Typology of Titles of Persian Quatrain
Document Type : پژوهشی اصیل
Authors
Tarbiat modares university
Abstract
Quatrain is one of the most popular forms of Persian folk poetry. In the early literary works and in different regions in Iran, various names are used to refer to Quatrain: Fahlavi, Tarāne, Hājiyāni, Qaribi, Faryād, Šarve and so forth. The question is if these different names correspond to different genres with distinct characteristics, or they are merely different names that all belong to one autonomous genre, based on the generic and literary criteria. To answer this question, the structure and content of approximately five thousand three hundred Persian Quatrains were studied, including Čārbeiti, Seytak, Šarve, Ferāqi, Faryād, Falaki, Kallegi, Hazāragy, Hoseinā, Najmā, and Šarbe. The results show that, based on the generic and literary criteria, all of the above-mentioned have the same structural and content features and should be classified under the Quatrain genre.
Introduction
In different regions of Iran and in the neighboring Persian speaking countries, various names are used to refer to Quatrain. For example, ‘Čārbeiti’, ‘Ferāqi’, and ‘Faryād’ are used in Khorasan, ‘Kallegi’ in Sarkavir, ‘Seytak’ in Sistan, ‘Šarve’ in Bushehr, ‘Hazāragy’ in Afghanistan, ‘Falaki’ in Tajikistan, ‘Šarbe’ in Arak, and ‘Šarme’ in Fars. Moreover, in the early Persian literary works, Quatrain is referred to as ‘Fahlavi’, ‘Tarāne’, ‘Beit’, and ‘Robāi’. Even some musical terms such as ‘Jamšidi’, ‘Sarhaddi’, ‘Kuče Bāqi’, ‘Hājiyāni’, and ‘Dašti’ have been used to address Quatrain.
Most of the above-mentioned names have been so popular over such a long period of time that they have persuaded some researchers to consider each of them as an autonomous genre. However, studying these terms, using scientific methods and literary classification criteria might revise this common opinion, as there are great similarities between these different names.
This study aims to investigate if these different names correspond to different genres with distinct characteristics, or they are merely different names that all belong to one autonomous genre. To this aim, the structure and content of approximately one thousand five hundred Persian Quatrain is studied.
The structural and content features of Persian quatrain in different regions have been extensively investigated in previous studies by other researchers like Nasiri Jami (2001), Naseh (2014), Bahrampur (2015), and Zolfaghari (2015b). However, different names used in different regions of Iran to refer to Quatrain have not been studied and analyzed thus far.
Discussion
In comparison to many other types of poetry in the early Persian literary works, a very limited number of Quatrains were recorded, where they are referred to as ‘Fahlavi’, ‘Tarāne’, ‘Beit’, and ‘Robāi’. In the following section, the reasons that these names are allocated to these Quatrains are explained.
Dobeiti (in Persian): This name refers to the number of verses in a Quatrain, which means two verses. Quatrain is a short poetic form that expresses an autonomous content only within two verses, along with rhymes in the first, second and fourth hemistich. Most of the Quatrains have emotional content expressed by an intimate, simple, and casual language in the prosodic meter bahr-e hazaj, and they have been widely used as lyrics for many songs.
Robāi: This name refers to the number of the verses as well. Robai is very similar to Dobeiti, in terms of having two verses and, most importantly, the same rhyme scheme. Consequently, sometimes by mistake, Robai has been used to refer to Dobeiti. However, Dobeiti and Robai are totally different in terms of meter, content, language, and applications.
Fahlavi: Dobeiti and Fahlavi are considered the same mainly because of their historical background in the pre-Islamic period. Indeed, Fahlaviat refers to the poems which are composed in different dialects of the Pahlavi language. These poems have been used as lyrics for songs, mostly in the form of Quatrain. Considering that Fahlaviat have been popular before Dobeiti and the fact that the only difference between these two Quatrains is in the syllabic meter, the current hypotheses put forward by this study is that Dobeiti is an extension of Fahlavi (Bahar, 1976, p. 41).
Tarāne: The melodized Dobeiti is called Tarāne (Shams Gheis, 2009, p. 142). In other words, whenever Dobeiti is presented along with musical instruments, it is called Tarāne. In the past, Robai and Dobeiti were often taken as synonymous with Tarāne by mistake.
Beit: In the Persian literature, two hemistiches together form a Beit (verse). Beit also stands for all forms of Persian poem. Singing ‘Beit’ means singing Persian poem, and that is why sometime ‘Beit’ is used to refer to Dobeiti.
Other terms like ‘Jamšidi’, ‘Sarhaddi’, ‘Kuče Bāqi’, ‘Hājiyāni’, ‘Bidagāni’, ‘Gharibi’, and ‘Dašti’ have been used to refer to Quatrain all of which have the characteristics of Quatrain studied in this article. In fact, these terms are musical expressions mainly used to refer to different musical Magham. Therefore, due to the correlation between Quatrain and music, the corresponding musical Magham has sometimes been used to refer to Quatrain.
Conclusion
In this paper, the structural and content features of the investigated samples are taken into account, and a comparative analysis is drawn between them. The results showed that Quatrain has been referred to by many different names due to its popularity in different eras and regions. For example, in early Persian literary works, Quatrain has been named as ‘Fahlavi’, ‘Tarāne’, ‘Beit’, and ‘Robāi’, while in oral literature, it has mostly been known as Čārbeiti, Seytak, Šarve, Ferāqi, Faryād, Falaki, Kallegi, Hazāragy, Hoseinā, Najmā, Šarbe, and Šarme. Indeed, all the above-mentioned terms are different names for referencing to a unique genre, which is Quatrain.
References
Bahar, M. T. (1976). Bahar and Persian literature (vol. 1). Ketabhaye Jibi.
Bahrampur, Gh. (2015). Charbeiti: the continuation of the tradition of oral poetry in Iran. Culture and Folk Literature, 6, 75-112.
Naseh, M. M. (2014). A review of the Quatrains from Birjand. Fekre Bekr.
Nasiri Jami, H. (2001). A structural and content analysis of the oriental songs. Mohaghegh.
Shams Gheis, M. (2009). Almo’jam fi Ma’ayir Ash’ar Ajam (edited by Mohammad Ghazvini, Mohammad Taghi Modarres Razavi and Sirus Shamisa). Rowzane.
Zolfaghari, H. (2015b). Application and features poetic couplet in a variety of popular literature. Adab Pazhuhi, 32, 63-95.
Introduction
In different regions of Iran and in the neighboring Persian speaking countries, various names are used to refer to Quatrain. For example, ‘Čārbeiti’, ‘Ferāqi’, and ‘Faryād’ are used in Khorasan, ‘Kallegi’ in Sarkavir, ‘Seytak’ in Sistan, ‘Šarve’ in Bushehr, ‘Hazāragy’ in Afghanistan, ‘Falaki’ in Tajikistan, ‘Šarbe’ in Arak, and ‘Šarme’ in Fars. Moreover, in the early Persian literary works, Quatrain is referred to as ‘Fahlavi’, ‘Tarāne’, ‘Beit’, and ‘Robāi’. Even some musical terms such as ‘Jamšidi’, ‘Sarhaddi’, ‘Kuče Bāqi’, ‘Hājiyāni’, and ‘Dašti’ have been used to address Quatrain.
Most of the above-mentioned names have been so popular over such a long period of time that they have persuaded some researchers to consider each of them as an autonomous genre. However, studying these terms, using scientific methods and literary classification criteria might revise this common opinion, as there are great similarities between these different names.
This study aims to investigate if these different names correspond to different genres with distinct characteristics, or they are merely different names that all belong to one autonomous genre. To this aim, the structure and content of approximately one thousand five hundred Persian Quatrain is studied.
The structural and content features of Persian quatrain in different regions have been extensively investigated in previous studies by other researchers like Nasiri Jami (2001), Naseh (2014), Bahrampur (2015), and Zolfaghari (2015b). However, different names used in different regions of Iran to refer to Quatrain have not been studied and analyzed thus far.
Discussion
In comparison to many other types of poetry in the early Persian literary works, a very limited number of Quatrains were recorded, where they are referred to as ‘Fahlavi’, ‘Tarāne’, ‘Beit’, and ‘Robāi’. In the following section, the reasons that these names are allocated to these Quatrains are explained.
Dobeiti (in Persian): This name refers to the number of verses in a Quatrain, which means two verses. Quatrain is a short poetic form that expresses an autonomous content only within two verses, along with rhymes in the first, second and fourth hemistich. Most of the Quatrains have emotional content expressed by an intimate, simple, and casual language in the prosodic meter bahr-e hazaj, and they have been widely used as lyrics for many songs.
Robāi: This name refers to the number of the verses as well. Robai is very similar to Dobeiti, in terms of having two verses and, most importantly, the same rhyme scheme. Consequently, sometimes by mistake, Robai has been used to refer to Dobeiti. However, Dobeiti and Robai are totally different in terms of meter, content, language, and applications.
Fahlavi: Dobeiti and Fahlavi are considered the same mainly because of their historical background in the pre-Islamic period. Indeed, Fahlaviat refers to the poems which are composed in different dialects of the Pahlavi language. These poems have been used as lyrics for songs, mostly in the form of Quatrain. Considering that Fahlaviat have been popular before Dobeiti and the fact that the only difference between these two Quatrains is in the syllabic meter, the current hypotheses put forward by this study is that Dobeiti is an extension of Fahlavi (Bahar, 1976, p. 41).
Tarāne: The melodized Dobeiti is called Tarāne (Shams Gheis, 2009, p. 142). In other words, whenever Dobeiti is presented along with musical instruments, it is called Tarāne. In the past, Robai and Dobeiti were often taken as synonymous with Tarāne by mistake.
Beit: In the Persian literature, two hemistiches together form a Beit (verse). Beit also stands for all forms of Persian poem. Singing ‘Beit’ means singing Persian poem, and that is why sometime ‘Beit’ is used to refer to Dobeiti.
Other terms like ‘Jamšidi’, ‘Sarhaddi’, ‘Kuče Bāqi’, ‘Hājiyāni’, ‘Bidagāni’, ‘Gharibi’, and ‘Dašti’ have been used to refer to Quatrain all of which have the characteristics of Quatrain studied in this article. In fact, these terms are musical expressions mainly used to refer to different musical Magham. Therefore, due to the correlation between Quatrain and music, the corresponding musical Magham has sometimes been used to refer to Quatrain.
Conclusion
In this paper, the structural and content features of the investigated samples are taken into account, and a comparative analysis is drawn between them. The results showed that Quatrain has been referred to by many different names due to its popularity in different eras and regions. For example, in early Persian literary works, Quatrain has been named as ‘Fahlavi’, ‘Tarāne’, ‘Beit’, and ‘Robāi’, while in oral literature, it has mostly been known as Čārbeiti, Seytak, Šarve, Ferāqi, Faryād, Falaki, Kallegi, Hazāragy, Hoseinā, Najmā, Šarbe, and Šarme. Indeed, all the above-mentioned terms are different names for referencing to a unique genre, which is Quatrain.
References
Bahar, M. T. (1976). Bahar and Persian literature (vol. 1). Ketabhaye Jibi.
Bahrampur, Gh. (2015). Charbeiti: the continuation of the tradition of oral poetry in Iran. Culture and Folk Literature, 6, 75-112.
Naseh, M. M. (2014). A review of the Quatrains from Birjand. Fekre Bekr.
Nasiri Jami, H. (2001). A structural and content analysis of the oriental songs. Mohaghegh.
Shams Gheis, M. (2009). Almo’jam fi Ma’ayir Ash’ar Ajam (edited by Mohammad Ghazvini, Mohammad Taghi Modarres Razavi and Sirus Shamisa). Rowzane.
Zolfaghari, H. (2015b). Application and features poetic couplet in a variety of popular literature. Adab Pazhuhi, 32, 63-95.
Keywords
Subjects
آزما، حسین (1370). شهر من داراب، شیراز، کاوه آزما.
ابراهیمی، معصومه (1392). «ترانه فال»، دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، جلد دو، تهران، مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی.
الهامی، فاطمه و فداحسین سنجرانی (1395). سیتکهای سیستانی، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
آقایی، ماهرخ (1363). نغمههای روستایی ایران، تهران، کتاب فرزان.
برخوردار، ایرج (1380). موسیقی مناطق ایران، تهران، سروش.
برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی (1342). برهان قاطع، تصحیح محمد معین، تهران، کتابفروشی ابنسینا.
بلادی، عبدالعزیز (1390). ریشهشناسی واژگان منتخب گویش بوشهری، تهران، آینه کتاب.
بهار، محمدتقی (1317). مقدمۀ هفتصد ترانه از ترانههای روستایی ایران، گردآورنده حسین کوهیکرمانی، تهران، بینا.
ــــــــــــــ (1355). بهار و ادب فارسی، جلد اول، به کوشش محمد گلبن، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی.
بهاری، محمدرضا (1393). سیستانا (مجموعهای از ترانهها و دوبیتیهای سیستانی)، زاهدان، محمدرضا بهاری.
بهرامپور، غلامرضا (1394). «چهاربیتی: ادامۀ سنت شعر شفاهی در ایران»، فرهنگ و ادبیات عامه، شمارۀ 6.
توکلی، غلامرضا (1379). ایل باصری از ترناس تا لهباز، تهران، هفت.
حسینی، ساعد (1381). شعر و موسیقی و ادبیات شفاهی استان کهگیلویه و بویراحمد، یاسوج، فاطمیه.
حیدرپور، محمود (1341). «نغمهای از کرمان: غریبی»، موزیک ایران، شمارۀ 11.
خالقیمطلق، جلال (1376). «روزی به ترانهای به چنگ آورمت»، ایرانشناسی، شمارۀ 34.
خانلری، پرویز ناتل (1353). ترانهها، تهران، نوین.
خاوری، محمدجواد (1395). دوبیتیهای عامیانۀ هزارگی، تهران، عرفان.
خلعتبری، مصطفی (1389). فال و استخاره در فرهنگ عامه، تهران، ایلشن.
خوشدل، محمدرضا (1377). ادبیات شفاهی روستا، مشهد، خاتم.
خیام، عمر بن ابراهیم (1313). ترانههای خیام، به کوشش صادق هدایت، تهران، امیرکبیر.
درویشی، محمدرضا (1373). مقدمهای بر شناخت موسیقی نواحی ایران، تهران، حوزۀ هنری.
ذوالفقاری، حسن (1394الف). زبان و ادبیات عامه ایران، تهران، سمت.
ـــــــــــــــ (1394ب). «کاربرد و ویژگیهای دوبیتی در بومیسرودهای ایرانی»، ادبپژوهی، شمارۀ 32.
رشیدی، عبدالرشید بن عبدالغفور (1337). فرهنگ رشیدی، به تصحیح محمد عباسی، تهران، کتابفروشی بارانی.
ریاحی، محمدامین (1375). مقدمۀ نزهه المجالس، جمال خلیل شروانی، تصحیح محمدامین ریاحی، تهران، علمی.
زرینکوب، عبدالحسین (1381). شعر بیدروغ، شعر بینقاب، تهران، علمی.
ـــــــــــــــــــــ (1385). از گذشتۀ ادبی ایران، تهران، سخن.
ژوکوفسکی، والنتین (1389). اشعار عامیانۀ ایران در عصر قاجاری، تهران، اساطیر.
سالخورده، نعمتالله (1387). «دوبیتیهایی از سدۀ بیرجند»، نجوای فرهنگ، شمارۀ 12.
سروری، محمدقاسم بن حاجی (1338). فرهنگ مجمع الفُرس، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران، کتابفروشی علیاکبر علمی.
سعیدی، سهراب (1386). فرهنگ مردم میناب، تهران، ایلشن.
ـــــــــــــــ (1387). ترانههای چوپان، قم، موعود اسلام.
ـــــــــــــــ و فاطمه مدرسی (1395). روزون رفته هیچ وه نتاتن (شروه و ترانه در هرمزگان)، قم، دارالتفسیر.
شاد، محمد پادشاه (1336). فرهنگ آنندراج، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، تهران، کتابخانۀ خیام.
شبانی، حسین (1386). نهبندان دیار خورشید، تهران، روزگار.
شریفیان، محسن (1385). اهل ماتم، تهران، دیرین.
ــــــــــــــ، و قاسم یاحسینی (1390). موسیقی بوشهر در عصر باستان، تهران، آینۀ کتاب.
شعبانی، اکبر (1389). «بحثی در دوبیتی فارسی»، ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد، شمارۀ 25.
شعور، اسدالله (1381). ترانههای غرجستان، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور.
شکورزاده، ابراهیم (1377). عقاید و رسوم مردم خراسان، تهران، سروش.
شکورزاده، میرزا (1379). سیب سمرقندی، تهران، روزنه.
شمس قیس، محمد (1388). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح محمد قزوینی، مدرس رضوی، سیروس شمیسا، تهران، علم.
شمیسا، سیروس (1387). سیر رباعی در شعر فارسی، تهران، علم.
شهشهانی، سهیلا (1366). چهار فصل آفتاب، تهران، توس.
صفری، حسن (1394). فرهنگ عامۀ سفیدشهر، آران و بیدگل: مجلسافروز.
صادقی، علیاشرف (1379). «شروینیان یا عشقنامۀ شروین دشتبی و شروهسرایی»، یادنامۀ احمد تفضلی،تهران، سخن.
ــــــــــــــــ (1390). «وزن فهلویات»، وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
طباطبایی، لسانالحق (1386). داستان و دوبیتیهای حسینا، تهران، بهین.
طبیبزاده، امید (1392). «بررسی تاریخی وزن در فهلویات»، زبانها و گویشهای ایرانی، شمارۀ 3.
عزیزی، محمد (1378). «تأملی در دوبیتیهای مردم عربخانه ـ نهبندان و بیرجند»، دیار آفتاب، تهران، روزگار.
غیاثالدین رامپوری، محمد (1375). غیاث اللغات، به کوشش منصور ثروت، تهران، امیرکبیر.
فاطمی، ساسان (1378). «بررسی دو آواز مازندرانی»، هنر، شمارۀ 42.
فایز (1367). ترانههای فایز، به کوشش عبدالمجید زنگویی، تهران، ققنوس.
فرصتالدوله شیرازی (1375). بحور الالحان، تهران، فروغی.
فرهنگ سخن
قهرمان، محمد (1383). فریادهای تربتی، مشهد، ماهجان.
کامگار پارسی، محمد (1372). رباعی و رباعیسرایان از آغاز تا قرن هشتم هجری، تهران، دانشگاه تهران.
کوکرتز، یوزف، و محمدتقی مسعودیه (1379). موسیقی بوشهر، تهران، سروش.
کوهیکرمانی، حسین (1345). هفتصد ترانه از ترانههای روستایی ایران، تهران، بینا.
لریمر، دیوید لکهارت (1353). فرهنگ مردم کرمان، ترجمۀ فریدون وهمن، بنیاد فرهنگ ایران.
مبشری، لطفالله (1335). آهنگهای محلی مناطق جنوب ایران، ادارۀ کل هنرهای زیبای کشور.
محبی، محمدمهدی (1340). «شربه»، کتاب هفته، شمارۀ 14.
محمد بن منور (1381). اسرار التوحید، تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی، تهران، آگه.
مزرعتی، احمد (1387). ترانههای قالیبافان، تهران، دعوت.
مسعودیه، محمدتقی (1359). موسیقی تربتجام، تهران، سروش.
مولا احمدعلی (1388). «رسالۀ ترانه»، سه رساله در عروض، تصحیح محمد فشارکی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مؤیدمحسنی، مهری (1381). فرهنگ عامیانۀ سیرجان، کرمان، مرکز کرمانشناسی.
میرنیا، علی (1378). فرهنگ مردم، تهران، پارسا.
ــــــــــ (1381). نگاهی به فرهنگ عامۀ مردم خراسان، مشهد، سخنگستر.
میهندوست، محسن (1380). کلهفریاد، تهران، گلآذین.
ناصح، محمدمهدی (1379). شعر غم: رباعیهای عامیانۀ بیرجندی، مشهد، آستان قدس.
ـــــــــــــــــ (1393). گذری بر دوبیتیهای بیرجندی، تهران، فکر بکر.
نصریاشرفی، جهانگیر (1383). نمایش و موسیقی در ایران، جلد دو، تهران، آروَن.
نصیرالدین طوسی، محمد (1389). معیار الاشعار، تصحیح محمد فشارکی، تهران، میراث مکتوب.
نصیریجامی، حسن (1380). تحلیل ساختار و درونمایۀ ترانههای کهن شرقی، مشهد، محقق.
نیری، عبدالحسین (1338). فولکلور، جلد یک و دو، تهران، چاپخانۀ اختر شمال.
نیلوفری، پرویز (1350). ترانههای ملی ایران، تهران، مدرسۀ عالی ترجمه، نشریۀ شمارۀ 6.
همایونی، صادق (1346). ترانههایی از جنوب، انتشارات ادارۀ فرهنگ عامه.
ـــــــــــــــ (1348). یکهزار و چهارصد ترانۀ محلی، شیراز، کانون تربیت.
ـــــــــــــــ (1356). یازده مقاله در زمینه فرهنگ عامه، انتشارات اداره کل فرهنگ و هنر فارس.
ـــــــــــــــ (1371). فرهنگ مردم سروستان، تهران، بهنشر.
ـــــــــــــــ (1379). ترانههای محلی فارس، شیراز، بنیاد فارسشناسی.
Blum, Stephen (1974). “Persian folksong in Mashhed (Iran)”, yearbook of the international folk music council, Cambridge University Press, Vol 6, pp 86-114.
Mokri, Mohammad (1994). Études Métriques et Éthnolinguistiques, Paris-Louvain.
ابراهیمی، معصومه (1392). «ترانه فال»، دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران، جلد دو، تهران، مرکز دایرهالمعارف بزرگ اسلامی.
الهامی، فاطمه و فداحسین سنجرانی (1395). سیتکهای سیستانی، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
آقایی، ماهرخ (1363). نغمههای روستایی ایران، تهران، کتاب فرزان.
برخوردار، ایرج (1380). موسیقی مناطق ایران، تهران، سروش.
برهان، محمدحسین بن خلف تبریزی (1342). برهان قاطع، تصحیح محمد معین، تهران، کتابفروشی ابنسینا.
بلادی، عبدالعزیز (1390). ریشهشناسی واژگان منتخب گویش بوشهری، تهران، آینه کتاب.
بهار، محمدتقی (1317). مقدمۀ هفتصد ترانه از ترانههای روستایی ایران، گردآورنده حسین کوهیکرمانی، تهران، بینا.
ــــــــــــــ (1355). بهار و ادب فارسی، جلد اول، به کوشش محمد گلبن، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی.
بهاری، محمدرضا (1393). سیستانا (مجموعهای از ترانهها و دوبیتیهای سیستانی)، زاهدان، محمدرضا بهاری.
بهرامپور، غلامرضا (1394). «چهاربیتی: ادامۀ سنت شعر شفاهی در ایران»، فرهنگ و ادبیات عامه، شمارۀ 6.
توکلی، غلامرضا (1379). ایل باصری از ترناس تا لهباز، تهران، هفت.
حسینی، ساعد (1381). شعر و موسیقی و ادبیات شفاهی استان کهگیلویه و بویراحمد، یاسوج، فاطمیه.
حیدرپور، محمود (1341). «نغمهای از کرمان: غریبی»، موزیک ایران، شمارۀ 11.
خالقیمطلق، جلال (1376). «روزی به ترانهای به چنگ آورمت»، ایرانشناسی، شمارۀ 34.
خانلری، پرویز ناتل (1353). ترانهها، تهران، نوین.
خاوری، محمدجواد (1395). دوبیتیهای عامیانۀ هزارگی، تهران، عرفان.
خلعتبری، مصطفی (1389). فال و استخاره در فرهنگ عامه، تهران، ایلشن.
خوشدل، محمدرضا (1377). ادبیات شفاهی روستا، مشهد، خاتم.
خیام، عمر بن ابراهیم (1313). ترانههای خیام، به کوشش صادق هدایت، تهران، امیرکبیر.
درویشی، محمدرضا (1373). مقدمهای بر شناخت موسیقی نواحی ایران، تهران، حوزۀ هنری.
ذوالفقاری، حسن (1394الف). زبان و ادبیات عامه ایران، تهران، سمت.
ـــــــــــــــ (1394ب). «کاربرد و ویژگیهای دوبیتی در بومیسرودهای ایرانی»، ادبپژوهی، شمارۀ 32.
رشیدی، عبدالرشید بن عبدالغفور (1337). فرهنگ رشیدی، به تصحیح محمد عباسی، تهران، کتابفروشی بارانی.
ریاحی، محمدامین (1375). مقدمۀ نزهه المجالس، جمال خلیل شروانی، تصحیح محمدامین ریاحی، تهران، علمی.
زرینکوب، عبدالحسین (1381). شعر بیدروغ، شعر بینقاب، تهران، علمی.
ـــــــــــــــــــــ (1385). از گذشتۀ ادبی ایران، تهران، سخن.
ژوکوفسکی، والنتین (1389). اشعار عامیانۀ ایران در عصر قاجاری، تهران، اساطیر.
سالخورده، نعمتالله (1387). «دوبیتیهایی از سدۀ بیرجند»، نجوای فرهنگ، شمارۀ 12.
سروری، محمدقاسم بن حاجی (1338). فرهنگ مجمع الفُرس، تصحیح محمد دبیرسیاقی، تهران، کتابفروشی علیاکبر علمی.
سعیدی، سهراب (1386). فرهنگ مردم میناب، تهران، ایلشن.
ـــــــــــــــ (1387). ترانههای چوپان، قم، موعود اسلام.
ـــــــــــــــ و فاطمه مدرسی (1395). روزون رفته هیچ وه نتاتن (شروه و ترانه در هرمزگان)، قم، دارالتفسیر.
شاد، محمد پادشاه (1336). فرهنگ آنندراج، زیر نظر محمد دبیرسیاقی، تهران، کتابخانۀ خیام.
شبانی، حسین (1386). نهبندان دیار خورشید، تهران، روزگار.
شریفیان، محسن (1385). اهل ماتم، تهران، دیرین.
ــــــــــــــ، و قاسم یاحسینی (1390). موسیقی بوشهر در عصر باستان، تهران، آینۀ کتاب.
شعبانی، اکبر (1389). «بحثی در دوبیتی فارسی»، ادبیات فارسی دانشگاه آزاد مشهد، شمارۀ 25.
شعور، اسدالله (1381). ترانههای غرجستان، تهران، سازمان میراث فرهنگی کشور.
شکورزاده، ابراهیم (1377). عقاید و رسوم مردم خراسان، تهران، سروش.
شکورزاده، میرزا (1379). سیب سمرقندی، تهران، روزنه.
شمس قیس، محمد (1388). المعجم فی معاییر اشعار العجم، تصحیح محمد قزوینی، مدرس رضوی، سیروس شمیسا، تهران، علم.
شمیسا، سیروس (1387). سیر رباعی در شعر فارسی، تهران، علم.
شهشهانی، سهیلا (1366). چهار فصل آفتاب، تهران، توس.
صفری، حسن (1394). فرهنگ عامۀ سفیدشهر، آران و بیدگل: مجلسافروز.
صادقی، علیاشرف (1379). «شروینیان یا عشقنامۀ شروین دشتبی و شروهسرایی»، یادنامۀ احمد تفضلی،تهران، سخن.
ــــــــــــــــ (1390). «وزن فهلویات»، وزن شعر فارسی از دیروز تا امروز، تهران، فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
طباطبایی، لسانالحق (1386). داستان و دوبیتیهای حسینا، تهران، بهین.
طبیبزاده، امید (1392). «بررسی تاریخی وزن در فهلویات»، زبانها و گویشهای ایرانی، شمارۀ 3.
عزیزی، محمد (1378). «تأملی در دوبیتیهای مردم عربخانه ـ نهبندان و بیرجند»، دیار آفتاب، تهران، روزگار.
غیاثالدین رامپوری، محمد (1375). غیاث اللغات، به کوشش منصور ثروت، تهران، امیرکبیر.
فاطمی، ساسان (1378). «بررسی دو آواز مازندرانی»، هنر، شمارۀ 42.
فایز (1367). ترانههای فایز، به کوشش عبدالمجید زنگویی، تهران، ققنوس.
فرصتالدوله شیرازی (1375). بحور الالحان، تهران، فروغی.
فرهنگ سخن
قهرمان، محمد (1383). فریادهای تربتی، مشهد، ماهجان.
کامگار پارسی، محمد (1372). رباعی و رباعیسرایان از آغاز تا قرن هشتم هجری، تهران، دانشگاه تهران.
کوکرتز، یوزف، و محمدتقی مسعودیه (1379). موسیقی بوشهر، تهران، سروش.
کوهیکرمانی، حسین (1345). هفتصد ترانه از ترانههای روستایی ایران، تهران، بینا.
لریمر، دیوید لکهارت (1353). فرهنگ مردم کرمان، ترجمۀ فریدون وهمن، بنیاد فرهنگ ایران.
مبشری، لطفالله (1335). آهنگهای محلی مناطق جنوب ایران، ادارۀ کل هنرهای زیبای کشور.
محبی، محمدمهدی (1340). «شربه»، کتاب هفته، شمارۀ 14.
محمد بن منور (1381). اسرار التوحید، تصحیح محمدرضا شفیعیکدکنی، تهران، آگه.
مزرعتی، احمد (1387). ترانههای قالیبافان، تهران، دعوت.
مسعودیه، محمدتقی (1359). موسیقی تربتجام، تهران، سروش.
مولا احمدعلی (1388). «رسالۀ ترانه»، سه رساله در عروض، تصحیح محمد فشارکی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
مؤیدمحسنی، مهری (1381). فرهنگ عامیانۀ سیرجان، کرمان، مرکز کرمانشناسی.
میرنیا، علی (1378). فرهنگ مردم، تهران، پارسا.
ــــــــــ (1381). نگاهی به فرهنگ عامۀ مردم خراسان، مشهد، سخنگستر.
میهندوست، محسن (1380). کلهفریاد، تهران، گلآذین.
ناصح، محمدمهدی (1379). شعر غم: رباعیهای عامیانۀ بیرجندی، مشهد، آستان قدس.
ـــــــــــــــــ (1393). گذری بر دوبیتیهای بیرجندی، تهران، فکر بکر.
نصریاشرفی، جهانگیر (1383). نمایش و موسیقی در ایران، جلد دو، تهران، آروَن.
نصیرالدین طوسی، محمد (1389). معیار الاشعار، تصحیح محمد فشارکی، تهران، میراث مکتوب.
نصیریجامی، حسن (1380). تحلیل ساختار و درونمایۀ ترانههای کهن شرقی، مشهد، محقق.
نیری، عبدالحسین (1338). فولکلور، جلد یک و دو، تهران، چاپخانۀ اختر شمال.
نیلوفری، پرویز (1350). ترانههای ملی ایران، تهران، مدرسۀ عالی ترجمه، نشریۀ شمارۀ 6.
همایونی، صادق (1346). ترانههایی از جنوب، انتشارات ادارۀ فرهنگ عامه.
ـــــــــــــــ (1348). یکهزار و چهارصد ترانۀ محلی، شیراز، کانون تربیت.
ـــــــــــــــ (1356). یازده مقاله در زمینه فرهنگ عامه، انتشارات اداره کل فرهنگ و هنر فارس.
ـــــــــــــــ (1371). فرهنگ مردم سروستان، تهران، بهنشر.
ـــــــــــــــ (1379). ترانههای محلی فارس، شیراز، بنیاد فارسشناسی.
Blum, Stephen (1974). “Persian folksong in Mashhed (Iran)”, yearbook of the international folk music council, Cambridge University Press, Vol 6, pp 86-114.
Mokri, Mohammad (1994). Études Métriques et Éthnolinguistiques, Paris-Louvain.
