جستجو در:
دوره 10، شماره 44 - ( 1401 )
جلد 10 شماره 44 صفحات 142-103 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
The Motif of The Girl in a Fur Coat in the Arne-Thompson List and its Iranian and Arabic Narratives. CFL 2022; 10 (44) :103-142
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-61340-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-61340-fa.html
السادات طباطبایی سمیه. تیپ دختر پوستین پوش در فهرست آرنه ـ تامپسون و بررسی روایت‌های ایرانی و عربی آن. فرهنگ و ادبیات عامه. 1401; 10 (44) :103-142
دانشگاه کوثر بجنورد
چکیده: (2505 مشاهده)
«دختر پوستین‌پوش» نام تیپی است که در آن دختری از آزار پدر می‌گریزد. او برای گریز راهِ چاره‌ای می‌جوید و چاره را در پوستینی می‌یابد که از سر تا به پایش را بپوشاند. این تیپ که در فهرست آرنه ـ تامپسون با شمارۀ 510B کلاسه شده و «پوست الاغ» نام دارد در طبقه‌بندی قصه‌های ایرانی «خاکسترنشین» و در طبقه‌بندی قصه‌های عربی «پیراهنی مانند آفتاب، پیراهنی مانند ماه و پیراهنی مانند ستارگان» نام دارد. از آنجا که تیپ یادشده چندان میان پژوهشگران ادبیات مردمی ایران‌زمین شناخته‌شده نیست جستار پیش‌رو می‌کوشد آن را شناسانده و افزون‌براین با بهره‌گیری از مجموعه آثاری که در آن قصه‌های مردمیِ ایران و نیز سرزمین‌های مصر، عربستان، مراکش، سودان، فلسطین، عراق و اردن گرد آمده، روایت‌های ایرانی و عربی‌اش را بررسد تا دریابد این روایت‌ها را به چند دسته می‌توان تقسیم کرد. بررسی‌های انجام‌گرفته نشان می‌دهد که برمبنای راه چارۀ دختر برای گریز از خان‌ومان پدری می‌توان روایت‌های این تیپ را به سه دسته تقسیم کرد: 1. 510B. دختر پنهان‌شده در شیء؛ 2. 510B. دختر پوستین‌پوش/آدمک چوبی؛ 3. 510B. دختر و برادرش. علاوه‌براین پژوهش حاضر با تکیه بر الگوی فرامتنی پراپ درپی یافتن باورها و آیین‌های سازندۀ «دختر پوستین‌پوش» است. اسطوره و آیین‌های یافت‌شده در کیش زروان و مزداپرستی را می‌توان خاستگاهی برای این تیپ در قصه‌های ایرانی دانست، چراکه از آمیزش اهورامزدا با مادر، خواهر و دختر خود یاد کرده و «خویدوده» را کنشی آیینی و سپند می‌داند.
واژه‌های کلیدی: قصۀ پریان، تیپ دختر پوستین‌پوش، تیپ510B، آدمک چوبی، چلچراغ طلا، قهرمان ـ قربانی و قهرمان ـ جست‌وجوگر، الگوی فرامتنی پراپ
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات داستانی عامه
دریافت: 1400/10/1 | پذیرش: 1400/12/28 | انتشار: 1401/2/10
دریافت: 1400/10/1 | پذیرش: 1400/12/28 | انتشار: 1401/2/10
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |