بازتاب جایگاه اجتماعی زن در بوم سروده های شاهرودی
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
دانشگاه سمنان
2
دانشگاه بجنورد
چکیده
زن از دیرباز در فرهنگها و تمدنهای گوناگون موضوع بحث و نزاع فراوان فلسفی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی بوده است. این موضوع بارها از نظرگاههای مختلف، به‌ویژه در حوزۀ ادبیات بررسی شده است. ترانههای عامیانه و بومسرودهها به‌مثابۀ پارۀ مهم فرهنگ شفاهی و یکی از جنبههای مهم فرهنگ عامه، در این باب دارای مضامین ضدونقیض و گاه تأمل‌برانگیز فراوانی است که تا به‌حال بهطور جدی به آن پرداخته نشده است. نوشتار پیش‌رو بر آن است تا به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و از خلال معرفی و تحلیل محتوای ترانههای رایج در حوزۀ جغرافیایی شهرستان شاهرود، نقشمندیهای زن در این سرودهها را بازیابی، تبیین و تحلیل جامعه‌شناختی کند. بر همین اساس دریافت شد که جایگاه زن در این گونه بومسرودهها در نقشهایی همچون: عاشق، معشوق، مادر مثالی، نماد زایندگی و باروری و گاه زن فریبکار ظاهر میشود. از منظر جامعه‌شناختی، گرچه گاهی عنصر زن در ردیف «دیگری فرودست» نشسته، اما عموماً مظهر همکاری و همیاری و نیز سمبل نسلپروری است. زن از نظرگاه ادبی، بازتابهای والایی یافته و نقشمندیهایی چون: سوژۀ درد هجران و دوری، نماد پارسایی و وفاداری، نماد مهرورزی، و بالأخره محبوبۀ دست‌نایافتنی را پذیرا شده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
