه، ج.2، به‌کوشش ذبیح‌الله صفا، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
طوسی، م. (1382). عجائب‌المخلوقات، به‌اهتمام منوچهر ستوده، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
عطار، م. (1361). اسرارنامه، با تصحیح و تعلیقات و حواشی صادق گوهرین، چ. دوم، تهران: زوار.
عطار، م. (2535). خسرونامه، به‌تصحیح و اهتمام احمد سهیلی خوانساری، تهران: زوار.
عقیلی‌خراسانی، م. (1976م.). مخزن‌الادویه، محمدحسین عقیلی علوی خراسانی شیرازی، به‌کوشش محمد مقدم، مصطفی انصاری، تهران: شرکت افست، چاپ‌خانۀ بیست‌وپنج شهریور، افست از روی چاپ سنگی 1844م. کلکته.
.غیاث‌الدین رامپوری، م. (1363). غیاث‌اللغات، به‌کوشش منصور ثروت، تهران: امیرکبیر.
فردوسی، ا. (1389). شاهنامه، به‌کوشش جلال خالقی‌مطلق، 8ج، ج.4، چ. سوم، تهران: مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی.
.فرنبغ دادگی. (1378). بندهش، گزارنده مهرداد بهار، چ. سوم، تهران: توس
فیروزآبادی، م. (1426 ه.ق.). القاموس المحیط، تحقیق مکتب تحقیق التراث فی مؤسسه الرساله، باشراف محمد نعیم العرقسوسی، بیروت: مؤسسه الرساله.
قزوینی، ز. (1340). عجایب‌المخلوقات و غرایب‌الموجودات، به‌تصحیح نصر‌اللّه سبوحی، تهران: انتشارات کتابفروشی مرکزی ناصرخسرو.
مرتضی زبیدی، م. (1414 ه.ق.). تاج‌العروس من جواهرالقاموس، 20 مجلد، دراسه و تحقیق علی شیری، بیروت: دارالفکر.
مسعود سعد سلمان. (1374). دیوان، با مقدمۀ رشید یاسمی، به‌اهتمام پرویز بابایی، تهران: نگاه
معین، م. (1383). فرهنگ فارسی، چ. بیست‌ویکم، تهران: امیرکبیر
منوچهری، ا. (1385). دیوان، به‌تصحیح محمد دبیرسیاقی، چ. ششم، تهران: زوار
مولوی، ج. (1375). مثنوی معنوی، ج.6، به‌تصحیح رینولد الین نیکلسون، تهران: توس.
میبدی، ا. (1339). کشف‌الاسرار فی عدّه الابرار، ج.8، به‌کوشش علی‌اصغر حکمت، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ناشناس. (1345). بحرالفوائد، به‌کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ناشناس. (1392). ام‌الکتاب، ویرایش ولادیمیر ایوانف، به‌کوشش ب. بی‌نیاز (داریوش)، کلن: پویا.
ناصرخسرو. (1374). دیوان، مقابله و تصحیح کرامت تفنگدار، تهران: چکامه.
نبی‌لو، ع. (1386). «تأویلات مولوی از داستان‌های حیوانات (بررسی پنجاه و سه داستان حیوانات و تأویلات آن در مثنوی)»، پژوهش‌های ادبی، 16 (4)، 239-270.
نصیرالدین طوسی، م. (1348). تنسوخ‌نامه ایلخانی، با مقدمه و تعلیقات محمدتقی مدرّس رضوی، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.
نظامی، ا. (1378الف). شرفنامه، با شرح و تصحیح وحیددستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان، چ. سوم، تهران: قطره.
نظامی، ا. (1378ب). لیلی و مجنون، با شرح و تصحیح وحیددستگردی، به‌کوشش سعید حمیدیان، چ. سوم، تهران: قطره.
نیسابوری، ا. (1382). قصص‌الانبیا (داستان‌های پیغامبران)، به‌اهتمام حبیب یغمایی، چ. سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
هدایت، ص. (1378). نیرنگستان، تهران: امیرکبیر.
