بررسی و تحلیل مضامین (موتیف‌ها) در لالایی‌های آذری
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسنده
دانشگاه پیام نور
چکیده
لالایی‌ها یکی از شاخه‌های ادبیات عامه و اولین نغمه‌هایی هستند که از حیث پرداختن به مسائل کودکان در زیرمجموعه ادبیات کودک گنجانده می‌شوند. با آنکه سرایندگان اولیۀ لالایی‌ها گمنام هستند، امّا سادگی زبان و کاربردی بودن لالایی‌ها در میان مردم، یکی از رازهای ماندگاری این اشعار زیباست. مضمون لالایی‌های اقوام مختلف، بازتاب افکار و تأملات درونی، دغدغه‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی و مذهبی مردمان آن جامعه است که بررسی این مضامین ما را با عواطف و افکار فردی و جمعی آن اقوام و شرایط اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی آن جامعه بیشتر آشنا می‌کند. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی ـ تحلیلی 120 مورد از لالایی‌های رایج آذری را که در قالب بایاتی سروده شده است، مورد بررسی قرار می‌دهد تا ضمن شناساندن این لالایی‌ها، تأملات درونی، احساسات فردی و اجتماعی، اندیشه‌های دینی، شرایط اجتماعی و فرهنگی مادران آن روزگار را نیز به تصویر بکشد. در این جستار، لالایی‌ها براساس مضمون به پنج دسته: مضامین دینی و مذهبی، طبیعت، آرزوهای مادرانه، درون‌مایه‌های فرهنگی، سیاسی و اجتماعی، خانواده و خویشاوندان تقسیم می‌شوند؛ که مضمون طبیعت با 42 مورد و آرزوهای مادرانه با 28 مورد، بیشترین بسامد را در بین این مضامین دارند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این مضمون‌ها دورنمایی از جهان‌بینی گویندگان لالایی‌ها، دیدگاه خاص آن‌ها به زندگی و انسان و آشکارکننده ویژگی‌های شخصیتی و حساسیت‌های سرایندگان آن‌ها هستند که شناخت و تحلیل این مضامین، باعث درک درست مختصات اصلی و زوایای پنهان مفاهیم لالایی‌ها می‌شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
Abrams, M.H.( 2005). A Glossary of Literary Terms. Boston: Wadsworth.
Taghavi, M. Dehghan, E. (2010).Motif: The Definition and Creation Process. Naghd –E– Adabi Quarterly, Tarbiat Modares University Publications, 2, 7-13.
Todorov, T. (1939). Literary theory: Texts from Russian Formalists. Translated by A. Tahaie, Tehran: Dat.
Jalali Pandari, Y. Pakzamir, S. (2011). Narrative Structure in Iranian Lullabies. Shiraz: Journal of Children’s Literary Studies, 2, 1-31
Hasanli, K. (2003). Euphonious Lullabies: A Review of the Origin and Themes of Iranian Lullabies. University of Sistan and Baluchestan: Journal of Persian Language and Literature, 1, 61-80.
Dehghan, E. Taghavi, M. (2011). The Functions and Types of Motif in Sadegh Hedayat’s Stories. The Ferdowsi University of Mashhad, Literary criticism Quarterly, 4, 91-115.
Zolfaghari, H.( 2015). Folk Language and Literature of Iran. Tehran: Samt.
Zare Shahmorsi, P. (2009). Shahmorsi Bilingual Dictionary Farsi-Turkish Turkish-Farsi. Tabriz: Akhtar.
Zeytouni, L.(2002). Mojam Mostalehat Nagdol Revayat. Beyrout: Darolnahar
Shafiiye Kadkani, M.(2012). Rastakhize Kalamat. Tehran: Sokhan
Shakourzadeh, E. (1990). Folk Beliefs and Customs of the People of Khorasan, Including Some Poems, Words, Proverbs, Myths, Omens, Prayers, and Riddles. Tehran: Bonyad –e- Farhang –e- Iran.
Sadeghi, A. (2007). Folk Children Songs. Tehran: Farhang –e- Mardom –e- Iran Quarterly, 9, 53-67.
Salajege, P. (2008). Az In Bage Shargii. Tehran: Kanoun-e- Parvaresh-e- Fekriy-e- Koudakan Va Nojavanan.
Soumina, M. (2008). Geblegahe Gabile(Negahi Be Galebe Byati Dar Adabiyate Azarbayjan. Sher, 60, 20-24.
Tayeb Osman, M. (1992). A Guide to Collecting Oral Traditions. Translated by A. Rahbar. Tehran: Ministry of Cultural Heritage.
Omrani, E. (2002). Iran’s Lullabies. Tehran: Peyvand –e- No .
Oxford University.(1978). the Oxford English Dictionary. University press: Oxford.
Farzane, M. (2003). Azerbaijan Shafahi Khalgh Adabiatindan Bayatilar. Tehran: Andishe –ye- No.
Ghezelayagh, S. (2007). Children Literature and Reading. Tehran: Samt.
Kiani, D. (2018). Bayati. Ardebil: Mohaghegh –e- Ardebili
Cuddon, J.A. (1979). A Dictionary of Literary Terme. United Kingdom: Penguin Books.
Maroof, Y. ( 2020). Al-Aruz-ol-Arabi-ol-Basit, Tehran: Samt.
Mc. Quillan, M.(2005). the Narrative Reader. London: Routledge.
Mihandoost, M. (1976). Kalle Faryad: Songs of Khorasan. Tehran: Anthropology Center of Iran.
Taghavi, M. Dehghan, E. (2010).Motif: The Definition and Creation Process. Naghd –E– Adabi Quarterly, Tarbiat Modares University Publications, 2, 7-13.
Todorov, T. (1939). Literary theory: Texts from Russian Formalists. Translated by A. Tahaie, Tehran: Dat.
Jalali Pandari, Y. Pakzamir, S. (2011). Narrative Structure in Iranian Lullabies. Shiraz: Journal of Children’s Literary Studies, 2, 1-31
Hasanli, K. (2003). Euphonious Lullabies: A Review of the Origin and Themes of Iranian Lullabies. University of Sistan and Baluchestan: Journal of Persian Language and Literature, 1, 61-80.
Dehghan, E. Taghavi, M. (2011). The Functions and Types of Motif in Sadegh Hedayat’s Stories. The Ferdowsi University of Mashhad, Literary criticism Quarterly, 4, 91-115.
Zolfaghari, H.( 2015). Folk Language and Literature of Iran. Tehran: Samt.
Zare Shahmorsi, P. (2009). Shahmorsi Bilingual Dictionary Farsi-Turkish Turkish-Farsi. Tabriz: Akhtar.
Zeytouni, L.(2002). Mojam Mostalehat Nagdol Revayat. Beyrout: Darolnahar
Shafiiye Kadkani, M.(2012). Rastakhize Kalamat. Tehran: Sokhan
Shakourzadeh, E. (1990). Folk Beliefs and Customs of the People of Khorasan, Including Some Poems, Words, Proverbs, Myths, Omens, Prayers, and Riddles. Tehran: Bonyad –e- Farhang –e- Iran.
Sadeghi, A. (2007). Folk Children Songs. Tehran: Farhang –e- Mardom –e- Iran Quarterly, 9, 53-67.
Salajege, P. (2008). Az In Bage Shargii. Tehran: Kanoun-e- Parvaresh-e- Fekriy-e- Koudakan Va Nojavanan.
Soumina, M. (2008). Geblegahe Gabile(Negahi Be Galebe Byati Dar Adabiyate Azarbayjan. Sher, 60, 20-24.
Tayeb Osman, M. (1992). A Guide to Collecting Oral Traditions. Translated by A. Rahbar. Tehran: Ministry of Cultural Heritage.
Omrani, E. (2002). Iran’s Lullabies. Tehran: Peyvand –e- No .
Oxford University.(1978). the Oxford English Dictionary. University press: Oxford.
Farzane, M. (2003). Azerbaijan Shafahi Khalgh Adabiatindan Bayatilar. Tehran: Andishe –ye- No.
Ghezelayagh, S. (2007). Children Literature and Reading. Tehran: Samt.
Kiani, D. (2018). Bayati. Ardebil: Mohaghegh –e- Ardebili
Cuddon, J.A. (1979). A Dictionary of Literary Terme. United Kingdom: Penguin Books.
Maroof, Y. ( 2020). Al-Aruz-ol-Arabi-ol-Basit, Tehran: Samt.
Mc. Quillan, M.(2005). the Narrative Reader. London: Routledge.
Mihandoost, M. (1976). Kalle Faryad: Songs of Khorasan. Tehran: Anthropology Center of Iran.
