۱- دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه
۲- کارشناسارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه رازی کرمانشاه.
چکیده: (۸۹۲۵ مشاهده)
شاید بتوان کاوۀ آهنگر را نخستین قهرمان شناختهشدۀ قیام مردمی دانست که در متون گوناگون نمود یافته است. قیام کاوه یکی از خاستگاههایِ ایرانیِ اسطورۀ خیزش قهرمانان ملی و مبارزان بیدارگر علیه حاکمان بیدادگر است. کاوه قهرمانی ملی و اسطورهای است که ملت خود را از سیطرۀ ستمکاریهای ظالمی چون ضحاک ماردوش رهانید. این قهرمان بزرگ در میان قوم کُرد نیز جایگاه ویژهای دارد و از شخصیتهای مؤثر و برجستۀ نمایشنامۀ منظوم «کاوهی ئاسنگهر» شیرکو بیکس است. نگارندگان در پژوهش حاضر به بررسی این نمایشنامۀ منظوم و بازنمود آرمانخواهانۀ قیام کاوۀ آهنگر در این منظومه پرداختهاند. در این پژوهش، شیوۀ بازتاب آرمانخواهانۀ سیمای این قهرمان ملی و
اسطورهای و دیگرسانیهای ساختاری، خویشکاریها و پایانبندی متناسب با ایدئولوژی سراینده در این منظومه بررسی خواهد شد. شیرکو بیکس این روایت اسطورهای را با هدف بیان مصائب و مسائل قوم کُرد سروده و با دستبردی هدفمند و سویهدار، اسطورۀ کاوه را با شمایلی نو از کنه ناخودآگاه جمعی به پیکارگاه مبارزات قومی و عرصۀ چالشهای اجتماعی فراخوانده است. در بازخوانی این اسطورۀ اعتراض، خواهیم دید که کاوه سیمایی امروزی و سیاسی و از آغاز تا انجام قیام، حضوری پویا دارد. شخصیتها در این منظومه متعدد و رمزگونهاند؛ گفتوگوها (دیالوگها)جنبۀ فلسفی دارند و کاوه نیز در هیئتی جدید با کارویژه و خویشکاری متناسب با فضای سیاسی ـ اجتماعی توصیفشده در این منظومه، به شخصیتی سیاسی تغییر چهره داده است؛ به گونهای که میتوان گفت منظومۀ «بیکس» منظومهای رمزی، فلسفی و سیاسی است.
دریافت: 1394/10/9 | پذیرش: 1396/3/1 | انتشار: 1396/4/4