1- دانشگاه کاشان
2- عضو هیأت علمی ، zh9988@gmail.com
3- عضو هیأت علمی
چکیده: (6976 مشاهده)
باورها و سنتهای ایرانی و از پی آن نقش و جایگاه معصومان و قهرمانان کهن این سرزمین، در آیینها، اسطورهها و نمادهای شیعیان ایران، بهویژه در فرهنگ و شعائر و هنرهای عاشورایی، نمودها و جلوههای زیادی دارند و در بسیاری از سنتهای دینی، بنمایههای این پندارها را میتوان مشاهده کرد. در این میان، نسخ تعزیه، بهدلیل حشر و نشری که با عامۀ مردم داشتهاند، از این باورمندی سرشارترند. در این مقاله کوشش شده است تأثیر داستانِ سیاوش بر روایت نسخۀ تعزیه امام حسین(ع) نشان داده شود. از این رو، ضمن روایت خلاصۀ دو داستان و ویژگیهایشان، همانندیها و پیوندهای آنها در زمینۀ تولد رازناک از مادری آسمانی، جنبۀ ازلی بودن، کنشها و واکنشهای طبیعت در برابر این قهرمانان، پیشگویی و آگاهی ایشان از سرنوشتشان، حضور فرازمینیها در روایت دو داستان، مرکب و ادوات ویژه، پاکنهادی و شهادتطلبی، تکرارشوندگی در بستر تاریخ، نیایش و شفاعت و نمادها و اشارات مشترک، واکاوی میشود. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که چگونه میتوان در کنار روایت یک واقعۀ تاریخی، سرگذشت رازآلود قهرمانان اساطیری را با پیشوایان مذهبی در آمیخت؛ بهگونهای که آن شخصیت را برای مردم باورپذیرتر و حتی درخور ستایش بیشتر سازد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات نمایشی عامه دریافت: 1398/2/28 | پذیرش: 1398/4/23 | انتشار: 1398/8/10