1- پژوهشکدۀ بختیاریشناسی دانشگاه شهرکرد ، najafi@sku.ac.ir
2- پژوهشکدۀ بختیاریشناسی دانشگاه شهرکرد
چکیده: (885 مشاهده)
در فرایند مدرنیته شدن جوامع، بسیاری از عناصر فرهنگی، نقشها و ساختارهای اجتماعی دچار تغییر و دگرگونی میشوند. این دگرگونیها با توجه به فرم و ساختار جوامع، نوع و نقش عناصر و شیوۀ رویارویی و نوع درکِ نقشهای اجتماعی از ماهیت مدرنیته، متفاوت شکل میگیرند. جامعه ایلی بختیاری با ساختاری کاملاً سنتی و بهعنوان بخشی از ساختار جامعه ایرانی در دهههای اخیر مسیر تحول و دگرگونی را با سرعت سپری میکند که این تغییرات در ساختارهای مختلف ایلی و طایفهای، خانوادگی، انواع روابط میان نقشهای اجتماعی، آداب و سنن و بهشکل فراگیر، تمامی عناصر فرهنگی خود را نشان میدهد. برای بررسی جامعهشناختی این تغییرات علاوه بر مطالعات و پژوهشهای میدانی، با نگاهی به ادبیات و هنر بهعنوان آینه تمامنما از فرهنگ عامه جامعه مورد بررسی، میتوان به نتایج قابل توجهی دست یافت. در پژوهش حاضر با شیوۀ تحلیل محتوا، دو فیلمنامه اسکیباز و یارِ دوازدهم به کارگردانی فریدون نجفی از منظر جامعهشناسی آنتونی گیدنز1 و براساس چهار مؤلفهای که گیدنز برای سنتها ذکر میکند، مورد تحلیل و بررسی قرار میگیرند. نتایج پژوهش نشان میدهد که مولفههای چهارگانه سنت از دیدگاه گیدنز در دو فیلمنامه اسکیباز و یارِ دوازدهم دیده میشود. سنتها در میان مردمان بختیاری نهتنها ازبین نرفتهاند، بلکه نگهبانانی دارند که حافظ آنها هستند. این سنّتها طبق نظر گیدنز بهصورت دستهجمعی برگزار میشوند و به نوعی با هویّت افراد (ایل بختیاری) پیوندی ناگسستنی دارند و در حوزههای مختلف تکرار و بازتکرار میشوند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه لری و بختیاری دریافت: 1401/11/18 | پذیرش: 1402/5/14 | انتشار: 1402/6/31