رابطۀ بین جنسیت و وجود انواع ادب و خشونت کلامی در ضرب‌المثل‌های زبان تالشی (گویش میناآبادی استان اردبیل)

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسنده
دانشگاه پیام نور
چکیده
یکی از مشخص­ترین مرزهای اجتماعی مرزی است که بین زنان و مردان در استفاده از زبان وجود دارد و این مرز بیشتر در گفتار تجلی می­یابد. از دیدگاه «هنجار اجتماعی» ادب زبان‌شناختی1، عملی کاملاً استاندارد در جامعه است. هر فرهنگی هنجارهای رفتاری خاص خود را دارد و رفتاری که با قوانین مطابقت دارد، ادب است. بخشی از هنجارهای اجتماعی را می­توان در ادبیات عامه و شفاهی ازجمله ضرب­المثل­ها جست­وجو کرد. بنابراین، محقق با انتخاب زبان تالشی که در منطقۀ میناآباد شهرستان اردبیل بدان صحبت می­شود و با بررسی ادب زبان­شناختی و انواع تهدید وجهه در صدد پاسخ به این سؤال برآمد که آیا ارتباطی بین جنسیت گویشور و استفاده از انواع ادب و خشونت کلامی2 در ضرب­المثل­های زبان تالشی وجود دارد یا خیر. به همین منظور، ابتدا پژوهشگر به­صورت میدانی و مصاحبه با زنان و مردان سال­خورده و میان­سال، تعداد 180 ضرب­المثل را جمع­آوری و سپس آن­ها را بر اساس وجود ادب و خشونت بر اساس جنسیت بررسی کرد. بر مبنای تحلیلی که در 180 ضرب­المثل جمع­آوری­شده بر اساس نرم­افزار اس.پی.اس.اس. نسخۀ 25 انجام شد، نتیجۀ به­دست آمده نشان میدهد که رابطۀ معناداری بین جنسیت گویشوران و وجود انواع ادب و خشونت در ضرب­المثل­های زبان تالشی وجود دارد که با توجه به انتظارات جامعه، این امر سبب بروز تفاوت در رفتار اجتماعی آن‌ها نیز شده است.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


جان نژاد، محسن (1380)، زبان و جنسیت؛ پژوهش زبان‌شناختی اجتماعی تفاوت‌های زبانی میان گویشوران مرد و زن ایرانی درتعامل مکالمه‌ای؛ پایان‌نامه دکتری، دانشگاه تهران.
حمیدی، فریده؛ عامری، پردیس (1394)، خلاقیت و نوگرایی در جنسیت زدایی از زبان‌های محاوره‌ای و عرفانی؛ زن در فرهنگ و هنر، دوره 7، شماره 3، 389-404
دیلمقانی، میترا (1375)، رفتارهای اطلاع‌یابی اعضای هیات علمی رشته مهندسی مکانیک در کسب اطلاعات تخصصی در پنج شهر تهران؛ پایان‌نامه کارشناسی ارشد
عبدلی، علی (1384)، تالش زادگاه زرتشت؛ از انتشارات انجمن تالشان مقیم تهران(خانه تالش)، چاپ اول.
محمدخانی، پروانه؛ رضایی دوگاهه، ابراهیم؛ محمدی، محمدرضا؛ آزاد مهر، هدیه (1385)، شیوع الگوی خشونت خانوادگی، ارتکاب باتجربه آن در مردان وزنان؛ فصل‌نامه علمی – پژوهشی رفاه اجتماعی شماره 21، 225-205.
محمدی، محمد (1395)، تخطی از ادب در شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان؛ همدان: دانشگاه بوعلی سینا، پایان‌نامه کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی.
مدرسی، یحیی (1368)، جامعه‌شناسی زبان؛ تهران: انتشارات موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی.
نوشین فر، ویدا (1381)، زبان و جنسیت؛ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه بیرجند، 2، 1381، ص 181-188.
References
Bousfield, D. (2007). Impoliteness in Interaction, John Benjamins publishing company. University of Huddersfield, 281 pp.
Brown, P. & Levinson, S.C (1987). Politeness, some universals in language usage, London: Cambridge University Press.
Culpeper, J. (1996). Towards an Anatomy of Impoliteness. Journal of Pragmatics 25: 349-67.
Culpeper, J; Derek, B, and Anne, W. (2003). Impoliteness Revisited: With Special Reference to Dynamic and Prosodic Aspects. Journal of Pragmatics 35: 545- 79.
Fasold, R. (1984). The Sociolinguistics Of Society, Oxford: Basil Blackwell.
Fraser, B. (1990). Perspectives on Politeness. Journal of Pragmatics, 14. pp.219-36.
Fraser, B and Nolan, W. (1981). The Association of Deference with Linguistic Form. In: J. Walters (ed.) The Sociolinguistics of Deference and Politeness. International Journal of the Sociology of language 27: 93–109.
Goffman, E. (1967). Stigma Notes on Management Of Spoiled Identity, Translated by M. Kyanpour, Tehran: Markaz Publication.
Grice, H. P. (1975). Logic and Conversation. In: P. Cole and J. Morgan (eds.) Syntax and Semantics 3: Speech Acts. London and New York: Academic Press. pp: 41-58.
Jesperson, O. (1922). The woman In Cameron (Ed).
Lakoof, R. (1973). The logic of politeness; or minding your p's and q's. In:, papers from the ninth regional meeting of the Chicago Linguistic Society. Chicago Lingyistic society. 292-305.
Leech, G. (1983). Principles of Pragmatics, London: Longman Group.
Spender, D. (1980). Man Made Language, London
Tannen, D. (1990). The Power Of Talks Who Gets Heard And Why, Harward Business Review, September.
Wardhaugh, R. (2006), An Introduction To Sociolinguistic, Oxford: Blackwell publishing