نمادپردازی «آتش» در فرهنگ شفاهی مردم روستای سَطوه
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسنده
دانشگاه کوثر بجنورد
چکیده
از بنیادیترین عناصری که از دیرباز تاریخ در تکوین سرشت و سرنوشت بشر نقش داشته، آتش است. اهمیت آتش در زندگی اقوام کهن روشنتر از آن است که نیازمند بازگفت باشد. بسیاری از آیینها، رسوم و جشنهای اقوام متعدد دنیا با این عنصر پیوستگی تام دارد. پژوهش پیش‌رو بر آن است تا در قالب پارادایم توصیفی ـ تحلیلی و با اتکا به دادههای مبتنی‌بر مشاهده، مصاحبۀ حضوری و تحلیل فرهنگی محتوا، به تبیین و تحلیل کارکردهای فرهنگی و دینی عنصر آتش در فرهنگ شفاهی مردم روستای سَطوه از توابع شهرستان شاهرود بپردازد. در همین راستا نمودها و جلوههای نمادین حضور آتش در واژگان، امثال و کنایات، بومی‌سرودها و باورهای عامۀ مردم سطوه شناسایی، بررسی و تحلیل شده است. نتیجۀ پژوهش نشان میدهد عنصر آتش بهمثابۀ بودهای اهورایی در زیرساخت باورهای مردم روستای سطوه، در افقی فرهنگی و فراتر از یکی از عناصر چهارگانۀ هستی، ایفای نقش میکند. درآمیختن باورهای ایران باستان با اندیشههای اسلامی این عنصر را در باور مردم این دیار در جایگاهی سپند نشانده که نماد نور، الوهیت و رمزی از حقیقت و راستی است. در مقابل آن، رمزهای اهریمنی و شیطانی با نمادهایی همچون «سگ سیاه» برجسته شده که نمودگار ظلمت، اهریمن (شیطان) و ناراستی است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
