دوره 4، شماره 9 - ( 1395 )                   جلد 4 شماره 9 صفحات 101-83 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1395.4.9.5.8

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
rooyani V, Niyazi M. Taboo Naming in Iranian folklore and Ferdowsi′s Shahnameh. CFL 2016; 4 (9) :83-101
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-6353-fa.html
رویانی وحید، نیازی مرتضی. تابوی نام در شاهنامۀ فردوسی. فرهنگ و ادبیات عامه. 1395; 4 (9) :83-101

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-6353-fa.html

تابوی نام در شاهنامۀ فردوسی
وحید رویانی 1، مرتضی نیازی2
1- استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گلستان
2- کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی
چکیده:   (9587 مشاهده)
بررسی و مطالعۀ طومارهای نقالی به‌عنوان بخشی مکتوب از سنت حماسی‌ـ ‌روایی‌ـ شفاهیِ در باور انسان­های ابتدایی نام با ذات منطبق است؛ زیرا انسان ابتدایی فکر می­کرد ارتباط بین نام و شخص یا شیء موسوم به آن قراردادی نیست و نام جزوی از وجود خود اوست و نیروهای شر می­توانند از این طریق به او آسیب برسانند. این نوع نگاه به نام مختص مکان خاصی نیست و در همۀ جوامع وجود دارد و قواعد خاصی نیز با عنوان تابوی نام بر این جوامع تحمیل شده است. در باورهای عامۀ مردم ایران و نیز شاهنامه که روایتگر باورهای اساطیری ایرانیان است، این نوع تابو به صورت­های مختلف دیده می­شود: گاه نام عین ذات است، مانند زمانی که رستم مقصران اصلی کشته­شدن سیاوش را برای هومان برمی­شمرد. گاه به صورت برگزیدن دو اسم دیده می­شود که یک نام، اصلی و جزو ذات است و دیگری فرعی است. این نوع تابو در بخش­هایی از سواحل جنوبی ایران و همچنین بین ترکمن­ها دیده می­شود و در شاهنامه نیز دربارۀ قباد و شیده نمود دارد. مصداق­ دیگر تابوی نام، عدم ابراز نام است که در بین مردم و در جنگ­های شاهنامه دیده می­شود. این مسأله در شاهنامه به دو صورتِ صراحت در عدم ابراز نام و طفره­رفتن از ابراز نام تبلور یافته است. آخرین نمونۀ تابوی نام، تعویض و یا تغییر نام است که بیشتر برای فریب ارواح و فرار از آسیب آن­ها به­کار می­رفته است.
واژه‌های کلیدی: نام، تابو، شاهنامه، باورهای عامه، انسان ابتدایی
متن کامل [PDF 218 kb]   (6675 دریافت)    

دریافت: 1394/4/24 | پذیرش: 1395/2/28 | انتشار: 1395/5/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.