دوره 13، شماره 61 - ( 1404 )                   جلد 13 شماره 61 صفحات 166-127 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
mirdar rezaei M. Pottery Art and Craft in Mazandarani Parables (Case Study: Examining the Jar in Mazandarani Proverbs). CFL 2026; 13 (61) :127-166
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-75642-fa.html
میردار رضایی مصطفی. هنر ـ صنعت سفال در مَثل‌های مازندرانی (مطالعۀ موردی: بررسی کوزه‌ در ضرب‌المثل‌های مازندرانی). فرهنگ و ادبیات عامه. 1404; 13 (61) :127-166

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-75642-fa.html

هنر ـ صنعت سفال در مَثل‌های مازندرانی (مطالعۀ موردی: بررسی کوزه‌ در ضرب‌المثل‌های مازندرانی)
مصطفی میردار رضایی
استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده‌ی ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران. ، m.mirdar@umz.ac.ir
چکیده:   (182 مشاهده)
پیشینۀ هنر ـ صنعت سفال‏گری در مازندران به هزارۀ هشتم پیش از میلاد می‏رسد و سطح گستردگی و پراکندگی این فن را می‏توان در جای‏جای این استان مشاهده کرد. کوزه یکی از بایسته‏ترین فراورده‏های سفالی است که بیشتر با هدف رفع نیاز‏های ضروری زندگیِ روزمره تولید و تکثیر می‏شود. یکی از راه‏های مطالعۀ فرهنگ جوامع، بررسی ادبیات عامه (فولکوریک) به‏ویژه ادبیات شفاهی آن جامعه، خاصه مطالعۀ ضرب‏المثل‏هاست. جستار حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره‏گیری از امکانات کتابخانه‏ای نوشته شده ‏است، می‏کوشد تا به بررسی کارکرد «کوزه» (کلا، پیلک یا پلیکا و گمی در زبان مازندرانی) در ضرب‏المثل‏های مازندرانی و نوع مواجهۀ مردم این استان با آن فراوردۀ سفالین از منظر هنری ـ ادبی بپردازد. نتایج این جستار نشان می‏دهد که وجود ضرب‏المثل‏های ساخته‏شده از کوزه‏های سفالی، با لهجه‏های مختلف (از شرق تا غرب استان مازندران) نشان‏گر حضور و وفور این محصول هنری و کاربردی در سراسر استان است. همچنین بررسی مَثل‏های مازندرانی که عمدتاً موجز و دولختی‏اند، نشان می‏دهد که آفرینندگان امثال علاقه‏ای به ذکر جنس و نوع خاک و همچنین به تکنیک ساخت و پرداخت (طرح‏ها، تصویرها، رنگ‏ها، نقش‏ها و لعاب‏ها) کوزه‏ها ندارند و به‏جای آن، تأکید و تمرکز را خود برای تولید مفاهیم، بیشتر بر محور هم‏نشینیِ کوزه با دیگر عناصر (غالباً مایعات و غلات) که در دل آن ریخته می‏شده، نهاده‏اند‏.
 
واژه‌های کلیدی: ضرب‌المثل، سفال، کوزه، کلا، پیلک، گمی
متن کامل [PDF 866 kb]   (97 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1403/3/26 | پذیرش: 1403/9/7 | انتشار: 1404/12/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.