1- عضو هیات علمی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار ، elhami_pn@yahoo.com
2- دانشجوی دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
چکیده: (4411 مشاهده)
آیین سوگ رسم رایجی است که به قدمت وجود بشر در میان هر قومی ریشه دارد و با آداب و رسوم و شعر و ترانههای خاص عجین شده است. مردم سیستان عمدتاً با تأسی از فرهنگ روستایی از شعر و ترانه برای حفظ و احیای آیینهای سوگواری بهره وافی بردهاند.
اردَهخوانی، روُواییخوانی یا رباعیخوانی سوگسرودهای است با آهنگی بسیار سوزناک و
حُزنانگیز که به صورت آوازهخوانی در مراسم عزاداری در سیستان اجرا میشود. این مقاله با روش کتابخانهای و مصاحبه حضوری با گویشوران متعدد به بررسی اردهخوانی و کاربردهای آن در آیین سوگ سیستان پرداخته است و با معرفی اردهخوانی و روواییخوانی، وجهتسمیه آن، تاریخچه، مجریان، شیوه اجرا، زمان و مکان اجرا نشان میدهد که مردم سیستان بسیار پایبند به اجرای آیین سوگواری با گویش بومی خود هستند و این مسئله در فرهنگ آنان جایگاه والایی دارد. مقایسه آن با گونههای دیگر در مناطق مختلف ایران، نقش محوری ترانه و ترنم را در اساسیترین مسائل زندگی اقوام کهن ایرانی نشان میدهد. همچنین، این مقاله با ذکر نمونههایی از رباعیهای سیستانی وزن، قافیه و ردیف، قالب، زبان، محتوا و ویژگیهای ادبی آن را بررسی کرده است. استفاده از آهنگ و ترانه برای التیام دادن به لحظههای سرشار از غم و اندوه در بین مردم سیستان گویای ذوق سلیم و طبع لطیف این قوم در حاشیه کویر است
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه دریافت: 1398/2/7 | پذیرش: 1398/9/18 | انتشار: 1398/10/10