ایران، بجنورد، دانشگاه کوثر بجنورد، دانشکدۀ علوم انسانی، گروه زبان و ادبیات عربی. ، sst1363@yahoo.com
چکیده: (6780 مشاهده)
دوبارکه نام عروسکی است که قاضی تنوخی، ادیب عربینویس سدۀ چهارم هجری، در کتاب نشوار المحاضره و أخبار المذاکره، از آن یاد میکند. از گزارش خُرد تنوخی برمیآید که ساختن این عروسک در بغداد و بر بام نهادنش در شب نوروز با آیینهای کهن سال نو بهویژه با آیین ازدواج مقدس در پیوند است. این جستار میکوشد با تکیه بر نشانههای یافتشده در بازگفت تنوخی و نیز به یاری نشانههای برونمتنی ـ جشن سال نو در بابل و آیینهای عروسکی بارانکرداری در ایران ـ از چیستی دوبارکه و پیوندش با بغبانوی باروری پرده بردارد و چگونگی برگزاری این آیین فراموششده را بشناساند. مهمترین یافتۀ این کاوش آن است که باشندگان بغداد نمایشی آیینی را بر پا میدارند و دوبارکه ایزدبانوی باروری است که طی این آیین در پیکر عروسک نمایانده میشود. از این رو میتوان دوبارکه و آیین او را همچون میرنوروزی در جرگۀ نمایشهای آیینی نوروز جای داد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
هنرهای عامه دریافت: 1397/9/13 | پذیرش: 1398/4/9 | انتشار: 1398/6/24