کارکرد ساخت‌های قالبی مثلی عربی در مرصادالعباد

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 دانشگاه سمنان
2 دانشگاه کاشان
چکیده
ساخت‌های قالبی‌شده قسمت کلیشه‌ای زبان هستند که از سویی ساختاری شناخته‌شده درمیان اهل زبان دارند و از سوی دیگر به عمق معنای موردنظر می‌افزایند. بنابراین، ایجاز و تفهیم معنا یکی از ویژگی‌های بارز این ساخت‌هاست. ساخت‌های قالبی انواع مختلفی دارند که مَثل یکی از آنهاست. مرصادالعباد نجم‌الدین نیز به‌منزلۀ یکی از منابع عرفانی در زبان فارسی از این ساخت‌های قالبی بهره برده است. ساخت‌های قالبی مثلی کارکردهای متفاوتی در آثار ادبی برعهده دارند که ایجاز، استدلال، تبیین مطلب، تصویرسازی و تأکید معنا از جملۀ آنهاست. هدف از مقالۀ حاضر که با روش کیفی (تحلیلی ـ توصیفی) انجام شده، بررسی کارکرد ساخت‌های قالبی‌شدۀ مثلی عربی در مرصادالعباد است. نتایج به‌دستآمده از این پژوهش نشان داد که اقناع مخاطب، استدلال، توجیه‌آوری و رهایی از سرزنش و توبیخ، زیباسازی کلام، ایجاز، تقویت معنا و روشنگری، کارکردهای ساخت‌های مثلی عربی در کتاب مذکور به‌شمار می‌روند. در این میان، تأکید مفهوم و استدلال بیشترین کارکرد را در این اثر داشته است.
کلیدواژه‌ها

موضوعات