بررسی جادو، اوراد و اشعار در آیین‌های درمانی استان بوشهر براساس دیدگاه جیمز فریزر
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
دانشگاه سلمان فارسی
چکیده
پژوهش در زمینۀ آیینها به‌دلیل اینکه هویت افراد هر جامعه در آنها نهفته، بااهمیت و ضروری است. در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی جادو، اشعار و اوراد در آیین‌های زار، عزایم‌نشینی، کُندو، نون‌پوش و تابه‌گرمک پرداخته خواهد شد. جادو یکی از عناصر برجستهای است که در این آیینها دیده میشود. بر این اساس، آیینها از دیدگاه جرج جیمز فریزر بررسی میشود. نتایج نشان میدهد، فقط درمان آیین نون‌پوش با جادوی مجاورت انجام میشود، در سایر آیینها جادوی مشابهت دیده میشود. علاوه بر این، اشعار و اورادی در آیینها خوانده میشود که در درمان بیماریها مؤثر است. کارکرد نهایی این آیین‌های درمانی دور کردن نیروهای اهریمنی یا شر، تسکین روح و شفای بیماران با کمک جادو، اوراد و اشعار است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
الف)منابع مکتوب:
ابراهیمیان، ف. (1380). هنر و ماوراء؛ مجموعه مقالات. تهران: نمایش(وابسته به مؤسسه انجمن نمایش).
احمدی‌ریشهری،ع. (1382). سنگستان؛ عقاید و رسوم عامه مردم بوشهر. ج1. شیراز: انتشارات نوید
الیاده، م. (1387). شمنیسم؛ فنون کهن خلسه. ترجمۀ م.ک. مهاجری. قم: نشر ادیان.
باجلان‌فرخی، م.ح. (1379). اسطوره و آیین. نشریۀ کتاب ماه هنر، 26-25، 36-41.
بهار، م. (1362). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: انتشارات توس.
بهارلو.م. (1380). بانوی لیل. تهران: قطره.
پورداود، ا. (1355). یسنا. به کوشش ب. فره‌وشی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جامع‌الدعوات، (بی‌تا). مکتبه اشرفیه.
جعفری قنواتی، م.(1382). باد زار و بانوی لیل؛ تأملی مردم‌شناختی. نشریۀ کتاب ماه هنر. 55-56. 94-99.
جعفری،ح. (1395). دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران. ج4. تهران: مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی.
حسن‌زاده.ع.ر. (1391). نان‌پوش. مجموعه مقالات؛ خوراک و فرهنگ. تهران: مهرنامگ.
درویشی، م. (1390). دایره‌المعارف سازهای ایران. ج2. تهران: ماهور.
درویشی، م.(1394). دفترچۀ لوح فشردۀ موسیقی آیینی- درمانی خوزستان و هرمزگان. تهران: ماهور.
دهخدا،ع.ا. (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: موسسۀ انتشارات دانشگاه تهران.
رستگار،ز. (1392). بوشهر؛ تاریخ، سرزمین، فرهنگ. ج1. بروجن: آبتین نگار.
زرین‌کوب، ع. (1339). جن. نشریۀ سخن.11. 9-8.
شریفیان، م. (1381). اهل زمین؛ موسیقی و اوهام در جزیره خارک. تهران: مرکز نشر و تحقیقات آشنا.
شریفیان، م.، و یاحسینی، ق. (1389). موسیقی بوشهر پس از اسلام. بوشهر: حوزه هنری بوشهر.
شوالیه، ژ.، و گربران، آ. (1385). فرهنگ نمادها. ترجمۀ س. فضایلی.ج1. تهران: جیحون.
فروم، ا. (1366). گریز از آزادی. ترجمۀ ع.ا. فولادوند. تهران: مروارید.
فریزر، ج. ج. (1392). شاخۀ زرین. ترجمۀ ک. فیروزمند. تهران. آگاه.
مسعودیه، م.ت. (1396). مبانی اتنوموزیکولوژی (موسیقی‌شناسی تطبیقی). تهران: سروش.
معموری، س. (1393). میراث نأملموس استان بوشهر. تهران: دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی.
معین. م. (1382). فرهنگ فارسی. تهران: بهزاد.
میناوی. م. (1366). باد زار. نشریۀ دنیای سخن. 14. 38-41.
نیبور، ک. (1354). سفرنامۀ نیبور. ترجمۀ و تحشیۀ پ. رجبی. تهران: توکا.
ب) منابع شفاهی:
زارع‌پور، م. (1402). 40 ساله. دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی. پژوهشگر. بوشهر. معلم.
مژده، ج. (1402). 66 ساله. پژوهشگر، نویسنده و مطلع محلی. خارگ. معلم بازنشسته.
ابراهیمیان، ف. (1380). هنر و ماوراء؛ مجموعه مقالات. تهران: نمایش(وابسته به مؤسسه انجمن نمایش).
احمدی‌ریشهری،ع. (1382). سنگستان؛ عقاید و رسوم عامه مردم بوشهر. ج1. شیراز: انتشارات نوید
الیاده، م. (1387). شمنیسم؛ فنون کهن خلسه. ترجمۀ م.ک. مهاجری. قم: نشر ادیان.
باجلان‌فرخی، م.ح. (1379). اسطوره و آیین. نشریۀ کتاب ماه هنر، 26-25، 36-41.
بهار، م. (1362). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: انتشارات توس.
بهارلو.م. (1380). بانوی لیل. تهران: قطره.
پورداود، ا. (1355). یسنا. به کوشش ب. فره‌وشی. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
جامع‌الدعوات، (بی‌تا). مکتبه اشرفیه.
جعفری قنواتی، م.(1382). باد زار و بانوی لیل؛ تأملی مردم‌شناختی. نشریۀ کتاب ماه هنر. 55-56. 94-99.
جعفری،ح. (1395). دانشنامۀ فرهنگ مردم ایران. ج4. تهران: مرکز دائره‌المعارف بزرگ اسلامی.
حسن‌زاده.ع.ر. (1391). نان‌پوش. مجموعه مقالات؛ خوراک و فرهنگ. تهران: مهرنامگ.
درویشی، م. (1390). دایره‌المعارف سازهای ایران. ج2. تهران: ماهور.
درویشی، م.(1394). دفترچۀ لوح فشردۀ موسیقی آیینی- درمانی خوزستان و هرمزگان. تهران: ماهور.
دهخدا،ع.ا. (1377). لغت‌نامه دهخدا. تهران: موسسۀ انتشارات دانشگاه تهران.
رستگار،ز. (1392). بوشهر؛ تاریخ، سرزمین، فرهنگ. ج1. بروجن: آبتین نگار.
زرین‌کوب، ع. (1339). جن. نشریۀ سخن.11. 9-8.
شریفیان، م. (1381). اهل زمین؛ موسیقی و اوهام در جزیره خارک. تهران: مرکز نشر و تحقیقات آشنا.
شریفیان، م.، و یاحسینی، ق. (1389). موسیقی بوشهر پس از اسلام. بوشهر: حوزه هنری بوشهر.
شوالیه، ژ.، و گربران، آ. (1385). فرهنگ نمادها. ترجمۀ س. فضایلی.ج1. تهران: جیحون.
فروم، ا. (1366). گریز از آزادی. ترجمۀ ع.ا. فولادوند. تهران: مروارید.
فریزر، ج. ج. (1392). شاخۀ زرین. ترجمۀ ک. فیروزمند. تهران. آگاه.
مسعودیه، م.ت. (1396). مبانی اتنوموزیکولوژی (موسیقی‌شناسی تطبیقی). تهران: سروش.
معموری، س. (1393). میراث نأملموس استان بوشهر. تهران: دفتر پژوهش‌های نظری و مطالعات راهبردی.
معین. م. (1382). فرهنگ فارسی. تهران: بهزاد.
میناوی. م. (1366). باد زار. نشریۀ دنیای سخن. 14. 38-41.
نیبور، ک. (1354). سفرنامۀ نیبور. ترجمۀ و تحشیۀ پ. رجبی. تهران: توکا.
ب) منابع شفاهی:
زارع‌پور، م. (1402). 40 ساله. دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی. پژوهشگر. بوشهر. معلم.
مژده، ج. (1402). 66 ساله. پژوهشگر، نویسنده و مطلع محلی. خارگ. معلم بازنشسته.
