جلوه‌های فرهنگ عامۀ قوم ترکمن در رمان یورت
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
2
دانشگاه قم
3
دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر
چکیده
فرهنگ عامه به‌لحاظ گستردگی حوزه از موضوعات جذاب در شناخت عناصر مادی و معنوی اقوام و از نظر جامعهشناسی، مردمشناسی و روانشناسی مهم است. قوم ترکمن نیز به‌منزلۀ یکی از اقوام ایرانی دارای جذابیت بسیاری در تنوع این جلوههاست. میرکاظمی که سالها معلم روستاهای ترکمنصحرا بوده با کولهباری از تجربیات، دایرۀالمعارفی از این عناصر را در یورت گرد آورده است. در این پژوهش، به‌شیوه کتابخانهای به استخراج این عناصر و دستهبندی آن و با روشی تحلیلی ـ توصیفی به بررسی آنها میپردازیم. از نتایج این پژوهش، تقسیم فرهنگ عامه ترکمن به عناصر مادی و معنوی است که در گذشته خاستگاه اجتماعی ـ فرهنگی به‌منزلۀ عامل مهم، بر شکل و ماهیت این عناصر هویتساز مؤثر بوده است. به‌علاوه، علل و عواملی چون مذهب، زبان و نژاد از درون، و محیط زیست (اقلیم)، هم‌جواری با اقوام و سیاستهای دولت‌های ایران و روس، از بیرون نیز بر آن مؤثر است. در قرن اخیر، با استقرار دولتها، اسکان اجباری، ایجاد ثبات و امنیت، سواد، گذر زمان، تغییر تفکر و ارتباطات دگرگونی در شکل این عناصر تسریع میشود که به بررسی و نقش آنها نیز میپردازیم. به‌علاوه، رنگ اقلیمی اثر و سبک واقعگرای آن که برآیند این عناصر و رنگ اقلیمی است به پیش‌برد عناصر رمان به‌ویژه شخصیت و شخصیتپردازی، صحنه و صحنهپردازی، فضا و واقعیتنمایی کمک شایان کرده است.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
