HorbÄbÄ Ritual: The Ancient HirombÄ and Sadeh Celebrations among Muslim Iranians
Document Type : پژوهشی اصیل
Author
Faculty member of Kashan University
Abstract
The midnight of Ramezan in Nooshabad brings a ritual in the name of Horbaba, in which children are gone to the homes and pray for a child of the homeowner through hymn, and then receive gifts. The sample of this ritual is seen in many regions and provinces of Iran including Turkmen desert, Yazd, Kerman, Sistan, Bushehr, and Khuzestan. On the other side, a three-day joint celebration called Hirombā is held by Zoroastrians in which they collect firewood, set fire, read hymns with children and adolescents at the homes of residents, and then receive edible gifts. Hirombā has a significant similarity with Horbaba, in terms of the name, general structure, lyrics, content, and a blessing of children's focus. The fire which is common in the poem of Hirombā is also common in Horbaba. It seems that Horbaba's ritual, which is still held in many parts of Iran, is the remnant of the ancient Hirombā and Sadeh, and although it has become small and time-lapsed, it has been preserved through an Islamic structure. Researchers view Hirombā the same as Sadeh celebration. They associate the ritual with the sun and Yazata Rapithwin. This paper, based on the field studies and document analysis, aims to introduce Horbaba and its other examples in Iran and focus on its common elements with Zoroastrian Hirombā rituals and their mythical origins
Keywords
Subjects
- آیوازیان، کاریا(ترزیان) (1391). اشتراکات اساطیری و باورها در منابع ایرانی و ارمنی. چ. 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
- اخوان، مرتضی (1373). آداب و سنن اجتماعی فین کاشان. چ 1. کاشان: مؤلف.
- اعظم واقفی، سیدحسین (1385). میراث فرهنگی نطنز(جلد4). چ 1. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- الیاده، میرچا (1372) رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. چ 1. تهران: سروش.
- باقر زاده، زهرا (1390). مردم‌شناسی لتحر. چ 1. کاشان: همگام با هستی.
- بویس،مری (1394). «رپیثوین، نوروز و جشن سده». ترجمه حمیدرضا نیک‌روش. بهارستان ایران. ش2.
- بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد (1389). آثارالباقیه. ترجمه اکبر دانا سرشت. چ 6. تهران: امیرکبیر.
- -------------------- (1353). التفهیم. تصحیح و تعلیق جلال‌الدین همایی. چ 1. تهران: انجمن آثار ملی.
- راشکی قلعه‌نو، علیرضا (1394). «نگاهی به آداب‌ورسوم مردم سیستان در ماه مبارک رمضان». پایگاه اینترنتی سازمان تبلیغات اسلامی، http://ido.ir؛ 2/4/1394.
- رضی، هاشم (1380). پژوهشی در گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان. چ 1. تهران: بهجت.
- روایت پهلوی (1367). ترجمه مهشید میرفخرایی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- زاد سپرم (1366). گزیده‌های زاد سپرم. ترجمه محمدتقی راشد محصل. چ 1. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- زرگری، رحمت‌الله (1374). تاریخ، فرهنگ و هنر جوشقان قالی. چ 1. تهران: معینیان.
- صد در نثر و صد در بندهش (۱۹۰۹). به اهتمام جیوانجی جمشید جی مودی. چ 1. هند: بمبئی.
- فرنبغ دادگی (1378). بندهش. گزارش مهرداد بهار. چ 2. تهران: توس.
- فریزر، جیمز جرج (1386). شاخۀ زرین. ترجمه کاظم فیروزمند. چ 1. تهران: آگاه.
- مزداپور، کتایون(1383). «تداوم آداب کهن در رسم‌های معاصر زرتشتیان در ایران». فرهنگ. د. ش 49 و 50. صص 147-179
- گشتاسب، فرزانه (1390). «گاه رپیتوین، زمان آرمانی در دین مزدیسنی»، ربان شناخت، د2. ش2. صص 25-37
- مشهدی نوش‌آبادی، محمد (1378). نوش‌آباد در آیینه تاریخ آثار تاریخی و فرهنگ. چ1. کاشان: مرسل.
- نوری کجوریان، علیرضا (1389). «یا رمضان واگویه‌های عامیانه ترکمن‌ها برای استمرار برکت». خبرگزاری مهر. www.mehrnews.com، 17/6/89.
- نیازی، یاشار (1397). «آیین “یا رمضان” سال ۹۷ در محلات ترکمن نشین گنبدکاووس». ترکمن نیوز. http://turkmensnews.com، 9/3/97
- نیازی، محسن (1387). مردم‌شناسی آران و بیدگل. چ 1. تهران: ثامن‌الحجج؛ علم و دانش.
- نیکنام، کورش (1382). از نوروز تا نوروز. چ 1. تهران: فروهر.
- وکیلیان، احمد (1370). رمضان در فرهنگ مردم. چ 1. تهران: سروش.
- هاشمی تبار، سید حسین (1375). تاریخ بیدگل(ج1). چ 1. آباده: ارجمند.
- هویان، آندرانیک (1386). آیین‌ها و مراسم سنتی ارمنیان ایران. چ1 . تهران: فضا.
- اخوان، مرتضی (1373). آداب و سنن اجتماعی فین کاشان. چ 1. کاشان: مؤلف.
- اعظم واقفی، سیدحسین (1385). میراث فرهنگی نطنز(جلد4). چ 1. تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
- الیاده، میرچا (1372) رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. چ 1. تهران: سروش.
- باقر زاده، زهرا (1390). مردم‌شناسی لتحر. چ 1. کاشان: همگام با هستی.
- بویس،مری (1394). «رپیثوین، نوروز و جشن سده». ترجمه حمیدرضا نیک‌روش. بهارستان ایران. ش2.
- بیرونی، ابوریحان محمد بن احمد (1389). آثارالباقیه. ترجمه اکبر دانا سرشت. چ 6. تهران: امیرکبیر.
- -------------------- (1353). التفهیم. تصحیح و تعلیق جلال‌الدین همایی. چ 1. تهران: انجمن آثار ملی.
- راشکی قلعه‌نو، علیرضا (1394). «نگاهی به آداب‌ورسوم مردم سیستان در ماه مبارک رمضان». پایگاه اینترنتی سازمان تبلیغات اسلامی، http://ido.ir؛ 2/4/1394.
- رضی، هاشم (1380). پژوهشی در گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان. چ 1. تهران: بهجت.
- روایت پهلوی (1367). ترجمه مهشید میرفخرایی. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- زاد سپرم (1366). گزیده‌های زاد سپرم. ترجمه محمدتقی راشد محصل. چ 1. تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
- زرگری، رحمت‌الله (1374). تاریخ، فرهنگ و هنر جوشقان قالی. چ 1. تهران: معینیان.
- صد در نثر و صد در بندهش (۱۹۰۹). به اهتمام جیوانجی جمشید جی مودی. چ 1. هند: بمبئی.
- فرنبغ دادگی (1378). بندهش. گزارش مهرداد بهار. چ 2. تهران: توس.
- فریزر، جیمز جرج (1386). شاخۀ زرین. ترجمه کاظم فیروزمند. چ 1. تهران: آگاه.
- مزداپور، کتایون(1383). «تداوم آداب کهن در رسم‌های معاصر زرتشتیان در ایران». فرهنگ. د. ش 49 و 50. صص 147-179
- گشتاسب، فرزانه (1390). «گاه رپیتوین، زمان آرمانی در دین مزدیسنی»، ربان شناخت، د2. ش2. صص 25-37
- مشهدی نوش‌آبادی، محمد (1378). نوش‌آباد در آیینه تاریخ آثار تاریخی و فرهنگ. چ1. کاشان: مرسل.
- نوری کجوریان، علیرضا (1389). «یا رمضان واگویه‌های عامیانه ترکمن‌ها برای استمرار برکت». خبرگزاری مهر. www.mehrnews.com، 17/6/89.
- نیازی، یاشار (1397). «آیین “یا رمضان” سال ۹۷ در محلات ترکمن نشین گنبدکاووس». ترکمن نیوز. http://turkmensnews.com، 9/3/97
- نیازی، محسن (1387). مردم‌شناسی آران و بیدگل. چ 1. تهران: ثامن‌الحجج؛ علم و دانش.
- نیکنام، کورش (1382). از نوروز تا نوروز. چ 1. تهران: فروهر.
- وکیلیان، احمد (1370). رمضان در فرهنگ مردم. چ 1. تهران: سروش.
- هاشمی تبار، سید حسین (1375). تاریخ بیدگل(ج1). چ 1. آباده: ارجمند.
- هویان، آندرانیک (1386). آیین‌ها و مراسم سنتی ارمنیان ایران. چ1 . تهران: فضا.
