A Study on the Ritual of Oath Taking in Bakhtiari
Document Type : پژوهشی اصیل
Authors
1
u. sharekord
2
u. tarbyatmadares
3
u. isfahan
Abstract
The oath has long been manifested in culture and literature in a variety of ways. In this study, the patterns of swearing in Bakhtiari people is analyzed. Oaths of fire, fire stoves, blades of sun, running water, bread, nuns, temples, devotees, underworlds, and thugs are the most important examples of swearing among the people of Bakhtiari. The importance of taking an oath to this people is the last way to prove the truth of the word and to distinguish the righteous from the wrongdoer. In this study, while studying the types of oaths in Bakhtiari people, the literary characters and their mythological aspects are investigated as well. This research is fundamentally based on the field-based library study and qualitative content analysis. After examining various sources and analyzing the literary and mythological aspects of swearing among the Bakhtiari people, it can be said that the ritual is a remnant of the same ritual in ancient Iran. Also, the oaths of fire, bread and salt, time, running water, sun and souls of the beloved ones are among the most important and common manifestations of oath taking among these people that have many literary and mythological aspects. The function of oath is to prove the truth of the word and recognize the true from false.
Keywords
Subjects
الف) منابع کتابخانه‌ای
1. قرآن کریم.
2. اوستا (1392). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه. چ17. تهران: مروارید.
3. وندیداد (1376). ج1(مقدمه فرگرد‌های 1ـ4). ترجمه، واژه‌نامه و یادداشت‌ها از هاشم رضی. چ1. تهران: فکرروز.
4. یشت‌ها (1347). گزارش ابراهیم پورداوود. چ2. تهران: طهوری.
5. الیاده، میرچا (1372). رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. تهران: سروش.
6. ایمان، محمدتقی (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
7. باقری، مهری (1389). دین‌های ایران باستان. چ4. تهران: قطره.
8. بختیاری، علیقلی‌خان، لسان‌السلطنه سپهر، عبد‌الحسین (1362). تاریخ بختیاری. چ2. تهران: اساطیر.
9. بویس، مری (1374). تاریخ کیش زرتشت. ترجمه همایون صنعتی‌زاده. تهران: توس.
10. پورداوود، ابراهیم (1321). «سوگند». مجله مهر ایران. س.7. ش.5 و 6. بهمن و اسفند. صص 281ـ292.
11. تاراپور، والا (1360). «محاکمه و داوری ور در ایران باستان». ترجمه هاشم رضی. مجله چیستا، ش.5. صص 554ـ575.
12. ثروت، منصور و انزابی‌نژاد، رضا (1377). فرهنگ لغات عامیانه و معاصر. تهران: سخن.
13. رهبر، علی (1348). «سوگند و ردپای آن در ادبیات پارسی». مجله کاوه. ش.21. صص 124ـ135.
14. زاویه، سعید و مافی‌تبار، آمنه (1392). «بررسی آیین‌های اساطیری داوری ایزدی در ایران باستان». فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. س.9. ش.30. صص 101ـ128.
15. ستاری، جلال (1373). رمز و مثل در روانکاوی. تهران: طوس.
16. صادقی‌فسایی، سهیلا و عرفان‌منش، ایمان (1394). «مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی». راهبرد فرهنگ. ش 29. بهار. صص 61ـ91.
17. عفیفی، رحیم (1374). اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی. چ1.تهران: توس.
18. فردوسی، ابوالقاسم (1393). شاهنامه. ج1. پیرایش جلال خالقی‌مطلق. چ 1. تهران: سخن.
19. قنبری‌عدیوی، عباس (1391). فولکلور مردم بختیاری. چ1. شهرکرد: نیوشه.
20. (1381). امثال‌و‌حکم بختیاری. شهرکرد: ایل.
21. کرتیس، وستا سرخوش (1390). اسطوره‌های ایرانی. ترجمه عباس مخبر. چ8. تهران: مرکز.
22. گال، مردیت و همکاران (1386). رروش‌های تحقیق کمی و کیفی. ترجمه احمدرضا نصر اصفهانی. ج1. تهران: سمت.
23. معین، محمد (1384). مزدیسنا و ادب فارسی. تهران: دانشگاه تهران.
24. ویدن‌گرن، گئو (1377). دین‌های ایرانی. ترجمه منوچهر هوشنگ. تهران: آگاهان ایده.
25. هینلز، جان‌راسل (1393). شناخت اساطیر ایران. ترجمه محمدحسین باجلان‌فرخی. چ4. تهران: اساطیر.
ب) منابع میدانی (مصاحبه‌شوندگان)
1. حاجی‌پور، البرز، 56 ساله، خوزستان، مسجدسلیمان. روستای چهاربیشه. کد 4.
2. سروستانی، عباس، 74 ساله، خوزستان، باغ‌ملک. روستای آب گندو. کد6.
3. فتحی، عبدالله، 63 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، میانکوه فلارد، روستای سپیدار. کد 12.
4. قاسمی‌سپاس، سوارعلی، 70 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای گله‌شور. کد19.
5. کاظمی، صفرعلی، 70 ساله، خوزستان، مسجدسلیمان، اندیکا، روستای چهرو. کد21.
6. کیانی، خان‌علی، 55 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای شلیل. کد 18.
7. موسایی، رستم، 75 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، کوهرنگ، بازفت. موچان. کد 17
8. موسوی‌نظری، سید رمضان، 76 ساله، خوزستان، ایذه، روستای چم‌ریحان. کد 14.
9. مؤمنی، فرج‌الله، 65 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای لندی. کد 9.
10. صالحی، کشواد، 69 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، فلارد، پشتکوه فلارد، روستای خرپشته. کد 11.
11. قربانی، صفدر، 73 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، فلارد، میانکوه فلارد، روستای گنداب. کد 3.
12. بیژنی، خداداد، 69 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، فلارد، روستای خُنگ. کد 2.
13. موسوی، سیامک، 65 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، لردگان، روستای بیدله. کد 7.
14. قاسمی‌سپاس، گودرز، 72 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، سرخون، روستای سرمور. کد15.
15. بمانی، برزو، 70 ساله، خوزستان، ایذه، روستای تاشار. کد 8.
16. ظفری، زامیاد، 73 ساله، خوزستان، ایذه، روستای دره اشگفت. کد 1.
17. شیرانی، راه‌خدا، 65 ساله، خوزستان، باغ‌ملک. روستای رودزیر. کد 5.
18. شیرانی، مهدی، 79 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای ریگک. کد 10.
19. سپاس، زریر، 75 ساله، خوزستان، باغ‌ملک. روستای تنگ پلنگی. کد 16.
20. سپاس، زریر، 75 ساله، خوزستان، مسجد سلیمان. روستای چشمه زالوک. کد 13.
21. کریمی، رضا، 63 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، کوهرنگ، بازفت. روستای دره هندو. کد 20.
1. قرآن کریم.
2. اوستا (1392). گزارش و پژوهش جلیل دوستخواه. چ17. تهران: مروارید.
3. وندیداد (1376). ج1(مقدمه فرگرد‌های 1ـ4). ترجمه، واژه‌نامه و یادداشت‌ها از هاشم رضی. چ1. تهران: فکرروز.
4. یشت‌ها (1347). گزارش ابراهیم پورداوود. چ2. تهران: طهوری.
5. الیاده، میرچا (1372). رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. تهران: سروش.
6. ایمان، محمدتقی (1388). مبانی پارادایمی روش‌های تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
7. باقری، مهری (1389). دین‌های ایران باستان. چ4. تهران: قطره.
8. بختیاری، علیقلی‌خان، لسان‌السلطنه سپهر، عبد‌الحسین (1362). تاریخ بختیاری. چ2. تهران: اساطیر.
9. بویس، مری (1374). تاریخ کیش زرتشت. ترجمه همایون صنعتی‌زاده. تهران: توس.
10. پورداوود، ابراهیم (1321). «سوگند». مجله مهر ایران. س.7. ش.5 و 6. بهمن و اسفند. صص 281ـ292.
11. تاراپور، والا (1360). «محاکمه و داوری ور در ایران باستان». ترجمه هاشم رضی. مجله چیستا، ش.5. صص 554ـ575.
12. ثروت، منصور و انزابی‌نژاد، رضا (1377). فرهنگ لغات عامیانه و معاصر. تهران: سخن.
13. رهبر، علی (1348). «سوگند و ردپای آن در ادبیات پارسی». مجله کاوه. ش.21. صص 124ـ135.
14. زاویه، سعید و مافی‌تبار، آمنه (1392). «بررسی آیین‌های اساطیری داوری ایزدی در ایران باستان». فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی. س.9. ش.30. صص 101ـ128.
15. ستاری، جلال (1373). رمز و مثل در روانکاوی. تهران: طوس.
16. صادقی‌فسایی، سهیلا و عرفان‌منش، ایمان (1394). «مبانی روش‌شناختی پژوهش اسنادی در علوم اجتماعی». راهبرد فرهنگ. ش 29. بهار. صص 61ـ91.
17. عفیفی، رحیم (1374). اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی. چ1.تهران: توس.
18. فردوسی، ابوالقاسم (1393). شاهنامه. ج1. پیرایش جلال خالقی‌مطلق. چ 1. تهران: سخن.
19. قنبری‌عدیوی، عباس (1391). فولکلور مردم بختیاری. چ1. شهرکرد: نیوشه.
20. (1381). امثال‌و‌حکم بختیاری. شهرکرد: ایل.
21. کرتیس، وستا سرخوش (1390). اسطوره‌های ایرانی. ترجمه عباس مخبر. چ8. تهران: مرکز.
22. گال، مردیت و همکاران (1386). رروش‌های تحقیق کمی و کیفی. ترجمه احمدرضا نصر اصفهانی. ج1. تهران: سمت.
23. معین، محمد (1384). مزدیسنا و ادب فارسی. تهران: دانشگاه تهران.
24. ویدن‌گرن، گئو (1377). دین‌های ایرانی. ترجمه منوچهر هوشنگ. تهران: آگاهان ایده.
25. هینلز، جان‌راسل (1393). شناخت اساطیر ایران. ترجمه محمدحسین باجلان‌فرخی. چ4. تهران: اساطیر.
ب) منابع میدانی (مصاحبه‌شوندگان)
1. حاجی‌پور، البرز، 56 ساله، خوزستان، مسجدسلیمان. روستای چهاربیشه. کد 4.
2. سروستانی، عباس، 74 ساله، خوزستان، باغ‌ملک. روستای آب گندو. کد6.
3. فتحی، عبدالله، 63 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، میانکوه فلارد، روستای سپیدار. کد 12.
4. قاسمی‌سپاس، سوارعلی، 70 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای گله‌شور. کد19.
5. کاظمی، صفرعلی، 70 ساله، خوزستان، مسجدسلیمان، اندیکا، روستای چهرو. کد21.
6. کیانی، خان‌علی، 55 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای شلیل. کد 18.
7. موسایی، رستم، 75 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، کوهرنگ، بازفت. موچان. کد 17
8. موسوی‌نظری، سید رمضان، 76 ساله، خوزستان، ایذه، روستای چم‌ریحان. کد 14.
9. مؤمنی، فرج‌الله، 65 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای لندی. کد 9.
10. صالحی، کشواد، 69 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، فلارد، پشتکوه فلارد، روستای خرپشته. کد 11.
11. قربانی، صفدر، 73 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، فلارد، میانکوه فلارد، روستای گنداب. کد 3.
12. بیژنی، خداداد، 69 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، فلارد، روستای خُنگ. کد 2.
13. موسوی، سیامک، 65 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، لردگان، روستای بیدله. کد 7.
14. قاسمی‌سپاس، گودرز، 72 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، سرخون، روستای سرمور. کد15.
15. بمانی، برزو، 70 ساله، خوزستان، ایذه، روستای تاشار. کد 8.
16. ظفری، زامیاد، 73 ساله، خوزستان، ایذه، روستای دره اشگفت. کد 1.
17. شیرانی، راه‌خدا، 65 ساله، خوزستان، باغ‌ملک. روستای رودزیر. کد 5.
18. شیرانی، مهدی، 79 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، اردل، روستای ریگک. کد 10.
19. سپاس، زریر، 75 ساله، خوزستان، باغ‌ملک. روستای تنگ پلنگی. کد 16.
20. سپاس، زریر، 75 ساله، خوزستان، مسجد سلیمان. روستای چشمه زالوک. کد 13.
21. کریمی، رضا، 63 ساله، چهارمحال‌و‌بختیاری، کوهرنگ، بازفت. روستای دره هندو. کد 20.
