بررسی و تحلیل باورهای عامه در اشعار واعظ قزوینی
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسنده
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس
چکیده
بخش عظیمی از فرهنگ و ادبیات شفاهی هر ملتی ادبیات عامه است. این نوع ادبی شامل عادات، سنن، افسانه‌ها، باورها، آیین‌ها، آداب و رسوم و ضرب‌المثل‌های ملت‌هاست. باورهای عامه در هر سرزمینی بیانگر اعتلای فرهنگ و فرهیختگی آن جامعه است که در طول سالیان متمادی، به‌عنوان بن‌مایه‌های مهم و اساسی در اختیار و استخدام شعرا و نویسندگان در کل جهان، به‌خصوص شعرا و نویسندگان فارسی‌زبان درآمده است. ملا محمد رفیع قزوینی، متخلص به واعظ، از دانشمندان، خطبا، نویسندگان و شعرای بنام و صاحب سبک عصر صفوی در قرن یازدهم هجری است که با بهره‌گیری از زبان جدید و با ترجیح تخت و مکتب کوچه و بازار بر تخت و مکتب سلاطین صفوی و به تبعیت از پیشینیان و هم‌اندیشه با شعرای هم‌عصر خویش، باورها و عقاید عامه را به اشکال مختلف در اشعارش به تصویر کشیده است. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای، اکثر باورها و عقاید عامه در کل غزلیات، ابیات پراکنده و رباعیات شاعر استخراج شده و با آوردن شواهد مثالی از متون نظم و نثر پیشین و شعرای هم‌سبک شاعر، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. نتیجۀ پژوهش اینکه در اشعار واعظ، به‌خصوص غزلیات، با تأسی از شعرای سبک هندی، به‌خصوص صائب تبریزی، باورهای عامه در کنار معانی و مضامین شعری دیگر، به‌دلیل ارتباط افقی ابیات غزل و بهره‌گیری از پدیدۀ هنری و ادبی اسلوب معادله از بسامد بسیار بالایی برخوردار است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
1- قرآن کریم
2-آرزو، سراج الدین علی خان، (1385)، تذکرۀ مجمع النّفایس، ج سوم، به کوشش: دکتر محمد سرفراز ظفر، با همکاری دکتر زیب النساء علی خان اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان- اسلام آباد، چ اوّل
3- الهامی، فاطمه،( 1386)، «انعکاس باورهای عامیانه و عقاید خرافی در شعر نظامی»، نشریۀ پیک نور، علوم انسانی، دورۀ 5، شمارۀ 3(ویژۀ زبان و ادبیات فارسی)، صص: 114-104
4- انوری، (1376)، دیوان انوری، ج اوّل، به کوشش: محمد تقی مدرس رضوی، تهران: علمی و فرهنگی، چ پنجم
5- بابایی، لیلا،(1402)، «تحلیل ادبیات تعلیمی و کارکردهای آن در شعر واعظ قزوینی»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، پردیس شهید مفتح شهر ری، استاد راهنما: علی اکبر کمالی، استاد مشاور: پروین جعفری
6- برومند سعید، جواد،(1383)، آیین عشق دفتر نخست، کرمان: دانشگاه شهید باهنر کرمان، چ اوّل
7- بیهقی،(1376)، تاریخ بیهقی، ج سوم، به کوشش: خلیل خطیب رهبر، تهران: مهتاب، چ ششم
8- تأثیر تبریزی، محسن،(1373)، دیوان، تصحیح: امین پاشا اجلالی، تهران: نشر دانشگاهی، چ اول
9- توحیدیان، رجب، (1401)، «بازتاب امثال و حکم عربی و فارسی در آیینۀ قصاید و غزلیّات و قطعات تقی دانش»، فصلنامۀ زیبایی شناسی ادبی، دانشگاه آزاد واحد اراک، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 54، صص: 182-141
10- ------،------،(1392)، «تناقض گویی در شعر بیدل دهلوی»، فصلنامۀ پژوهش های ادبی و بلاغی، دانشگاه پیام نور مشهد، سال دوم، شمارۀ اول، پیاپی 5، صص: 30-10
11 -حافظ، شمس الدین محمد،(1374)، دیوان، با مجموعۀ تعلیقات و حواشی علّامه محمد قزوینی، به اهتمام: عبد الکریم جربزه دار، تهران: اساطیر، چ پنجم
12 - خاقانی شروانی، (1374)، دیوان، به کوشش: ضیاء الدین سجادی،تهران: انتشارات زوّار، چ پنجم
13 - خسروی، حسین،( 1397)، بازشناسی ویژگی های سبک هندی، پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر کرد، شمارۀ 1(پی در پی 31)، صص: 106-75
14- خلف تبریزی، محمد حسن(برهان)، (بی تا)، فرهنگ فارسی برهان قاطع، دو جلدی،به کوشش: م. سعیدی پور، بدون محل نشر و نوبت چاپ
15- خواجوی کرمانی،( 1369)، دیوان اشعار، به اهتمام و تصحیح: احمد سهیلی خوانساری، تهران: پاژنگ، چ دوم
16 - خوشگو، بندار ابن داس، (1389)، سفینۀ خوشگو، دفتر دوم، تصحیح: سیّد کلیم اصغر، تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چ اوّل
17 - دانش مشهدی، میر رضی،(1378)، دیوان، به تصحیح محمد قهرمان، مشهد: عاشورا، چ اوّل
18- راوندی، مرتضی،( 1356)، تاریخ اجتماعی ایران، 2 جلدی، ج 1، تهران: امیر کبیر، چ چهارم
19- رزمجو، حسین،(1368)، انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی، تهران: امیر کبیر، چ اوّل
20- رستمی، محسن ودیگران،(1402)،«بازتاب خرافه گرایی و مؤلفه های آن در شعرشاعران عصر صفوی»، نشریۀ سبک شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، دورۀ 16، پیاپی 84، صص: 160-141
21- رضایی، حمید، ترکی هرچگانی، نرگس، (1396)،« بازتاب باورها و فرهنگ عامیانه در دیوان عثمان مختاری»، نهمین همایش ملّی پژوهش های زبان و ادبیات فارسی، اسفندماه، صص: 16-1
22 - زاهد تبریزی، میرزا قاسم، (1389)، دیوان، با مقدمه و تصحیح: عبد الله واثق عباسی و سهیلا مراد قلی، زاهدان: انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان، چ اوّل
23- سبزیان پور، وحید، جهانی، هدیه،(1390)، «سیمای کودکان در آیینۀ امثال و ادب فارسی»، کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 169، صص: 32-18
24- سرخوش لاهوری، محمد افضل، (1389)، کلمات الشعراء، تصحیح:علیرضا قزوه، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چ اوّل
25 - سعدی، (1375)، بوستان سعدی (سعدی نامه)، تصحیح : غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی، چ پنجم
26 - -----،( 1374 الف)، متن کامل کلیّات، مطابق نسخۀ تصحیح شده محمد علی فروغی( ذکاء الملک)، مقدمه و شرح حال: استاد جلال الدین همایی، حواشی: محمود علمی (درویش)، تهران: انتشارات جاویدان، چ اوّل
27 - ----، (1374 ب)، گلستان، تصحیح: غلامحسین یوسفی، تهران:شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چ چهارم
28 - سلیم تهرانی، (1349)، دیوان کامل، به تصحیح و اهتمام: رحیم رضا، تهران: ابن سینا، چ اوّل
29 - شانی تکلّو، (1390)، دیوان، تصحیح: امیر بانو کریمی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چ اول
30- شمیسا، سیروس،( 1377)، فرهنگ اشارات ادبیات فارسی، دو جلدی، تهران: فردوس، چ اوّل
31------،------،(1386)، فرهنگ تلمیحات، تهران: میترا، چ نخست
32- صائب تبریزی،(1375)،دیوان، شش جلدی ، به کوشش: محمد قهرمان، تهران: علمی و فرهنگی، چ سوم
33- طوسی، خواجه نصیر الدین،( 1363)، تنسوخ نامۀ ایلخانی، تهران: اطلاعات، چ دوم
34- عطّار نیشابوری، (1374)، منطق الطیر، به اهتمام: صادق گوهرین، تهران: علمی و فرهنگی، چ یازدهم
35- علیمی، ماندانا و همکاران،( 1399)، «بررسی تداعی معانی بر اساس فنون بدیعی در اشعار واعظ قزوینی»، زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، شمارۀ 45، صص: 90-67
36- غزّالی طوسی، ابوحامد محمد، (1333)، کیمیای سعادت، تهران: کتابخانۀ مرکزی، چ دوم
37 - غنی کشمیری،( 1362)، دیوان، به کوشش: احمد کرمی، تهران: انتشارات ما، چ اول
38- فانی کشمیری، محسن، (1342)، دیوان، گرد آوری و تصحیح و حواشی از: دکتر گ.ل. تیکو، با مقدمه: سعید نفیسی، تهران: انتشارات انجمن ایران و هند، چ اوّل
39- فرشبافیان صافی، احمد، (1384)، «شکوه جنون در دیوان صائب»، فصلنامۀ ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، شماره 3، صص: 29-1
40- قانونی، حمیدرضا، غلامحسینی، پروین،( 1396)، «ادبیّات عامه و بازتاب آن در رمان های جلال آل احمد»، مطالعات زبانی و بلاغی دانشگاه سمنان، سال 8، شمارۀ 15، صص: 140-117
41- ----، -------،----، ------،( 1394)، «انعکاس طیف هایی از ادبیات عامیانه( ضرب المثلها و خرافات) در شعر کلاسیک(با تکیه و تأکید بر اشعار انوری)»، مجموعۀ مقاله های دهمین همایش بین المللی ترویج زبان و ادب فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، 6-4 شهریور، صص: 14-1
42 - کلیم کاشانی،(1387)، دیوان، تصحیح و مقدمه: حسین پرتو بیضایی، بازخوانی و ویرایش: سید محسن آثارجوی، تهران: انتشارات سنایی،چ اول
43- گلچین معانی، احمد، (1373)، فرهنگ اشعار صائب، دو جلدی، تهران: امیر کبیر، چ دوم
44- گوپاموی، محمد قدرت الله،(1387)، تذکرۀ نتایج الافکار، تصحیح و تعلیق: یوسف بیگ بابا پور، قم: مجمع ذخائر اسلامی، چ اول
45- لاله تیک چند بهار،(1380)، بهار عجم(3 جلدی)، تصحیح: کاظم دزفولیان، تهران: طلایه، چ اوّل
46 - محمدی، محمد حسین،(1374)، بیگانه مثل معنی، تهران: نشر میترا ، چ اول
47- مختاری غزنوی، عثمان بن عمر،(1382)، دیوان، به اهتمام: جلال الدین همایی، تهران: علمی و فرهنگی، چ اول
48 - مشرّف، مریم،( 1389)، جستارهایی در ادبیات تعلیمی ایران، تهران: سخن، چاپ اول
49- مصفّی، ابوالفضل، (1381)،فرهنگ اصطلاحات نجومی، تهران: پژوهشگاه و مطالعات فرهنگی، چ سوم
50- مطلبی، علی،(1403)، «تبیین و تطبیق حالات و رفتار کودکان و دیوانگان در اشعار واعظ قزوینی و قدسی مشهدی»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، زبان و ادبیات فارسی- گرایش ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس، استاد راهنما: دکتر رجب توحیدیان، تاریخ دفاع: 27/1/1403، صص: 112-1
51- معین، محمد، (1375)، فرهنگ فارسی، ج دوم، تهران: امیر کبیر، چ نهم
52- ناصر خسرو قبادیانی، (1380)، دیوان اشعار، به اهتمام: استاد سیّد نصر الله تقوی، مقدمه و شرح حال: سیّد حسن تقی زاده، تصحیح: استاد مجتبی مینوی، تعلیقات: استاد علّامه علی اکبر دهخدا، تهران: انتشارات معین، چ اوّل
53 - ناظم هروی،(1374)، دیوان، تصحیح و تحقیقات: محمد قهرمان، مشهد: آستان قدس رضوی، چ اول
54- نجّاریان، محمد رضا، حاتم پور، ندا،(1396)، «صناعات ادبی در ابواب الجنان ملّا واعظ قزوینی»، بلاغت کاربردی و نقد بلاغی، شمارۀ 3، صص: 42-27
55- -----،---------، -------،---،( 1392)، تأثیر پذیری ابواب الجنان از مجموعۀ ورام( کبر و عجب، ریا و سمعه)»، پژوهش های ادبی- قرآنی، سال اوّل، شمارۀ 1، صص: 128-99
56- -----،---------،-------،----،( 1392)،«راهکارهای تربیتی ابواب الجنان در مبارزه با وساوس شیطانی»، هشتمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، دانشگاه زنجان، 15- 13 شهریور، صص: 17-1
57- نصر آبادی اصفهانی، میرزا محمد طاهر، (1317)، تذکرۀ نصر آبادی، طهران: ارمغان، بدون نوبت چاپ
58- نصر الله منشی، ابوالمعالی، (1382)، کلیله و دمنه، توضیح: سید علی رضوی بهابادی، یزد: بهاباد، چ پنجم
59- نظامی گنجوی،( 1386)، خسرو و شیرین، به تصحیح: بهروز ثروتیان، تهران: امیر کبیر، چ اوّل
60- -----،(1385)، لیلی و مجنون، تصحیح و حواشی: حسن وحید دستگردی، تهران: زوّار، چ اوّل
61- وحشی بافقی، (1377)، کلیّات دیوان، مقدمه: سعید نفیسی، حواشی: محمود علمی(درویش)، تهران: سازمان انتشارات جاویدان، چ هفتم
62 - واعظ قزوینی، ملّا محمّد رفیع،( 1359)، دیوان، به کوشش: سیّد حسن سادات ناصری، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی علی اکبر علمی، بدون نوبت چاپ
63- واله داغستانی، علیقلی بن محمدعلی،( 1390)، تذکرۀ ریاض الشعرا، چهار جلدی، ج چهارم، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات: ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ اوّل
64- هدایت، رضا قلیخان، (1388)، تذکرۀ ریاض العارفین، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات: ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ دوم
65- همام تبریزی،(1376)، دیوان همام تبریزی، به تصحیح: رشید عیوضی، تهران: صدوق، چ دوم
66- یاحقی، محمد جعفر،(1375)، فرهنگ اشارات و اساطیر داستانی، تهران: سروش، چ دوم
Refrences
1. Quran Karim
2. Arazoo, Siraj al-Din Ali Khan, (2006), Tazkareh Majma al-Nafaes, Vol. 3, edited by: Dr. Mohammad Sarfaraz Zafar, in collaboration with Dr. Zain al-Nisa Ali Khan, Islamabad: Persian Research Center of Iran and Pakistan - Islamabad, 1st edition.
3. Elhami, Fatemeh, (2007), "Ena'kas-e Baavarhaye Aamianeh va Aqaid-e Khurafi dar Sher-e Nezami," Payk Nour Journal, Humanities, Vol. 5, No. 3 (Special Issue on Persian Language and Literature), pp. 104-114.
4. Anvari, (1997), Divan-e Anvari, Vol. 1, edited by: Mohammad Taqi Modarres Razavi, Tehran: Elm va Farhangi, 5th edition.
5. Babaei, Leila, (2023), "Tahlil-e Adabiat-e Ta'limi va Karkardhaye aan dar Sher-e Va'ez Qazwini," Master's Thesis, Farhangian University, 1403.
6. Boroumand, Saeed, Javad, (2004), Aeen-e Eshq, Vol. 1, Kerman: Shahid Bahonar University of Kerman, 1st edition.
7. Bayhaqi, (1997), Tarikh-e Bayhaqi, Vol. 3, edited by: Khalil Khatib Rahbar, Tehran: Mahtab, 6th edition.
8. Ta'sir Tabreezi, Mohsen, (1994), Divan, edited by: Amin Pasha Ijlali, Tehran: Nashr Daneshgahi, 1st edition.
9. Tohidiyaan, Rajab, (2022), "Baztab-e Amsal va Hokam-e Arabi va Farsi dar Aayneh-ye Qasaid va Ghazaliyat va Ghat'ate Taqi Danesh," Literary Aesthetics Journal, Islamic Azad University of Arak, Vol. 13, No. 54, pp. 141-182.
10. ------, ------, (2013), "Tanaghoz Gooyi dar Sher-e Bidil Dehlavi," Journal of Literary and Rhetorical Research, Payame Noor University of Mashhad, 2nd year, No. 1, issue 5, pp. 10-30.
11. Hafez, Shams al-Din Mohammad, (1995), Divan, with a collection of commentaries and notes by Allameh Mohammad Qazwini, edited by: Abd al-Karim Jarbzeh Dar, Tehran: Asatir, 5th edition.
12. Khaghani Shervani, (1995), Divan, edited by: Zia al-Din Sajadi, Tehran: Zavar Publications, 5th edition.
13. Khosravi, Hossein, (2018), Bazshenasii Vijeghi-haye Sabk-e Hindi, Researches on Literary Criticism and Stylistics, Islamic Azad University of Shahrekord, No. 1 (issue 31), pp. 75-106.
14. Khalaf Tabreezi, Mohammad Hasan (Burhan), (n.d.), Farhang-e Farsi Burhan Qate, 2 volumes, edited by: M. Saeedi Pour, without publishing place and edition.
15. Khajavi Kermani, (1990), Divan Ash'ar, edited and corrected by: Ahmad Saheili Khansari, Tehran: Pajang, 2nd edition.
16. Khoshgu, Bandar ibn Das, (2010), Safineh Khoshgu, Vol. 2, edited by: Sayyid Kaleem Asghar, Tehran: Library of the Museum and Documents Center of the Islamic Consultative Assembly, 1st edition.
17. Danesh Mashhadi, Mir Reza, (1999), Divan, edited by: Mohammad Ghahraman, Mashhad: Ashura, 1st edition.
18. Ravandi, Morteza, (1977), Tarikh-e Ejtemai Iran, 2 volumes, Vol. 1, Tehran: Amir Kabir, 4th edition.
19. Razmju, Hossein, (1989), Ensan-e Aramani va Kamal dar Adabiat-e Hamasi va Erfani Farsi, Tehran: Amir Kabir, 1st edition.
20. Rostami, Mohsen et al., (2023), "Baztab-e Khurafeh-Garaei va Mo'allefeh-haye aan dar Sher-e She'aran-e Asr-e Safavi," Journal of Stylistics of Persian Verse and Prose (Spring of Literature), Vol. 16, issue 84, pp. 141-160.
21. Rezaei, Hamid, Torki Harchegani, Narges, (2017), "Baztab-e Baavarha va Farhang-e Aamianeh dar Divan-e Osman Mokhtari," 9th National Conference of Persian Language and Literature Research, Esfand, pp. 1-16.
22. Zahed Tabreezi, Mirza Qasim, (2010), Divan, with introduction and correction by: Abdollah Wathiq Abbasi and Soheila Morad Qoli, Zahedan: Publications of Sistan and Baluchestan University, 1st edition.
23. Sabzian Pour, Vahid, Jahani, Hediyeh, (2011), "Simay-e Koodakan dar Aayneh-ye Amal va Adab-e Farsi," Book Monthly for Children and Adolescents, No. 169, pp. 18-32.
24. Sarkhosh Lahori, Mohammad Afzal, (2010), Kalimat-e Al-Shu'ara, edited by: Alireza Ghazveh, Tehran: Library, Museum and Center of Documents of the Islamic Consultative Assembly, 1st edition.
25. Saadi, (1996), Bostan-e Saadi (Saadi Nameh), edited by: Gholam Hossein Yousofi, Tehran: Khwarzemi, 5th edition.
26. -----, (1995 a), Matn-e KamelKulliyat, according to the corrected version by Mohammad Ali Farughi (Zekaa al-Molk), introduction and biography: Professor Jalal al-Din Homayi, notes: Mahmoud Elmi (Dervish), Tehran: Javidan Publications, 1st edition.
27. ----, (1995 b), Golestan, edited by: Gholam Hossein Yousofi, Tehran: Shirket-e Sahami-e Entesharat Khwarzemi, 4th edition.
28. Salim Tehrani, (1970), Divan Kamel, edited by: Rahim Reza, Tehran: Ibn Sina, 1st edition.
29. Shani Takallu, (2011), Divan, edited by: Amir Banoo Karimi, Tehran: Cultural Heritage and Notables Association, 1st edition.
30. Shamisa, Siros, (1998), Farhang-e Ibarat-e Adabiat-e Farsi, 2 volumes, Tehran: Fardous, 1st edition.
31. ------, ------, (2007), Farhang-e Talmihaat, Tehran: Mitra, 1st edition.
32. Sa'ib Tabreezi, (1996), Divan, six volumes, edited by: Mohammad Ghahraman, Tehran: Elm va Farhangi, 3rd edition.
33. Tousi, Khwaja Nasir al-Din, (1984), Tansukh Nameh-ye Ilkhani, Tehran: Ettela'at, 2nd edition.
34. Attar Neyshabouri, (1995), Manteq al-Tayr, edited by: Sadegh Gohrin, Tehran: Elm va Farhangi, 11th edition.
35. Alimi, Mandana va Hamkaran, (2021), "Barrasi-ye Tada'i Ma'ani Bar Asas-e Fonun-e Badi'i Dar Ash'ar-e Vaze' Qazvini," Zaban va Adabiyat-e Farsi, Daneshgah-e Azad-e Islami Vahed-e Sanandaj, Shomareh 45, ss: 90-67
36. Ghazzali Tusi, Abu Hamid Muhammad, (1954), Kimia-ye Sa'adat, Tehran: Ketabkhaneh-ye Markazi, Ch. Dovvom
37. Ghani Kashmiri, (1983), Divan, Be Koshesh: Ahmad Karami, Tehran: Entesharat-e Ma, Ch. Awwal
38. Fani Kashmiri, Mohsen, (1963), Divan, Gerdavari va Tas'hih va Havaashi az: Doctor G.L. Tiko, Ba Moqaddameh: Sa'id Nafisi, Tehran: Entesharat-e Anjoman-e Iran va Hend, Ch. Awwal
39. Farshbafian Safi, Ahmad, (2005), "Shokuh-e Junoon Dar Divan-e Sa'ib," Faslnama-ye Adabiyat-e Farsi, Daneshgah-e Azad-e Islami Vahed-e Khoy, Shomareh 3, ss: 29-1
40. Ghanooni, Hamid Reza; Gholam Hosseini, Parvin (2017). "Adabiyat-i 'Aama va Baztabaq-i An dar Roman-ha-yi Jalal Al Ahmad." Mutala'at-i Zabani va Balaghi, University of Semnan, Vol. 8, No. 15, pp. 140-117.
41. ----, -------, ----, ------ (2015). "In'ekas-i Tayf-ha-yi Az Adabiyat-i 'Aamiyana (Zarb al-Mathalha va Khurafat) dar Sher-i Klasik (Ba Takaye va Ta'kid bar Ash'ar-i Anvari)." Majmu'a-yi Maqalah-ha-yi Dahom-in Hamayesh-i Bain al-Melali Tarvij-i Zabān va Adab-i Farsi, University of Mohaghegh Ardabili, September 4-6, pp. 14-1.
42. Kalim Kashani (2008). Divan, Tahqiq va Muqaddima: Hossein Parto Beyzaei, Bakhreshi va Virayesh: Seyyed Mohsen Asarjouei, Tehran: Entesharat-i Sanaei, 1st edition.
43. Golchin Ma'ani, Ahmad (1994). Farhang-i Ash'ar-i Sa'ib, 2 Volumes, Tehran: Amir Kabir, 2nd edition.
44. Gopamowi, Mohammad Qodratullah (2008). Tazkara-yi Nata'ij al-Afkar, Tahqiq va Ta'aliq: Yusef Big Baba Poor, Qom: Majma'-yi Zakhayir-i Islami, 1st edition.
45. Laleh Tik Chand Bahar (2001). Bahar-i Ajam (3 Volumes), Tahqiq: Kazem Dezfoulian, Tehran: Talaye, 1st edition.
46. Mohammadi, Mohammad Hossein (1995). Biganeh Masal-i Ma'ni, Tehran: Nashr-i Mitra, 1st edition.
47. Mokhtari Ghaznavi, Osman's bin Omar (2003). Divan, bi Ehtimam: Jalal al-Din Homayi, Tehran: Ilmi va Farhangi, 1st edition.
48. Musharraf, Maryam (2010). Jastārhāyi dar Adabiyat-i Ta'limi-i Iran, Tehran: Sokhan, 1st edition.
49. Mosaffi, Abolfazl (2002). Farhang-i Istehlāhāt-i Najomi, Tehran: Pajooheshgah va Mutala'at-i Farhangi, 3rd edition.
50. Matlabi, Ali (2024). "Tabyin va Taqbiq-i Halat va Raftar-i Kudakan va Divangan dar Ash'ar-i Va'ez Qazvini va Qudsi Mashhadi," Master's Thesis, Persian Language and Literature - Children's Literature, Islamic Azad University, Salmas Branch, Supervisor: Dr. Rajab Tohidiyan, Defense Date: 27/1/1403.
51. Mo'in, Mohammad (1996). Farhang-i Farsi, Vol. 2, Tehran: Amir Kabir, 9th edition.
52. Nasir Khosrow Qabadiani (2001). Divān-i Ash'ār, bi Ehtimam: Ustad Syed Nasr Allah Taqvi, Muqaddima va Sharh Hal: Syed Hassan Taqizadeh, Tahqiq: Ustad Mojtaba Minu'i, Ta'liqat: Ustad Allameh Ali Akbar Dehkhoda, Tehran: Entesharat-i Mo'in, 1st edition.
53. Nazim Haravi (1995). Divan, Tahqiq va Tahqiqat: Mohammad Qahraman, Mashhad: Astan-i Quds Razavi, 1st edition.
54. Najarian, Mohammad Reza; Hatampour, Neda (2017). "Sena'at-i Adabi dar Abwab al-Janan-i Molla Va'ez Qazvini," Balaghat-i Karbordi va Naqdi-i Balaghi, No. 3, pp. 42-27.
55. -----,---------, -------,--- (2013). "Ta'asirpaziri-i Abwab al-Janan az Majmu'a-yi Varam (Kibr va 'Ajb, Riya va Sam'at)," Pajoohesh-ha-yi Adabi - Qur'ani, Year 1, No. 1, pp. 128-99.
56. -----,---------,-------,---- (2013). "Rahkarhāyi Tarbiyyati-yi Abwab al-Janan dar Mubaraze ba Wasawas-i Shaytāni," 8th International Conference of the Association for the Promotion of Persian Language and Literature, University of Zanjan, September 13-15, pp. 17-1.
57. Nasr Abadi Isfahani, Mirza Mohammad Tahir (1938). Tazkara-yi Nasr Abadi, Tehran: Armaghan, No Publication Date.
58. Nasr Allah Monshi, Abul Ma'ali (2003). Kalila wa Dimna, Tazyeeh: Syed Ali Raza'i Bahabadi, Yazd: Bahabad, 5th edition.
59. Nizami Ganjavi (2007). Khosrow va Shirin, bi Tahqiq: Behrouz Sarvatiyan, Tehran: Amir Kabir, 1st edition.
60. ----- (2006). Layli va Majnun, Tahqiq va Havaashi: Hasan Vahid Dashtgardi, Tehran: Zavar, 1st edition.
61. Vahshi Bafqi (1998). Kulliyat-i Divan, Muqaddima: Sa'id Nafisi, Havaashi: Mahmoud Ilmi (Darvish), Tehran: Sazman-i Entesharat-i Javidan, 7th edition.
62. Va'ez Qazvini, Mulla Muhammad Rafi' (1980). Divan, bi Koshesh: Syed Hassan Sadat Nasiri, Tehran: Mo'assese-yi Matboo'ati Ali Akbar Ilmi, No Publication Date.
63. Valeh Dagestani, Ali Qoli bin Mohammad Ali (2011). Tazkara-yi Riyaz al-Sho'ara, 4 Volumes, Vol. 4, Muqaddima, Tahqiq va Ta'liqat: Abolqasem Radfar and Gita Ashidari, Tehran: Pajooheshgah-i Uloom-i Insani va Mutala'at-i Farhangi, 1st edition.
64. Hedayat, Reza Gholikhan (2009). Tazkara-yi Riyaz al-'Arefin, Muqaddima, Tahqiq va Ta'liqat: Abolqasem Radfar and Gita Ashidari, Tehran: Pajooheshgah-i Uloom-i Insani va Mutala'at-i Farhangi, 2nd edition.
65. Hamam Tabrizi (1997). Divan-i Hamam Tabrizi, bi Tahqiq: Rashid Ayyouzi, Tehran: Sadough, 2nd edition.
66. Yahaghi, Mohammad Jafar (1996). Farhang-i Ishārat va Asatir-i Dastan-i, Tehran: Soroush, 2nd edition.
2-آرزو، سراج الدین علی خان، (1385)، تذکرۀ مجمع النّفایس، ج سوم، به کوشش: دکتر محمد سرفراز ظفر، با همکاری دکتر زیب النساء علی خان اسلام آباد: مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان- اسلام آباد، چ اوّل
3- الهامی، فاطمه،( 1386)، «انعکاس باورهای عامیانه و عقاید خرافی در شعر نظامی»، نشریۀ پیک نور، علوم انسانی، دورۀ 5، شمارۀ 3(ویژۀ زبان و ادبیات فارسی)، صص: 114-104
4- انوری، (1376)، دیوان انوری، ج اوّل، به کوشش: محمد تقی مدرس رضوی، تهران: علمی و فرهنگی، چ پنجم
5- بابایی، لیلا،(1402)، «تحلیل ادبیات تعلیمی و کارکردهای آن در شعر واعظ قزوینی»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، پردیس شهید مفتح شهر ری، استاد راهنما: علی اکبر کمالی، استاد مشاور: پروین جعفری
6- برومند سعید، جواد،(1383)، آیین عشق دفتر نخست، کرمان: دانشگاه شهید باهنر کرمان، چ اوّل
7- بیهقی،(1376)، تاریخ بیهقی، ج سوم، به کوشش: خلیل خطیب رهبر، تهران: مهتاب، چ ششم
8- تأثیر تبریزی، محسن،(1373)، دیوان، تصحیح: امین پاشا اجلالی، تهران: نشر دانشگاهی، چ اول
9- توحیدیان، رجب، (1401)، «بازتاب امثال و حکم عربی و فارسی در آیینۀ قصاید و غزلیّات و قطعات تقی دانش»، فصلنامۀ زیبایی شناسی ادبی، دانشگاه آزاد واحد اراک، دورۀ سیزدهم، شمارۀ 54، صص: 182-141
10- ------،------،(1392)، «تناقض گویی در شعر بیدل دهلوی»، فصلنامۀ پژوهش های ادبی و بلاغی، دانشگاه پیام نور مشهد، سال دوم، شمارۀ اول، پیاپی 5، صص: 30-10
11 -حافظ، شمس الدین محمد،(1374)، دیوان، با مجموعۀ تعلیقات و حواشی علّامه محمد قزوینی، به اهتمام: عبد الکریم جربزه دار، تهران: اساطیر، چ پنجم
12 - خاقانی شروانی، (1374)، دیوان، به کوشش: ضیاء الدین سجادی،تهران: انتشارات زوّار، چ پنجم
13 - خسروی، حسین،( 1397)، بازشناسی ویژگی های سبک هندی، پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر کرد، شمارۀ 1(پی در پی 31)، صص: 106-75
14- خلف تبریزی، محمد حسن(برهان)، (بی تا)، فرهنگ فارسی برهان قاطع، دو جلدی،به کوشش: م. سعیدی پور، بدون محل نشر و نوبت چاپ
15- خواجوی کرمانی،( 1369)، دیوان اشعار، به اهتمام و تصحیح: احمد سهیلی خوانساری، تهران: پاژنگ، چ دوم
16 - خوشگو، بندار ابن داس، (1389)، سفینۀ خوشگو، دفتر دوم، تصحیح: سیّد کلیم اصغر، تهران: کتابخانه موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چ اوّل
17 - دانش مشهدی، میر رضی،(1378)، دیوان، به تصحیح محمد قهرمان، مشهد: عاشورا، چ اوّل
18- راوندی، مرتضی،( 1356)، تاریخ اجتماعی ایران، 2 جلدی، ج 1، تهران: امیر کبیر، چ چهارم
19- رزمجو، حسین،(1368)، انسان آرمانی و کامل در ادبیات حماسی و عرفانی فارسی، تهران: امیر کبیر، چ اوّل
20- رستمی، محسن ودیگران،(1402)،«بازتاب خرافه گرایی و مؤلفه های آن در شعرشاعران عصر صفوی»، نشریۀ سبک شناسی نظم و نثر فارسی(بهار ادب)، دورۀ 16، پیاپی 84، صص: 160-141
21- رضایی، حمید، ترکی هرچگانی، نرگس، (1396)،« بازتاب باورها و فرهنگ عامیانه در دیوان عثمان مختاری»، نهمین همایش ملّی پژوهش های زبان و ادبیات فارسی، اسفندماه، صص: 16-1
22 - زاهد تبریزی، میرزا قاسم، (1389)، دیوان، با مقدمه و تصحیح: عبد الله واثق عباسی و سهیلا مراد قلی، زاهدان: انتشارات دانشگاه سیستان و بلوچستان، چ اوّل
23- سبزیان پور، وحید، جهانی، هدیه،(1390)، «سیمای کودکان در آیینۀ امثال و ادب فارسی»، کتاب ماه کودک و نوجوان، شماره 169، صص: 32-18
24- سرخوش لاهوری، محمد افضل، (1389)، کلمات الشعراء، تصحیح:علیرضا قزوه، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، چ اوّل
25 - سعدی، (1375)، بوستان سعدی (سعدی نامه)، تصحیح : غلامحسین یوسفی، تهران: خوارزمی، چ پنجم
26 - -----،( 1374 الف)، متن کامل کلیّات، مطابق نسخۀ تصحیح شده محمد علی فروغی( ذکاء الملک)، مقدمه و شرح حال: استاد جلال الدین همایی، حواشی: محمود علمی (درویش)، تهران: انتشارات جاویدان، چ اوّل
27 - ----، (1374 ب)، گلستان، تصحیح: غلامحسین یوسفی، تهران:شرکت سهامی انتشارات خوارزمی، چ چهارم
28 - سلیم تهرانی، (1349)، دیوان کامل، به تصحیح و اهتمام: رحیم رضا، تهران: ابن سینا، چ اوّل
29 - شانی تکلّو، (1390)، دیوان، تصحیح: امیر بانو کریمی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چ اول
30- شمیسا، سیروس،( 1377)، فرهنگ اشارات ادبیات فارسی، دو جلدی، تهران: فردوس، چ اوّل
31------،------،(1386)، فرهنگ تلمیحات، تهران: میترا، چ نخست
32- صائب تبریزی،(1375)،دیوان، شش جلدی ، به کوشش: محمد قهرمان، تهران: علمی و فرهنگی، چ سوم
33- طوسی، خواجه نصیر الدین،( 1363)، تنسوخ نامۀ ایلخانی، تهران: اطلاعات، چ دوم
34- عطّار نیشابوری، (1374)، منطق الطیر، به اهتمام: صادق گوهرین، تهران: علمی و فرهنگی، چ یازدهم
35- علیمی، ماندانا و همکاران،( 1399)، «بررسی تداعی معانی بر اساس فنون بدیعی در اشعار واعظ قزوینی»، زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، شمارۀ 45، صص: 90-67
36- غزّالی طوسی، ابوحامد محمد، (1333)، کیمیای سعادت، تهران: کتابخانۀ مرکزی، چ دوم
37 - غنی کشمیری،( 1362)، دیوان، به کوشش: احمد کرمی، تهران: انتشارات ما، چ اول
38- فانی کشمیری، محسن، (1342)، دیوان، گرد آوری و تصحیح و حواشی از: دکتر گ.ل. تیکو، با مقدمه: سعید نفیسی، تهران: انتشارات انجمن ایران و هند، چ اوّل
39- فرشبافیان صافی، احمد، (1384)، «شکوه جنون در دیوان صائب»، فصلنامۀ ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، شماره 3، صص: 29-1
40- قانونی، حمیدرضا، غلامحسینی، پروین،( 1396)، «ادبیّات عامه و بازتاب آن در رمان های جلال آل احمد»، مطالعات زبانی و بلاغی دانشگاه سمنان، سال 8، شمارۀ 15، صص: 140-117
41- ----، -------،----، ------،( 1394)، «انعکاس طیف هایی از ادبیات عامیانه( ضرب المثلها و خرافات) در شعر کلاسیک(با تکیه و تأکید بر اشعار انوری)»، مجموعۀ مقاله های دهمین همایش بین المللی ترویج زبان و ادب فارسی، دانشگاه محقق اردبیلی، 6-4 شهریور، صص: 14-1
42 - کلیم کاشانی،(1387)، دیوان، تصحیح و مقدمه: حسین پرتو بیضایی، بازخوانی و ویرایش: سید محسن آثارجوی، تهران: انتشارات سنایی،چ اول
43- گلچین معانی، احمد، (1373)، فرهنگ اشعار صائب، دو جلدی، تهران: امیر کبیر، چ دوم
44- گوپاموی، محمد قدرت الله،(1387)، تذکرۀ نتایج الافکار، تصحیح و تعلیق: یوسف بیگ بابا پور، قم: مجمع ذخائر اسلامی، چ اول
45- لاله تیک چند بهار،(1380)، بهار عجم(3 جلدی)، تصحیح: کاظم دزفولیان، تهران: طلایه، چ اوّل
46 - محمدی، محمد حسین،(1374)، بیگانه مثل معنی، تهران: نشر میترا ، چ اول
47- مختاری غزنوی، عثمان بن عمر،(1382)، دیوان، به اهتمام: جلال الدین همایی، تهران: علمی و فرهنگی، چ اول
48 - مشرّف، مریم،( 1389)، جستارهایی در ادبیات تعلیمی ایران، تهران: سخن، چاپ اول
49- مصفّی، ابوالفضل، (1381)،فرهنگ اصطلاحات نجومی، تهران: پژوهشگاه و مطالعات فرهنگی، چ سوم
50- مطلبی، علی،(1403)، «تبیین و تطبیق حالات و رفتار کودکان و دیوانگان در اشعار واعظ قزوینی و قدسی مشهدی»، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، زبان و ادبیات فارسی- گرایش ادبیات کودک و نوجوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس، استاد راهنما: دکتر رجب توحیدیان، تاریخ دفاع: 27/1/1403، صص: 112-1
51- معین، محمد، (1375)، فرهنگ فارسی، ج دوم، تهران: امیر کبیر، چ نهم
52- ناصر خسرو قبادیانی، (1380)، دیوان اشعار، به اهتمام: استاد سیّد نصر الله تقوی، مقدمه و شرح حال: سیّد حسن تقی زاده، تصحیح: استاد مجتبی مینوی، تعلیقات: استاد علّامه علی اکبر دهخدا، تهران: انتشارات معین، چ اوّل
53 - ناظم هروی،(1374)، دیوان، تصحیح و تحقیقات: محمد قهرمان، مشهد: آستان قدس رضوی، چ اول
54- نجّاریان، محمد رضا، حاتم پور، ندا،(1396)، «صناعات ادبی در ابواب الجنان ملّا واعظ قزوینی»، بلاغت کاربردی و نقد بلاغی، شمارۀ 3، صص: 42-27
55- -----،---------، -------،---،( 1392)، تأثیر پذیری ابواب الجنان از مجموعۀ ورام( کبر و عجب، ریا و سمعه)»، پژوهش های ادبی- قرآنی، سال اوّل، شمارۀ 1، صص: 128-99
56- -----،---------،-------،----،( 1392)،«راهکارهای تربیتی ابواب الجنان در مبارزه با وساوس شیطانی»، هشتمین همایش بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی ایران، دانشگاه زنجان، 15- 13 شهریور، صص: 17-1
57- نصر آبادی اصفهانی، میرزا محمد طاهر، (1317)، تذکرۀ نصر آبادی، طهران: ارمغان، بدون نوبت چاپ
58- نصر الله منشی، ابوالمعالی، (1382)، کلیله و دمنه، توضیح: سید علی رضوی بهابادی، یزد: بهاباد، چ پنجم
59- نظامی گنجوی،( 1386)، خسرو و شیرین، به تصحیح: بهروز ثروتیان، تهران: امیر کبیر، چ اوّل
60- -----،(1385)، لیلی و مجنون، تصحیح و حواشی: حسن وحید دستگردی، تهران: زوّار، چ اوّل
61- وحشی بافقی، (1377)، کلیّات دیوان، مقدمه: سعید نفیسی، حواشی: محمود علمی(درویش)، تهران: سازمان انتشارات جاویدان، چ هفتم
62 - واعظ قزوینی، ملّا محمّد رفیع،( 1359)، دیوان، به کوشش: سیّد حسن سادات ناصری، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی علی اکبر علمی، بدون نوبت چاپ
63- واله داغستانی، علیقلی بن محمدعلی،( 1390)، تذکرۀ ریاض الشعرا، چهار جلدی، ج چهارم، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات: ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ اوّل
64- هدایت، رضا قلیخان، (1388)، تذکرۀ ریاض العارفین، مقدّمه، تصحیح و تعلیقات: ابوالقاسم رادفر و گیتا اشیدری، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چ دوم
65- همام تبریزی،(1376)، دیوان همام تبریزی، به تصحیح: رشید عیوضی، تهران: صدوق، چ دوم
66- یاحقی، محمد جعفر،(1375)، فرهنگ اشارات و اساطیر داستانی، تهران: سروش، چ دوم
Refrences
1. Quran Karim
2. Arazoo, Siraj al-Din Ali Khan, (2006), Tazkareh Majma al-Nafaes, Vol. 3, edited by: Dr. Mohammad Sarfaraz Zafar, in collaboration with Dr. Zain al-Nisa Ali Khan, Islamabad: Persian Research Center of Iran and Pakistan - Islamabad, 1st edition.
3. Elhami, Fatemeh, (2007), "Ena'kas-e Baavarhaye Aamianeh va Aqaid-e Khurafi dar Sher-e Nezami," Payk Nour Journal, Humanities, Vol. 5, No. 3 (Special Issue on Persian Language and Literature), pp. 104-114.
4. Anvari, (1997), Divan-e Anvari, Vol. 1, edited by: Mohammad Taqi Modarres Razavi, Tehran: Elm va Farhangi, 5th edition.
5. Babaei, Leila, (2023), "Tahlil-e Adabiat-e Ta'limi va Karkardhaye aan dar Sher-e Va'ez Qazwini," Master's Thesis, Farhangian University, 1403.
6. Boroumand, Saeed, Javad, (2004), Aeen-e Eshq, Vol. 1, Kerman: Shahid Bahonar University of Kerman, 1st edition.
7. Bayhaqi, (1997), Tarikh-e Bayhaqi, Vol. 3, edited by: Khalil Khatib Rahbar, Tehran: Mahtab, 6th edition.
8. Ta'sir Tabreezi, Mohsen, (1994), Divan, edited by: Amin Pasha Ijlali, Tehran: Nashr Daneshgahi, 1st edition.
9. Tohidiyaan, Rajab, (2022), "Baztab-e Amsal va Hokam-e Arabi va Farsi dar Aayneh-ye Qasaid va Ghazaliyat va Ghat'ate Taqi Danesh," Literary Aesthetics Journal, Islamic Azad University of Arak, Vol. 13, No. 54, pp. 141-182.
10. ------, ------, (2013), "Tanaghoz Gooyi dar Sher-e Bidil Dehlavi," Journal of Literary and Rhetorical Research, Payame Noor University of Mashhad, 2nd year, No. 1, issue 5, pp. 10-30.
11. Hafez, Shams al-Din Mohammad, (1995), Divan, with a collection of commentaries and notes by Allameh Mohammad Qazwini, edited by: Abd al-Karim Jarbzeh Dar, Tehran: Asatir, 5th edition.
12. Khaghani Shervani, (1995), Divan, edited by: Zia al-Din Sajadi, Tehran: Zavar Publications, 5th edition.
13. Khosravi, Hossein, (2018), Bazshenasii Vijeghi-haye Sabk-e Hindi, Researches on Literary Criticism and Stylistics, Islamic Azad University of Shahrekord, No. 1 (issue 31), pp. 75-106.
14. Khalaf Tabreezi, Mohammad Hasan (Burhan), (n.d.), Farhang-e Farsi Burhan Qate, 2 volumes, edited by: M. Saeedi Pour, without publishing place and edition.
15. Khajavi Kermani, (1990), Divan Ash'ar, edited and corrected by: Ahmad Saheili Khansari, Tehran: Pajang, 2nd edition.
16. Khoshgu, Bandar ibn Das, (2010), Safineh Khoshgu, Vol. 2, edited by: Sayyid Kaleem Asghar, Tehran: Library of the Museum and Documents Center of the Islamic Consultative Assembly, 1st edition.
17. Danesh Mashhadi, Mir Reza, (1999), Divan, edited by: Mohammad Ghahraman, Mashhad: Ashura, 1st edition.
18. Ravandi, Morteza, (1977), Tarikh-e Ejtemai Iran, 2 volumes, Vol. 1, Tehran: Amir Kabir, 4th edition.
19. Razmju, Hossein, (1989), Ensan-e Aramani va Kamal dar Adabiat-e Hamasi va Erfani Farsi, Tehran: Amir Kabir, 1st edition.
20. Rostami, Mohsen et al., (2023), "Baztab-e Khurafeh-Garaei va Mo'allefeh-haye aan dar Sher-e She'aran-e Asr-e Safavi," Journal of Stylistics of Persian Verse and Prose (Spring of Literature), Vol. 16, issue 84, pp. 141-160.
21. Rezaei, Hamid, Torki Harchegani, Narges, (2017), "Baztab-e Baavarha va Farhang-e Aamianeh dar Divan-e Osman Mokhtari," 9th National Conference of Persian Language and Literature Research, Esfand, pp. 1-16.
22. Zahed Tabreezi, Mirza Qasim, (2010), Divan, with introduction and correction by: Abdollah Wathiq Abbasi and Soheila Morad Qoli, Zahedan: Publications of Sistan and Baluchestan University, 1st edition.
23. Sabzian Pour, Vahid, Jahani, Hediyeh, (2011), "Simay-e Koodakan dar Aayneh-ye Amal va Adab-e Farsi," Book Monthly for Children and Adolescents, No. 169, pp. 18-32.
24. Sarkhosh Lahori, Mohammad Afzal, (2010), Kalimat-e Al-Shu'ara, edited by: Alireza Ghazveh, Tehran: Library, Museum and Center of Documents of the Islamic Consultative Assembly, 1st edition.
25. Saadi, (1996), Bostan-e Saadi (Saadi Nameh), edited by: Gholam Hossein Yousofi, Tehran: Khwarzemi, 5th edition.
26. -----, (1995 a), Matn-e KamelKulliyat, according to the corrected version by Mohammad Ali Farughi (Zekaa al-Molk), introduction and biography: Professor Jalal al-Din Homayi, notes: Mahmoud Elmi (Dervish), Tehran: Javidan Publications, 1st edition.
27. ----, (1995 b), Golestan, edited by: Gholam Hossein Yousofi, Tehran: Shirket-e Sahami-e Entesharat Khwarzemi, 4th edition.
28. Salim Tehrani, (1970), Divan Kamel, edited by: Rahim Reza, Tehran: Ibn Sina, 1st edition.
29. Shani Takallu, (2011), Divan, edited by: Amir Banoo Karimi, Tehran: Cultural Heritage and Notables Association, 1st edition.
30. Shamisa, Siros, (1998), Farhang-e Ibarat-e Adabiat-e Farsi, 2 volumes, Tehran: Fardous, 1st edition.
31. ------, ------, (2007), Farhang-e Talmihaat, Tehran: Mitra, 1st edition.
32. Sa'ib Tabreezi, (1996), Divan, six volumes, edited by: Mohammad Ghahraman, Tehran: Elm va Farhangi, 3rd edition.
33. Tousi, Khwaja Nasir al-Din, (1984), Tansukh Nameh-ye Ilkhani, Tehran: Ettela'at, 2nd edition.
34. Attar Neyshabouri, (1995), Manteq al-Tayr, edited by: Sadegh Gohrin, Tehran: Elm va Farhangi, 11th edition.
35. Alimi, Mandana va Hamkaran, (2021), "Barrasi-ye Tada'i Ma'ani Bar Asas-e Fonun-e Badi'i Dar Ash'ar-e Vaze' Qazvini," Zaban va Adabiyat-e Farsi, Daneshgah-e Azad-e Islami Vahed-e Sanandaj, Shomareh 45, ss: 90-67
36. Ghazzali Tusi, Abu Hamid Muhammad, (1954), Kimia-ye Sa'adat, Tehran: Ketabkhaneh-ye Markazi, Ch. Dovvom
37. Ghani Kashmiri, (1983), Divan, Be Koshesh: Ahmad Karami, Tehran: Entesharat-e Ma, Ch. Awwal
38. Fani Kashmiri, Mohsen, (1963), Divan, Gerdavari va Tas'hih va Havaashi az: Doctor G.L. Tiko, Ba Moqaddameh: Sa'id Nafisi, Tehran: Entesharat-e Anjoman-e Iran va Hend, Ch. Awwal
39. Farshbafian Safi, Ahmad, (2005), "Shokuh-e Junoon Dar Divan-e Sa'ib," Faslnama-ye Adabiyat-e Farsi, Daneshgah-e Azad-e Islami Vahed-e Khoy, Shomareh 3, ss: 29-1
40. Ghanooni, Hamid Reza; Gholam Hosseini, Parvin (2017). "Adabiyat-i 'Aama va Baztabaq-i An dar Roman-ha-yi Jalal Al Ahmad." Mutala'at-i Zabani va Balaghi, University of Semnan, Vol. 8, No. 15, pp. 140-117.
41. ----, -------, ----, ------ (2015). "In'ekas-i Tayf-ha-yi Az Adabiyat-i 'Aamiyana (Zarb al-Mathalha va Khurafat) dar Sher-i Klasik (Ba Takaye va Ta'kid bar Ash'ar-i Anvari)." Majmu'a-yi Maqalah-ha-yi Dahom-in Hamayesh-i Bain al-Melali Tarvij-i Zabān va Adab-i Farsi, University of Mohaghegh Ardabili, September 4-6, pp. 14-1.
42. Kalim Kashani (2008). Divan, Tahqiq va Muqaddima: Hossein Parto Beyzaei, Bakhreshi va Virayesh: Seyyed Mohsen Asarjouei, Tehran: Entesharat-i Sanaei, 1st edition.
43. Golchin Ma'ani, Ahmad (1994). Farhang-i Ash'ar-i Sa'ib, 2 Volumes, Tehran: Amir Kabir, 2nd edition.
44. Gopamowi, Mohammad Qodratullah (2008). Tazkara-yi Nata'ij al-Afkar, Tahqiq va Ta'aliq: Yusef Big Baba Poor, Qom: Majma'-yi Zakhayir-i Islami, 1st edition.
45. Laleh Tik Chand Bahar (2001). Bahar-i Ajam (3 Volumes), Tahqiq: Kazem Dezfoulian, Tehran: Talaye, 1st edition.
46. Mohammadi, Mohammad Hossein (1995). Biganeh Masal-i Ma'ni, Tehran: Nashr-i Mitra, 1st edition.
47. Mokhtari Ghaznavi, Osman's bin Omar (2003). Divan, bi Ehtimam: Jalal al-Din Homayi, Tehran: Ilmi va Farhangi, 1st edition.
48. Musharraf, Maryam (2010). Jastārhāyi dar Adabiyat-i Ta'limi-i Iran, Tehran: Sokhan, 1st edition.
49. Mosaffi, Abolfazl (2002). Farhang-i Istehlāhāt-i Najomi, Tehran: Pajooheshgah va Mutala'at-i Farhangi, 3rd edition.
50. Matlabi, Ali (2024). "Tabyin va Taqbiq-i Halat va Raftar-i Kudakan va Divangan dar Ash'ar-i Va'ez Qazvini va Qudsi Mashhadi," Master's Thesis, Persian Language and Literature - Children's Literature, Islamic Azad University, Salmas Branch, Supervisor: Dr. Rajab Tohidiyan, Defense Date: 27/1/1403.
51. Mo'in, Mohammad (1996). Farhang-i Farsi, Vol. 2, Tehran: Amir Kabir, 9th edition.
52. Nasir Khosrow Qabadiani (2001). Divān-i Ash'ār, bi Ehtimam: Ustad Syed Nasr Allah Taqvi, Muqaddima va Sharh Hal: Syed Hassan Taqizadeh, Tahqiq: Ustad Mojtaba Minu'i, Ta'liqat: Ustad Allameh Ali Akbar Dehkhoda, Tehran: Entesharat-i Mo'in, 1st edition.
53. Nazim Haravi (1995). Divan, Tahqiq va Tahqiqat: Mohammad Qahraman, Mashhad: Astan-i Quds Razavi, 1st edition.
54. Najarian, Mohammad Reza; Hatampour, Neda (2017). "Sena'at-i Adabi dar Abwab al-Janan-i Molla Va'ez Qazvini," Balaghat-i Karbordi va Naqdi-i Balaghi, No. 3, pp. 42-27.
55. -----,---------, -------,--- (2013). "Ta'asirpaziri-i Abwab al-Janan az Majmu'a-yi Varam (Kibr va 'Ajb, Riya va Sam'at)," Pajoohesh-ha-yi Adabi - Qur'ani, Year 1, No. 1, pp. 128-99.
56. -----,---------,-------,---- (2013). "Rahkarhāyi Tarbiyyati-yi Abwab al-Janan dar Mubaraze ba Wasawas-i Shaytāni," 8th International Conference of the Association for the Promotion of Persian Language and Literature, University of Zanjan, September 13-15, pp. 17-1.
57. Nasr Abadi Isfahani, Mirza Mohammad Tahir (1938). Tazkara-yi Nasr Abadi, Tehran: Armaghan, No Publication Date.
58. Nasr Allah Monshi, Abul Ma'ali (2003). Kalila wa Dimna, Tazyeeh: Syed Ali Raza'i Bahabadi, Yazd: Bahabad, 5th edition.
59. Nizami Ganjavi (2007). Khosrow va Shirin, bi Tahqiq: Behrouz Sarvatiyan, Tehran: Amir Kabir, 1st edition.
60. ----- (2006). Layli va Majnun, Tahqiq va Havaashi: Hasan Vahid Dashtgardi, Tehran: Zavar, 1st edition.
61. Vahshi Bafqi (1998). Kulliyat-i Divan, Muqaddima: Sa'id Nafisi, Havaashi: Mahmoud Ilmi (Darvish), Tehran: Sazman-i Entesharat-i Javidan, 7th edition.
62. Va'ez Qazvini, Mulla Muhammad Rafi' (1980). Divan, bi Koshesh: Syed Hassan Sadat Nasiri, Tehran: Mo'assese-yi Matboo'ati Ali Akbar Ilmi, No Publication Date.
63. Valeh Dagestani, Ali Qoli bin Mohammad Ali (2011). Tazkara-yi Riyaz al-Sho'ara, 4 Volumes, Vol. 4, Muqaddima, Tahqiq va Ta'liqat: Abolqasem Radfar and Gita Ashidari, Tehran: Pajooheshgah-i Uloom-i Insani va Mutala'at-i Farhangi, 1st edition.
64. Hedayat, Reza Gholikhan (2009). Tazkara-yi Riyaz al-'Arefin, Muqaddima, Tahqiq va Ta'liqat: Abolqasem Radfar and Gita Ashidari, Tehran: Pajooheshgah-i Uloom-i Insani va Mutala'at-i Farhangi, 2nd edition.
65. Hamam Tabrizi (1997). Divan-i Hamam Tabrizi, bi Tahqiq: Rashid Ayyouzi, Tehran: Sadough, 2nd edition.
66. Yahaghi, Mohammad Jafar (1996). Farhang-i Ishārat va Asatir-i Dastan-i, Tehran: Soroush, 2nd edition.
