ویژگیهای قصههای شاهعباس و خاستگاه آنها
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
1
دانشگاه لرستان
2
دانشیار دانشگاه لرستان
چکیده
در بین پادشاهان ایرانزمین، شاهعباس اول صفوی چهرهای شاخص است که در قصههای عامه راه یافته است. در قصههای منسوب به او، ویژگیهای برجستهای یافت میشود که بهدلیل بسامد بیشتر، نظر محققان را به خود جلب کرده است. هدف نگارندگان این مقاله، تحلیل ویژگیهای برجستۀ مندرج در قصههای شاهعباس اول و تبیین خاستگاه این ویژگیهاست. روش پژوهش حاضر، از نظر هدف، تحلیلی ـ توصیفی و از نظر گردآوری اطلاعات بر پایۀ مطالعات کتابخانهای بوده است. نگارندگان با مراجعه به کتابخانه و جستوجو در میان منابع معتبر، تمامی قصههای موجود درمورد شاهعباسِ اول را گردآوری کرده و سپس ویژگیهای برجسته و خاستگاه آنها را یافته و مورد تجزیه و تحلیل قرار دادهاند. یافتههای تحقیق نشان میدهد که این ویژگیها یا منشأ تاریخی دارند و یا از اندیشۀ پدیدآورندگان قصهها، سرچشمه گرفتهاند. برخی از این ویژگیها، مختص شاهعباس و برخی دیگر خصلتهای عمومی پادشاهان هستند. احساس ندای غیبی، درویشمسلکی، شبگردی، سادهپوشی، دانایی و زیرکی، علاقه به هنر، نغزگویی، برآوردن آرزوها، حل کردن مشکلات، ازدواج با فقرا و پذیرش خواری، از ویژگیهای مختص به این پادشاه هستند و قدرتمندی، عدالت و انصاف، پذیرفتن قضا و قدر، دلسوزی و ترحم، مجازات ظالمان و بخشش (عطا و بخشش، و بخشیدن مالیات)، از ویژگیهای مشترک بین این پادشاه و دیگر پادشاهان است. در این مقاله تلاش شده است که ویژگیهای برجستۀ مندرج در قصههای شاهعباس، جمعآوری شود و بر پایۀ خاستگاه آنها، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. بر این اساس، خواننده به اهداف و زوایای پنهان این ویژگیها پی میبرد و با پدیدآورندگان آنها آشنا میشود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
بعد از داوری مقاله منابع درج می گردد
