1- دانشکده هنر و معماری دانشگاه تربیت مدرس
2- گروه ارتباط تصویری، دانشگاه تربیت مدرس. ، ahmadp_a@modares.ac.ir
3- گروه ارتباط تصویری- دانشکده هنر و معماری- دانشگاه تربیت مدرس.
چکیده: (8888 مشاهده)
امروزه در مطالعات تاریخی و فرهنگی، اشیا و تصاویر نیز همچون متنهای نوشتاری، بهعنوان منابع اطلاعاتی شناخته میشوند. منابعی که نهتنها در تکمیل اطلاعات بهدست آمده از منابع نوشتاری اهمیت دارند؛ بلکه قادر به ارائۀ اطلاعاتی هستند که نویسندگان متنهای تاریخی قادر به بیان آنها نبودهاند. با بررسی این آثار و خوانش مضامین فرهنگی رایج بر آنها میتوان به فهم و درکی عمیقتر از اندیشههای رایج و شیوۀ زیست و زندگی مردم نائل شد. اشیای طلسمی و تعویذی در زمرۀ اسناد اصیلی قرار دارند که شیوۀ طراحی و پیوستهای فرهنگی و مذهبی رایج در آنها، پیوستگی بسیاری با فرهنگ عامۀ مردم دارد. در این تحقیق که با هدف شناخت تأثیر ایدئولوژی و مذهب بر فرهنگ مادی دورۀ قاجار و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی انجام پذیرفته، تلاش شده است تا با مطالعۀ موردی انواع «بازوبندها»، به چگونگی کاربرد مضامین مختلف بر روی این آثار پرداخته و بدین پرسش اساسی پاسخ داده شود که باورداشتهای اسلامی ـ شیعی چگونه در ساختار ظاهری و نقوش رایج در بازوبندهای قاجاری نمود یافتهاند؟ در این پژوهش در دو بخش اصلیِ جایگاه بازوبند در فرهنگ ایرانی ـ اسلامی و
پیوستهای صوری و فرهنگی بازوبندها (روایتها، کُدها و رمزنگارهها) بدین مسئله پرداخته شد. نتیجۀ این بررسی ضمن اینکه نشان از تأثیر مستقیم مذهب تشیع و اعتقادات اسلامی بر بازوبندهای دورۀ قاجار دارد، بیانگر تأثیر مستقیم باورهای عامیانه در شیوۀ کاربرد و طراحی این آثار است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
هنرهای عامه دریافت: 1397/8/25 | پذیرش: 1398/1/28 | انتشار: 1398/3/25