دوره 5، شماره 15 - ( 1396 )                   جلد 5 شماره 15 صفحات 135-113 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1396.5.15.7.9

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
fallah N, gorji M, abumahbub A. Amir morphology and gem system based on the theory of Vladimir Propp. CFL 2017; 5 (15) :113-135
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-7272-fa.html
فلاح نادعلی، گرجی مصطفی، ابومحبوب احمد. ریخت شناسی منظومه ی امیر و گوهر بر اساس نظریه ی ولادیمیر پراپ. فرهنگ و ادبیات عامه. 1396; 5 (15) :113-135

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-7272-fa.html

ریخت شناسی منظومه ی امیر و گوهر بر اساس نظریه ی ولادیمیر پراپ
نادعلی فلاح 1، مصطفی گرجی2 ، احمد ابومحبوب3
1- دبیر دبیرستان های شهرستان آمل
2- دانشیار دانشگاه پیام نور آمل
3- عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جنوب تهران
چکیده:   (8789 مشاهده)
ریخت‌شناسی، بررسی ساختاری اثر ادبی است که ولادیمیر پراپ با التفات به رهیافت‌های شکل گرایانه ارائه کرد، و با بررسی یکصد افسانه‌ی جادویی روسی، نمونه‌ای عملی از آن به دست داد. بر اساس نظریه-ی پراپ، افسانه‌های جادویی، به رغم تفاوت‌ها، در ساختار و اصول بنیادین اشتراک دارند و کار ریخت-شناسی این است که این محورهای بنیادین و مشترک را بازیابد. در این پژوهش میدانی- تحلیلی، قدیمی‌ترین روایت شفاهی امیر و گوهر از منظر ریخت‌شناسی پراپ مورد بررسی قرار گرفته است. بنابر نتایج پژوهش، خویشکاری‌های روایت امیر و گوهر، در انطباق با مدل پراپ، با جابه‌جایی با ساختار مورد نظر پراپ مطابقت می‌کند، ترتیب مورد اشاره‌ی پراپ در این روایت رعایت نمی‌شود. مثلاً خویشکاری عروسی که معمولاً در پایان داستان اتفاق می‌افتد، در آغاز روایت امیر و گوهر رخ می‌دهد، همچنان که پایان داستان که معمولا با وصال عاشق و معشوق همراه است، در روایت امیر و گوهر نامشخص تمام می-شود. علاوه بر این، شاهد جایگزینی برخی خویشکاری‌ها در روایت امیر و گوهر هستیم، مانند عامل کرامت یا معجزه که جای عامل جادو را می‌گیرد و یا رقیب که جای شریر را. با این همه و به رغم این تفاوت‌ها، کارکرد و بازتاب این خویشکاری‌ها در هر دو افسانه مشابه است. این تفاوت‌ها از یک سو، به تفاوت افسانه‌ی عاشقانه و افسانه‌ی جادویی برمی‌گردد و از سوی دیگر، به بن‌مایه‌های دینی و مذهبی افسانه‌ی امیر و گوهر معطوف است. در مجموع اجزا و شخصیت‌ها و عملکرد منظومه امیر و گوهر و خویشکاری‌های آن با اندکی جابه‌جایی از مدل پراپ پیروی می‌کند.
واژه‌های کلیدی: ریخت شناسی پراپ، بررسی ساختاری، امیر و گوهر، افسانه ی عاشقانه ی مازندرانی
متن کامل [PDF 420 kb]   (2740 دریافت)    
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1395/4/5 | پذیرش: 1396/5/1 | انتشار: 1396/5/6
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.