دوره 11، شماره 51 - ( 1402 )                   جلد 11 شماره 51 صفحات 34-1 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.13921/CFL.11.51.1
‎ 20.1001.1.23454466.1402.11.51.1.7

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Arezomand Leialakol M, Ghasemzadeh S A. The Impact of Public Mentality on Race Originality in Ghaznavid and Seljuk’s Dynasties. CFL 2023; 11 (51) :1-34
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-70378-fa.html
آرزومند لیالکل مصطفی، قاسم‌زاده سید علی. تحلیل تأثیر ذهنیت عامه نسبت به اصالت نژادی در حکمرانی غزنویان و سلجوقیان. فرهنگ و ادبیات عامه. 1402; 11 (51) :1-34

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-70378-fa.html

تحلیل تأثیر ذهنیت عامه نسبت به اصالت نژادی در حکمرانی غزنویان و سلجوقیان
مصطفی آرزومند لیالکل 1، سید علی قاسم‌زاده2
1- دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) ، mostafa.arezomand@gmail.com
2- دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)
چکیده:   (1740 مشاهده)
در اندیشه‌های سیاسی ـ اجتماعی ایرانیان از اعصار بسیار کهن این باور غلبه داشته است که شاه و خاندان پادشاهی صاحبان فرّه ایزدی‌اند. این باور بر اثر گذشت زمان در قرون متمادی، جنبه‌ای از روح قومی ایرانیان را به این صورت شکل داده ‌است که برای کسب مقام فرمانروایی لایق‌ترین کس آن است که از خاندان شاهی و نژادۀ ایرانی باشد. در چنین فضای اندیشگانی، خاندان‌هایی که قصد حکومت در ایران، حتی در سطح غیرملی و محلی داشتند، باید از اهلیت و مشروعیت قومی بهره‌مند می‌بودند؛ در غیر این‌ صورت مورد پذیرش اذهان عامه قرار نمی‌گرفتند. در این جستار با کمک نظریۀ تاریخ ذهنیت عامه، که به تأثیر پندارهای عامه بر کردارهای حکام می‌پردازد، به روش توصیفی ـ تحلیلی، تأثیر جهان‏‌بینی ایرانی و نگرش آنان نسبت به نقش اصالت نسب در مشروعیت حکومت در ذهن و زبان سلاطین غزنوی و سلجوقی، که متقارن با ظهور شاهنامه و رواج حماسه‌های ملی است، نشان داده شد. از نتایج تحقیق بر‌می‌آید که این التباس و مماثلت و تشابه حکام انیرانی (ترک و عرب) به قهرمانان حماسۀ ملی ایران، متأثر و ملهم از ذهنیت عمومی و روح زمانه جعل ‌شده‌ است و سلاطین غزنوی و سلجوقی با مصادره به مطلوب داستان‏‌ها و قهرمانان اساطیری ـ حماسی ایرانی از حافظه بومی و جمعی ایرانیان برای مقبولیت و مشروعیت حکمرانی خود بهره می‌‏بردند و در این میان محوریت شاهنامه و روایات آن کاملاً آشکار است.
 
واژه‌های کلیدی: روح قومی، تاریخ ذهنیت عامه، شاهنامه، اسطوره، غزنویان، سلجوقیان.
متن کامل [PDF 542 kb]   (778 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: نقد و نظریه‌های فرهنگ و ادب عامه
دریافت: 1401/10/13 | پذیرش: 1402/3/24 | انتشار: 1402/4/17
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.