مؤلفههای فردی و جمعیِ فرهنگ اجتماعی و سیاسی در ادبیات و فرهنگ عامه مردم سیرجان
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسنده
استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت
چکیده
ادبیات و فرهنگ عامه مردم هر سرزمین گنجینۀ باارزشی است که می‌توان در آن آداب، رسوم و شیوه نگرش به زندگی فردی و اجتماعی را جست. فرهنگ اجتماعی و سیاسی بیانگر نوع نگرش مردم به زندگی جمعی، الزامات و شبکۀ روابط آن در سطح فردی و جامعۀ انسانی است و جلوه‌های آن را می‌توان از خردترین تا کلان‌ترین امور زندگی یافت. این مقاله با هدف واکاوی نگرش و نوع نگاه به زیستجمعی و مسائل مرتبط با آن در ادبیات و فرهنگ عامۀ مردم سیرجان نوشته شده است. پرسشهای مطرحشده دربارۀ نوع نگاه به قدرت و زندگی اجتماعی و مؤلفههای فردی و جمعی آن در فرهنگ و ادبیات عامه مردم سیرجان است و تلاش شده است با تحلیل محتواییِ واژهها، اصطلاحها، عبارتها، ضربالمثلها، قصهها و افسانههای موجود در گویش و ادبیات عامۀ مردم سیرجان، به آن‌ها پاسخ داده شود. درنهایت، نویسنده پس از تحلیل موارد گفتهشده به این نتیجه رسیده است که می‌توان از مواردی چون مشارکت‌جویی، فردمحوری، دوگانگی، پنهان‌کاری، مسئولیت‌پذیری اجتماعی، تقدیرگرایی، خویشاوندگرایی، عمل‌گرایی و واقع‌گرایی بهعنوان مؤلفههای مرتبط با فرهنگ اجتماعی و سیاسی در فرهنگ و ادبیات عامۀ مردم سیرجان نام برد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ـ بیسجردی، محمد کاظم و نایینی، علی محمد(1395). «الگوی برآورد اطلاعات مبتنی بر فرهنگ اجتماعی». مجله پاسداری فرهنگی اسلامی. شماره 14. صص 105-137.
ـ بیهقی، حسینعلی(1367). پژوهش و بررسی فرهنگ عامه ایران. چاپ دوم. تهران: آستان قدس رضوی.
ـ پالمر، مونتی و دیگران (1371). نگرشی جدید به سیاست. ترجمه منوچهر شجاعی. تهران: وزارت امور خارجه.
ـ جعفرپورکلوری، رشید(1389). فرهنگ سیاسی در ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
ـ حسنی، عبدالرحمن (1386). «درآمدی بر سیاست در فرهنگ عامه». فصلنامه فرهنگ مردم ایران. ش10.
ـ حمیدی، محمدحسن (1386). آرام و بی‌قرار ـ فرهنگ سیاسی در ادبیات فارسی. مشهد: خانه آبی.
ـ خواجه سروری، غلامرضا و رادفر، فیروزه (1396). «تبیین گفتمانی فرهنگ سیاسی: مطالعه موردی فرهنگ سیاسی ایران». فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی. د ۱۱. ش 38. صص 3ـ22.
ـ دهخدا، علی اکبر(1341). لغت‌نامه دهخدا. جلد20. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ـ رزاقی، سهراب(1375). «مولفه‌های فرهنگ سیاسی ما». فصلنامه نقد و نظر. د ۲. ش 3و4 . صص 200 ـ 213.
ـ سریع‌القلم، محمود(1386). فرهنگ سیاسی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ـ شول افشارزاده و نورمندی، نجمه (1394). افسانههای مردم سیرجان. تهران: فرهنگ عامه.
ـ صرفی، محمدرضا (1391) باورهای مردم کرمان، کرمان، دانشگاه شهید باهنر.
ـ طاهروردی، طاهره و کلانتری، مونا(1391). «فرهنگ و قدرت اجتماعی». مجله اندیشمندان حقوق. شماره2. صص 117- 132.
ـ فرهادی، مرتضی (1365). «فرهنگ مردم : نقش میش در هنرهای کلامی و ادبیات عامیانه عشایر و ایلات سیرجان و چند شهر پیرامون آن». فصلنامه هنر. ش۱۱. صص ۴۸۶ـ۵۰۳.
ـ فرهنگی، علی اکبر(1386). «مدیریت دولتی و فرهنگ اجتماعی». مجله علوم مدیریت. شماره 1.صص 83-103.
ـ کاظمی، علی اصغر(1382). بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی در ایران معاصر. چاپ دوم. تهران: قومس.
ـ کدیور، جمیله (1374). «اقتدارگرایی از منظر فرهنگ عامه» . راهبرد، ش8. صص 13 ـ ۴۴.
ـ کریمی،علی و رضایی، احمد (1385). «فرهنگ سیاسی مردم مازندران». مطالعات اجتماعی ایران. د ۱. ش 2. صص 39ـ61.
ـ کشاورز، عباس(1375). «درآمدی بر فرهنگ سیاسی در ایران». مجله نقد و نظر. د ۲. ش 7و8. ۱۹۹ـ ۱۷۲.
ـ لیپست، سیمورمارتین(1383). دایراه المعارف دموکراسی. ترجمه کامران فانی و نورالله مرادی. جلد دوم. تهران: وزارت امور خارجه.
ـ مصلی نژاد، عباس (1386). فرهنگ سیاسی ایران. تهران: فرهنگ صبا.
ـ معین، محمد(1364). فرهنگ فارسی. جلد دوم. چاپ هفتم. تهران: امیرکبیر.
ـ موید محسنی، مهری(1386). فرهنگ عامیانة سیرجان. چاپ دوم. کرمان: مرکز کرمان‌شناسی.
ـ ــــــــــــــــــــ (1381).گویش مردم سیرجان. کرمان: مرکز کرمان‌شناسی.
ـ هدایت، صادق (1379). مجموعه نوشته‌های پراکنده صادق هدایت. تهران: ثالث.
ـ یو، دل سیونگ(1377). «فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی: مطالعه تطبیقی کره و ایران». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. د 40. ش ۰ . صص 181 ـ 212.
ـ بیهقی، حسینعلی(1367). پژوهش و بررسی فرهنگ عامه ایران. چاپ دوم. تهران: آستان قدس رضوی.
ـ پالمر، مونتی و دیگران (1371). نگرشی جدید به سیاست. ترجمه منوچهر شجاعی. تهران: وزارت امور خارجه.
ـ جعفرپورکلوری، رشید(1389). فرهنگ سیاسی در ایران. تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
ـ حسنی، عبدالرحمن (1386). «درآمدی بر سیاست در فرهنگ عامه». فصلنامه فرهنگ مردم ایران. ش10.
ـ حمیدی، محمدحسن (1386). آرام و بی‌قرار ـ فرهنگ سیاسی در ادبیات فارسی. مشهد: خانه آبی.
ـ خواجه سروری، غلامرضا و رادفر، فیروزه (1396). «تبیین گفتمانی فرهنگ سیاسی: مطالعه موردی فرهنگ سیاسی ایران». فصلنامه رهیافت انقلاب اسلامی. د ۱۱. ش 38. صص 3ـ22.
ـ دهخدا، علی اکبر(1341). لغت‌نامه دهخدا. جلد20. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
ـ رزاقی، سهراب(1375). «مولفه‌های فرهنگ سیاسی ما». فصلنامه نقد و نظر. د ۲. ش 3و4 . صص 200 ـ 213.
ـ سریع‌القلم، محمود(1386). فرهنگ سیاسی ایران. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ـ شول افشارزاده و نورمندی، نجمه (1394). افسانههای مردم سیرجان. تهران: فرهنگ عامه.
ـ صرفی، محمدرضا (1391) باورهای مردم کرمان، کرمان، دانشگاه شهید باهنر.
ـ طاهروردی، طاهره و کلانتری، مونا(1391). «فرهنگ و قدرت اجتماعی». مجله اندیشمندان حقوق. شماره2. صص 117- 132.
ـ فرهادی، مرتضی (1365). «فرهنگ مردم : نقش میش در هنرهای کلامی و ادبیات عامیانه عشایر و ایلات سیرجان و چند شهر پیرامون آن». فصلنامه هنر. ش۱۱. صص ۴۸۶ـ۵۰۳.
ـ فرهنگی، علی اکبر(1386). «مدیریت دولتی و فرهنگ اجتماعی». مجله علوم مدیریت. شماره 1.صص 83-103.
ـ کاظمی، علی اصغر(1382). بحران نوگرایی و فرهنگ سیاسی در ایران معاصر. چاپ دوم. تهران: قومس.
ـ کدیور، جمیله (1374). «اقتدارگرایی از منظر فرهنگ عامه» . راهبرد، ش8. صص 13 ـ ۴۴.
ـ کریمی،علی و رضایی، احمد (1385). «فرهنگ سیاسی مردم مازندران». مطالعات اجتماعی ایران. د ۱. ش 2. صص 39ـ61.
ـ کشاورز، عباس(1375). «درآمدی بر فرهنگ سیاسی در ایران». مجله نقد و نظر. د ۲. ش 7و8. ۱۹۹ـ ۱۷۲.
ـ لیپست، سیمورمارتین(1383). دایراه المعارف دموکراسی. ترجمه کامران فانی و نورالله مرادی. جلد دوم. تهران: وزارت امور خارجه.
ـ مصلی نژاد، عباس (1386). فرهنگ سیاسی ایران. تهران: فرهنگ صبا.
ـ معین، محمد(1364). فرهنگ فارسی. جلد دوم. چاپ هفتم. تهران: امیرکبیر.
ـ موید محسنی، مهری(1386). فرهنگ عامیانة سیرجان. چاپ دوم. کرمان: مرکز کرمان‌شناسی.
ـ ــــــــــــــــــــ (1381).گویش مردم سیرجان. کرمان: مرکز کرمان‌شناسی.
ـ هدایت، صادق (1379). مجموعه نوشته‌های پراکنده صادق هدایت. تهران: ثالث.
ـ یو، دل سیونگ(1377). «فرهنگ سیاسی و توسعه سیاسی: مطالعه تطبیقی کره و ایران». مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. د 40. ش ۰ . صص 181 ـ 212.
