مطالعه فرهنگی بروز و کنترل هیجان در فرهنگ عامۀ ایران (نمونۀ موردی: امثال و حکم دهخدا)
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
چکیده
این مقاله به بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر شکلگیری هیجان‌ها و عواطف و شیوه مدیریت آن‌ها در امثال و حکم دهخدا می‌پردازد. برای دستیابی به این هدف، از روش «تحلیل محتوای استنباطی» استفاده شده است. جامعه آماری، کتاب چهارجلدی امثال و حکم دهخداست و نمونه تحقیق تمامی امثال و حکم فارسی موجود در این اثر است. روش کار به این ترتیب است که نخست شواهد مربوط به هیجان‌های اصلی یعنی «خشم و نفرت، ترس، شادی و غم، عشق، تعجب و شرم» از امثال و حکم دهخدا استخراج شده سپس شواهد، طبقه‌بندی و بسامد هیجان‌ها، عوامل بروز آن‌ها و راهکارهای مدیریتی‌شان مشخص شده است. درنهایت براساس روانشناسی جدید تفاوتها و شباهتها تعیین و به بررسی وجوه فرهنگی آن‌ها پرداخته شده است. نتیجه حاکی از این است که از میان هیجان‌ها به ترتیب هیجان‌های خشم، ترس، شادی و غم بیشترین بسامد را به خود اختصاص دادهاند. بقیه هیجان‌ها در فرهنگ عامه برخلاف روانشناسی جدید، کم‌تر موردتوجه بوده‌اند و با توجه به اینکه شواهدی برای راهکارهای مدیریتی آن‌ها یافت نشده یا در فرهنگ ما بُعد منفی نداشتهاند؛ مانند هیجان عشق یا هیجان محسوب نمیشدهاند؛ مانند هیجان تعجب یا یک اصل اخلاقی به‌شمار میآمدهاند؛ مانند هیجان شرم. علاوهبراین، عوامل بروز هیجان‌ها و راهکارهای مدیریتی به نوعی در مظاهر فرهنگی ایران مانند عقاید دینی، سیاسی، تربیتی و غیره ریشه دارند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
Alaei Rahmani, F., & Hassanzadeh, M. (2012). Analysis of the concept of fear based on its anti-value type in the Qur'an. Journal of Moral Education, 4(1), 74-55.
Atteslander, P. (1926). Method on der empirischem sozialforschung (translated into Bijan Kazemzadeh). Astan Quds Razavi Publishing.
Burqai, S. Y. (1988). A study in proverbs. Hekmat publishing.
Dehkhoda, A. A. (2011). Dehkhoda's proverbs, vol. 2. Parmis publishing.
Dehkhoda, A. A. (2011). Dehkhoda's proverbs, vol. 3. Parmis publishing.
Dehkhoda, A. A. (2011). Dehkhoda's proverbs, vol. 4. Parmis publishing.
Dehkhoda, A. A. (1984). Dehkhoda's proverbs, vol. 1. Sepehr Printing.
Delavar, A. (2010). Theoretical and practical foundations of research in humanities and social sciences. Roshd publishing.
EshghDost Khatami, M. (2007). Discourse analysis of cultural structures of Persian proverbs based on Dehkhoda's proverbs. Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Psychology and Educational Sciences.
Gholami, M. (2014). Psychological basis of Persian proverbs. Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Literature and Human Sciences.
Mir Akbari, R. (2009). Educational and psychological effects of contentment. Way of Education, 5(11), 135-148.
Mirza Beigi, H. A. (2008). Aggression and ways to reduce it. Fara Gaith publishing.
Parsa, S. A. (2014). Scientific and literary analysis of Persian’s proverbs. Research Institute of Human Studies and Cultural Sciences.
Qurbani, K., Khairy, S., & Chireh, N. (2020). Psychological analysis of the emotion of fear in the proverbs of Dehkhoda. Folk Culture and Literature, 8(32), 55-80.
Sadeghi, A., & Mashkabid Haghighi, M. (2006). Aggression management (with the appendix of control test). Haqshenas publishing.
Saif, A. A. (2005). Behavior change and behavior therapy: theories and methods. Dovran Publishing.
Saimi, M. (2010). Anthropological study of allusion in Persian literature (case study of Dehkhoda’s proverbs). Azad University Central Tehran Branch.
Atteslander, P. (1926). Method on der empirischem sozialforschung (translated into Bijan Kazemzadeh). Astan Quds Razavi Publishing.
Burqai, S. Y. (1988). A study in proverbs. Hekmat publishing.
Dehkhoda, A. A. (2011). Dehkhoda's proverbs, vol. 2. Parmis publishing.
Dehkhoda, A. A. (2011). Dehkhoda's proverbs, vol. 3. Parmis publishing.
Dehkhoda, A. A. (2011). Dehkhoda's proverbs, vol. 4. Parmis publishing.
Dehkhoda, A. A. (1984). Dehkhoda's proverbs, vol. 1. Sepehr Printing.
Delavar, A. (2010). Theoretical and practical foundations of research in humanities and social sciences. Roshd publishing.
EshghDost Khatami, M. (2007). Discourse analysis of cultural structures of Persian proverbs based on Dehkhoda's proverbs. Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Psychology and Educational Sciences.
Gholami, M. (2014). Psychological basis of Persian proverbs. Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Literature and Human Sciences.
Mir Akbari, R. (2009). Educational and psychological effects of contentment. Way of Education, 5(11), 135-148.
Mirza Beigi, H. A. (2008). Aggression and ways to reduce it. Fara Gaith publishing.
Parsa, S. A. (2014). Scientific and literary analysis of Persian’s proverbs. Research Institute of Human Studies and Cultural Sciences.
Qurbani, K., Khairy, S., & Chireh, N. (2020). Psychological analysis of the emotion of fear in the proverbs of Dehkhoda. Folk Culture and Literature, 8(32), 55-80.
Sadeghi, A., & Mashkabid Haghighi, M. (2006). Aggression management (with the appendix of control test). Haqshenas publishing.
Saif, A. A. (2005). Behavior change and behavior therapy: theories and methods. Dovran Publishing.
Saimi, M. (2010). Anthropological study of allusion in Persian literature (case study of Dehkhoda’s proverbs). Azad University Central Tehran Branch.
