شگردهای مشروعیت‌‌سازی در امثال و مثل‌‌نماهای زبان فارسی و نقش آن‌‌ها در تحلیل گفتمان

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
دانشگاه کردستان
چکیده
موضوع پژوهش حاضر «شگردهای مشروعیت‌‏سازی در امثال و مثل‏‌نماهای زبان فارسی و نقش آن‌‏ها در تحلیل گفتمان» است. پژوهش براساس نظریۀ مشروعیت‌‏بخشی ون لیوون صورت گرفته تا نشان دهد که امثال و مثل‌‏نماها چگونه می‌‏توانند به گفتمان مشروعیت بدهند. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است و براساس مؤلفه‏‌های ون لیوون مانند اقتدارسازی، ارزیابی اخلاقی، عقلانی‌‏سازی و اسطوره‏‌سازی استوار است.

جامعۀ آماری دوازده هزار مثل فارسی و سی هزار معادل آن‌‏ها اثر ابراهیم شکورزاده بلوری است. حجم نمونه سه هزار مثل فارسی است که براساس شیوۀ نمونه‌‏گیری تصادفی نظام‌‏مند (systematic random sampling) از این کتاب انتخاب شده است.

نتیجه نشان می‌‏دهد از میان فرایندهای مشروعیت‌‏سازی، مؤلفۀ ارزیابی و سنجش با مجموع 380 مثل و مثل‏‌نما بیشترین بسامد را دارد. به نظر می‌‏رسد این امر به‌دلیل اهمیت ارزیابی از یک سو و تمایل انسان‌‏ها به سنجش و ارزیابی از سوی دیگر است. همچنین نتیجه بیانگر این است که امثال و مثل‏‌نماها در گفتمان با اهداف گوناگونی چون اقناع مخاطب، مشروعیت‌‏بخشی به کلام و سلب مشروعیت از دیگری صورت می‌‏گیرد که به گونه‏‌ای در تقابل خود و دیگری نمود می‌‏یابد.

واژه‌های کلیدی: مثل، گفتمان، ون لیوون، مشروعیت، اقتدار، اقناع
کلیدواژه‌ها

موضوعات


بدیع یعقوب، امیل (۱۹۹۵): موسوعه امثال العرب. بیروت:دارالجیل، الطبعه الاولی.
شکورزاده بلوری، ابراهیم (۱۳۸۰). دوازده هزار مثل فارسی و سی هزار معادل آن‌ها، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
ون لیوون، تئو (۱۳۹۵):« ساخت گفتمانی مشروعیت‌سازی»، تحلیل گفتمان سیاسی (فصل هشتم)، ترجمه امیر رضایی پناه و سمیه شوکتی مقرب، تهران: تیسا.
Leewen,Van. (2007). Legitimation in Discourse and Communication. London, Los Angeles,New Dehli and Singapore