بازگشت به ریشه‌ها: نقش بازیهای محلی در توسعۀ گردشگری و حفظ فرهنگ بومی (مورد مطالعه: استان یزد)
نویسنده
دانشگاه یزد
چکیده
بازیهای محلی به‌عنوان بخشی از میراث ناملموس فرهنگی، نقش مهمی در حفظ هویت بومی و تقویت ارتباط نسل‌ها با سنت‌های محلی دارند. احیای بازیهای محلی می‌تواند به‌عنوان ابزاری مؤثر در توسعۀ گردشگری فرهنگی عمل کند و به ایجاد فرصت‌های اقتصادی پایدار و تقویت پیوندهای اجتماعی منجر شود. بازیهای محلی یزد، با ریشه داشتن در تاریخ و فرهنگ بومی این منطقه، نه‌تنها جنبه‌ای سرگرم‌کننده دارند، بلکه بازتاب‌دهندۀ ارزش‌ها، شیوۀ زندگی و هم‌بستگی اجتماعی مردم هستند. با پیشرفت تکنولوژی و تغییر در سبک زندگی مدرن، محبوبیت بازیهای سنتی کاهش چشمگیری پیدا کرده است. بنابراین هدف از این پژوهش معرفی و تحلیل برخی از بازیهای محلی و نقش آن‌ها در توسعۀ گردشگری و حفظ فرهنگ بومی استان یزد است. در این پژوهش ضمن بررسی ابعاد آموزشی و تربیتی، تأثیرات روان‌شناختی و اجتماعی و سیر تحول بازیهای بومی و سنتی، به تحلیل تطبیقی بازیهای بومی و سنتی با سایر فرهنگ‌ها و جغرافیاها و اثرات این بازیها بر هویت فرهنگی و میراث معنوی پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که بازیهای محلی نه‌تنها جذابیت‌های فرهنگی منحصربه‌فردی برای گردشگران فراهم می‌کنند، بلکه فرصتی برای انتقال دانش بومی به نسل‌های آینده و تقویت هویت اجتماعی هستند. همچنین، احیای این بازیها در قالب رویدادهای گردشگری می‌تواند به ایجاد فرصت‌های اقتصادی و افزایش تعاملات فرهنگی منجر شود. این پژوهش بر اهمیت برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری مناسب برای ترویج بازیهای محلی در قالب جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی تأکید می‌کند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
اخوان، ا.، رشیدوش، و.، و همایون سپهر، م. (1402). مطالعه مردم‌شناختی بازیهای بومی (مورد مطالعه: فضای گردشگری فرهنگی؛ موزه مردم‌شناسی شهرستان ارومیه). پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران، 13(24)، 121-99.
بدرطالعی، ف.، (1393). بازیهای محلی ایران، تهران، کانون پرورش کودکان و نوجوانان.
تمیم‌داری. ا. (1396). فرهنگ عامه. تهران. انتشارات مهکامه. چاپ ششم.
غفوری، ف.، بابایی سلطانقلی، ح.، و شهلایی باقری، ج. (1400). بررسی تأثیر بازیهای بومی و محلی بر افزایش تولید ناخالص داخلی و ایجاد اشتغال. مطالعات مدیریت ورزشی، 13(65)، 76-61.
جلالی، ص.، محبی، ف.، و جعفری، س. (1400). بررسی عوامل ورزشهای بومی محلی در توسعه گردشگری ورزشی (مطالعه موردی: استان یزد). رهیافتی در مدیریت بازرگانی، 2(4)، 161-149.
حاجی‌زاده میمندی، م. (1383). الگوی پژوهش در فرهنگ عامه. یزد. اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد.
رمضانخانی، ص. (1396). فرهنگ عامه مردم شهر یزد. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ دوم.
سفیدگر، آ.، خدادادی، م ر.، و عبدوی، ف. (1402). تأثیر بازیهای بومی و محلی در کیفیت اوقات فراغت و نیک‌زیستی فردی دانش‌آموزان (مطالعۀ موردی: دانش‌آموزان دختر مقطع ابتدایی شهرستان سلماس). گردشگری و اوقات فراغت، 8(16)، 200-175.
شریعتی، ع ا. (1380). بازیهای سنتی کودکان و نوجوانان در استان یزد. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، واحد تحقیقات مرکز یزد.
شریعتی، ع ا. (1384).شبچره (بازیها، ضرب‌المثل‌ها، سرگرمی‌ها و فرهنگ مردم یزد). قم، انتشارات بقیه‌العتره.
شریعتی، ع ا. (1392). شهر من یزد. یزد: انتشارات لاله کویر.
صالحی، م. (1397). درآمدی بر گردشگری ایران. تهران. انتشارات بال نو.
صبری، ح.، کمایستانی، ز.، شیرین چشمه، ب. (1402). بررسی پتانسیل‌های توسعه گردشگری ورزشی با رویکرد بازی بومی و بر اساس مدل SWOT در شهرستان اسفراین. ششمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، گردشگری و تکنولوژی، پنانگ، مالزی.
طباطبایی اردکانی، م. (1381). فرهنگ عامه اردکان. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (شورای فرهنگ عمومی استان یزد).
گل‌زاده، م.، و میرآبادی، م. (1398). تحلیلی بر وضعیت گردشگری ورزشی و عوامل موثر بر توسعه آن با تاکید بر بازیهای بومی و محلی (نمونه موردی: شهرستان تبریز). جغرافیا و برنامه‌ریزی، 23(67)، 307-287.
موسوی، ر.، امیدی نجف‌آبادی، م.، میردامادی، م.، و فرج‌الله حسینی، ج. (1400). الگوی توسعه گردشگری ورزشی پایدار با رویکرد ورزشهای روستایی و بازیهای بومی و محلی. مطالعات مدیریت گردشگری، 16(55)، 291-261.
Andari, R., & Ismarizal, B. (2023). Conservation of Traditional Games as Wisdom Value Local and Educational Tourism Attraction.
Anwar, K., Pujiati, A., & Prajanti, S. D. W. (2024). Traditional Sports, Indigenous Heritage, and Tourism Branding: Pè-sapèan Bangkalan in Madura, Indonesia. Jurnal Ilmiah Mandala Education, 10(2), 491-496.
Arabnarmi, B., Khalilian, F., Kheybari, S., & Ishizaka, A. (2024). Sports complex location selection for traditional games. Operations Management Research, 17(1), 340-362.
Beigi, H. (2021). Investigating the Role of Indigenous-Local Sport Offerings in Guilan Tourism Development Based on A'WOT Integrated Model. Sport Management and Development, 10(2), 1-20.
Brankov, J., Milanović Pešić, A., & Bjeljac, Ž. (2024). Traditional Sports and Games and Community Involvement-Preservation, Transmission of Knowledge, and Tourist Promotion. In EUROGEO 2024 Conference “Compromised Geography: Spreading A New World” (pp. 48-49). Porto: Faculty of Arts and Humanities of University of Porto, Geography Department.
Guntoro, T. S., Putra, M. F. P., Nurhidayah, D., Sutoro, S., Sinaga, E., Sianga, F. S. G., & Nanda, F. A. (2024). The design of contextual domain tourism sports through traditional sports in Jayapura, Indonesia. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (52), 164-170.
Harmaningsih, D., Yuniarti, S., Wijayanti, W., & Komsiah, S. (2024). Memperkenalkan Budaya Indonesia Melalui Permainan Tradisional. IKRA-ITH ABDIMAS, 8(1), 206-214.
Kamaruddin, I., Tannady, H., & Aina, M. (2023). The Efforts to Improve Children’s Motoric Ability By Utilizing The Role of Traditional Games. Journal on Education, 5(3), 9736-9740.
Ma, Y., & Lyu, C. (2024). Analysis of Folklore Sports Tourism Resources Development and Protection Strategies under the Management of Rural Revitalization Strategy in the Background of Big Data. Applied Mathematics and Nonlinear Sciences.
Mehriniso, M., Rushana, Q., & Go'zal, H. (2024). TRADITIONAL GAMES AND GAME TOOLS. ANALYSIS OF MODERN SCIENCE AND INNOVATION, 1(3), 35-39.
Muñoz-Arroyave, V., Lavega-Burgués, P., Costes, A., Damian, S., & Serna, J. (2020). Traditional games: A pedagogical tool to foster affectivity in physical education. Retos, 38(38), 166-172.
Nasrulloh, A., Hermawan, H. A., & Ihsan, F. (2024). Health benefits of traditional games: a systematic review. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (59), 843-856.
Nofrizal, D., Sari, L. P., Purba, P. H., Utaminingsih, E. S., Nata, A. D., Winata, D. C., & Lisman, N. J. (2024). The role of traditional sports in maintaining and preserving regional culture facing the era of society 5.0. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (60), 352-361.
Nugraha, B., & Rachmawanti, R. (2024). Strategies to Increase Visitors by Developing Aspects of Attractions in Alam Santosa. Jurnal Indonesia Sosial Teknologi, 5(10).
Supriyanto, B., Djati, S. P., & Nurbaeti, M. R. Analysis of Actor, Needs, Constraints, and Action Plans for the Development of Traditional Game Cultural Tourism Attraction in the Tourism Villages of Durensari, Trenggalek and Kampung Dolanan Borobudur, Magelang. International Journal of Research and Review Volume 11; Issue: 2; February 2024
Reference in Persian
Akhavan, A., Rashidvash, V., & Homayoun Sepehr, M. (2023). Anthropological study of native games (case of study: cultural tourism space; Anthropological Museum of Urmia city). Iranian Journal of Anthropological Research, 13(1), 99-121.
Badrtalei, F. (2014). Local Games of Iran. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri Children & Young Adults.
Ghafori, F., Babaei soltangholy, H., & Shahlaee, J. (2021). Investigating the impact of Native and local games on the increase in GDP and job creation. Sport Management Studies, 13(65), 63-78.
Golzadeh, M., & Mirabadi, M. (2019). An Analysis of the Sport Tourism Status and Its Effective Factors on its Development with Emphasis on Indigenous and Local Games (Case Study: Tabriz). Journal of Geography and Planning, 23(67), 287-307.
Hajizadeh Meymandi, M. (2004). Research Model in Folklore. Yazd: Yazd General Directorate of Islamic Culture and Guidance.
Jalali, S., Mohebi, F., & Jafari, S. (2022). Investigating the factors of local indigenous sports in the development of sports tourism (Case study: Yazd province). Journal of Advertising and Sales Management, 2(4), 149-161.
Mousavi, R., Omidi Najaf Abadi, M., Mirdamadi, M., & Farajollah Hosseini, S. J. (2021). A Model of Sustainable Sport Tourism Development with Rural Sports and Local-Native Games Approach. Tourism Management Studies, 16(55), 257-291.
Ramazankhani, p. (2017). Popular Culture of the People of Yazd. Tehran: Research Institute of Culture, Art and Communications, second edition.
Sabri, H., Kamayistani, Z., Shirin Cheshmeh, B. (2023). Investigating the potential of sports tourism development with a local game approach and based on the SWOT model in Esfarayen County. The 6th International Conference on Management, Tourism and Technology, Penang, Malaysia.
Salehi, M. (2018). An Introduction to Tourism in Iran. Tehran: Bal No Publications.
Sefidgar, A., Khodadi, M. R., & Abdavi, F. (2023). The effect of indigenous-local games on the quality of leisure time and individual well-being of students (Case study: female students of elementary school in Selmas city). Tourism and Leisure Time, 8(16), 175-200.
Shariati, A. A. (2001). Traditional games of children and adolescents in Yazd province. Islamic Republic of Iran Broadcasting, Yazd Center Research Unit.
Shariati, A. A. (2005). Shabchereh (Games, Proverbs, Entertainments, and Folk Culture of Yazd). Qom: Baghiyat al-Atrah Publications.
Shariati, A. A. (2013). My City Yazd. Yazd: Laleh Kavir Publications.
Tabatabaei Ardakani, M. (2002). Popular Culture of Ardakan. Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance (Yazd Province Public Culture Council).
Tamimdari, A. (2017). Folklore Culture. Tehran: Mahkameh Publications, 6th Edition.
بدرطالعی، ف.، (1393). بازیهای محلی ایران، تهران، کانون پرورش کودکان و نوجوانان.
تمیم‌داری. ا. (1396). فرهنگ عامه. تهران. انتشارات مهکامه. چاپ ششم.
غفوری، ف.، بابایی سلطانقلی، ح.، و شهلایی باقری، ج. (1400). بررسی تأثیر بازیهای بومی و محلی بر افزایش تولید ناخالص داخلی و ایجاد اشتغال. مطالعات مدیریت ورزشی، 13(65)، 76-61.
جلالی، ص.، محبی، ف.، و جعفری، س. (1400). بررسی عوامل ورزشهای بومی محلی در توسعه گردشگری ورزشی (مطالعه موردی: استان یزد). رهیافتی در مدیریت بازرگانی، 2(4)، 161-149.
حاجی‌زاده میمندی، م. (1383). الگوی پژوهش در فرهنگ عامه. یزد. اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی یزد.
رمضانخانی، ص. (1396). فرهنگ عامه مردم شهر یزد. تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، چاپ دوم.
سفیدگر، آ.، خدادادی، م ر.، و عبدوی، ف. (1402). تأثیر بازیهای بومی و محلی در کیفیت اوقات فراغت و نیک‌زیستی فردی دانش‌آموزان (مطالعۀ موردی: دانش‌آموزان دختر مقطع ابتدایی شهرستان سلماس). گردشگری و اوقات فراغت، 8(16)، 200-175.
شریعتی، ع ا. (1380). بازیهای سنتی کودکان و نوجوانان در استان یزد. صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، واحد تحقیقات مرکز یزد.
شریعتی، ع ا. (1384).شبچره (بازیها، ضرب‌المثل‌ها، سرگرمی‌ها و فرهنگ مردم یزد). قم، انتشارات بقیه‌العتره.
شریعتی، ع ا. (1392). شهر من یزد. یزد: انتشارات لاله کویر.
صالحی، م. (1397). درآمدی بر گردشگری ایران. تهران. انتشارات بال نو.
صبری، ح.، کمایستانی، ز.، شیرین چشمه، ب. (1402). بررسی پتانسیل‌های توسعه گردشگری ورزشی با رویکرد بازی بومی و بر اساس مدل SWOT در شهرستان اسفراین. ششمین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، گردشگری و تکنولوژی، پنانگ، مالزی.
طباطبایی اردکانی، م. (1381). فرهنگ عامه اردکان. تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی (شورای فرهنگ عمومی استان یزد).
گل‌زاده، م.، و میرآبادی، م. (1398). تحلیلی بر وضعیت گردشگری ورزشی و عوامل موثر بر توسعه آن با تاکید بر بازیهای بومی و محلی (نمونه موردی: شهرستان تبریز). جغرافیا و برنامه‌ریزی، 23(67)، 307-287.
موسوی، ر.، امیدی نجف‌آبادی، م.، میردامادی، م.، و فرج‌الله حسینی، ج. (1400). الگوی توسعه گردشگری ورزشی پایدار با رویکرد ورزشهای روستایی و بازیهای بومی و محلی. مطالعات مدیریت گردشگری، 16(55)، 291-261.
Andari, R., & Ismarizal, B. (2023). Conservation of Traditional Games as Wisdom Value Local and Educational Tourism Attraction.
Anwar, K., Pujiati, A., & Prajanti, S. D. W. (2024). Traditional Sports, Indigenous Heritage, and Tourism Branding: Pè-sapèan Bangkalan in Madura, Indonesia. Jurnal Ilmiah Mandala Education, 10(2), 491-496.
Arabnarmi, B., Khalilian, F., Kheybari, S., & Ishizaka, A. (2024). Sports complex location selection for traditional games. Operations Management Research, 17(1), 340-362.
Beigi, H. (2021). Investigating the Role of Indigenous-Local Sport Offerings in Guilan Tourism Development Based on A'WOT Integrated Model. Sport Management and Development, 10(2), 1-20.
Brankov, J., Milanović Pešić, A., & Bjeljac, Ž. (2024). Traditional Sports and Games and Community Involvement-Preservation, Transmission of Knowledge, and Tourist Promotion. In EUROGEO 2024 Conference “Compromised Geography: Spreading A New World” (pp. 48-49). Porto: Faculty of Arts and Humanities of University of Porto, Geography Department.
Guntoro, T. S., Putra, M. F. P., Nurhidayah, D., Sutoro, S., Sinaga, E., Sianga, F. S. G., & Nanda, F. A. (2024). The design of contextual domain tourism sports through traditional sports in Jayapura, Indonesia. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (52), 164-170.
Harmaningsih, D., Yuniarti, S., Wijayanti, W., & Komsiah, S. (2024). Memperkenalkan Budaya Indonesia Melalui Permainan Tradisional. IKRA-ITH ABDIMAS, 8(1), 206-214.
Kamaruddin, I., Tannady, H., & Aina, M. (2023). The Efforts to Improve Children’s Motoric Ability By Utilizing The Role of Traditional Games. Journal on Education, 5(3), 9736-9740.
Ma, Y., & Lyu, C. (2024). Analysis of Folklore Sports Tourism Resources Development and Protection Strategies under the Management of Rural Revitalization Strategy in the Background of Big Data. Applied Mathematics and Nonlinear Sciences.
Mehriniso, M., Rushana, Q., & Go'zal, H. (2024). TRADITIONAL GAMES AND GAME TOOLS. ANALYSIS OF MODERN SCIENCE AND INNOVATION, 1(3), 35-39.
Muñoz-Arroyave, V., Lavega-Burgués, P., Costes, A., Damian, S., & Serna, J. (2020). Traditional games: A pedagogical tool to foster affectivity in physical education. Retos, 38(38), 166-172.
Nasrulloh, A., Hermawan, H. A., & Ihsan, F. (2024). Health benefits of traditional games: a systematic review. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (59), 843-856.
Nofrizal, D., Sari, L. P., Purba, P. H., Utaminingsih, E. S., Nata, A. D., Winata, D. C., & Lisman, N. J. (2024). The role of traditional sports in maintaining and preserving regional culture facing the era of society 5.0. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (60), 352-361.
Nugraha, B., & Rachmawanti, R. (2024). Strategies to Increase Visitors by Developing Aspects of Attractions in Alam Santosa. Jurnal Indonesia Sosial Teknologi, 5(10).
Supriyanto, B., Djati, S. P., & Nurbaeti, M. R. Analysis of Actor, Needs, Constraints, and Action Plans for the Development of Traditional Game Cultural Tourism Attraction in the Tourism Villages of Durensari, Trenggalek and Kampung Dolanan Borobudur, Magelang. International Journal of Research and Review Volume 11; Issue: 2; February 2024
Reference in Persian
Akhavan, A., Rashidvash, V., & Homayoun Sepehr, M. (2023). Anthropological study of native games (case of study: cultural tourism space; Anthropological Museum of Urmia city). Iranian Journal of Anthropological Research, 13(1), 99-121.
Badrtalei, F. (2014). Local Games of Iran. Tehran: Kanoon Parvaresh Fekri Children & Young Adults.
Ghafori, F., Babaei soltangholy, H., & Shahlaee, J. (2021). Investigating the impact of Native and local games on the increase in GDP and job creation. Sport Management Studies, 13(65), 63-78.
Golzadeh, M., & Mirabadi, M. (2019). An Analysis of the Sport Tourism Status and Its Effective Factors on its Development with Emphasis on Indigenous and Local Games (Case Study: Tabriz). Journal of Geography and Planning, 23(67), 287-307.
Hajizadeh Meymandi, M. (2004). Research Model in Folklore. Yazd: Yazd General Directorate of Islamic Culture and Guidance.
Jalali, S., Mohebi, F., & Jafari, S. (2022). Investigating the factors of local indigenous sports in the development of sports tourism (Case study: Yazd province). Journal of Advertising and Sales Management, 2(4), 149-161.
Mousavi, R., Omidi Najaf Abadi, M., Mirdamadi, M., & Farajollah Hosseini, S. J. (2021). A Model of Sustainable Sport Tourism Development with Rural Sports and Local-Native Games Approach. Tourism Management Studies, 16(55), 257-291.
Ramazankhani, p. (2017). Popular Culture of the People of Yazd. Tehran: Research Institute of Culture, Art and Communications, second edition.
Sabri, H., Kamayistani, Z., Shirin Cheshmeh, B. (2023). Investigating the potential of sports tourism development with a local game approach and based on the SWOT model in Esfarayen County. The 6th International Conference on Management, Tourism and Technology, Penang, Malaysia.
Salehi, M. (2018). An Introduction to Tourism in Iran. Tehran: Bal No Publications.
Sefidgar, A., Khodadi, M. R., & Abdavi, F. (2023). The effect of indigenous-local games on the quality of leisure time and individual well-being of students (Case study: female students of elementary school in Selmas city). Tourism and Leisure Time, 8(16), 175-200.
Shariati, A. A. (2001). Traditional games of children and adolescents in Yazd province. Islamic Republic of Iran Broadcasting, Yazd Center Research Unit.
Shariati, A. A. (2005). Shabchereh (Games, Proverbs, Entertainments, and Folk Culture of Yazd). Qom: Baghiyat al-Atrah Publications.
Shariati, A. A. (2013). My City Yazd. Yazd: Laleh Kavir Publications.
Tabatabaei Ardakani, M. (2002). Popular Culture of Ardakan. Tehran: Printing and Publishing Organization of the Ministry of Culture and Islamic Guidance (Yazd Province Public Culture Council).
Tamimdari, A. (2017). Folklore Culture. Tehran: Mahkameh Publications, 6th Edition.
