تحلیل جایگاه نخل در ادبیات شفاهی و فرهنگ عامۀ مردم میناب

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان
1 سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی
2 آموزش و پرورش میناب
چکیده
نخل از درختان بسیار قدیمی و مقدس است که نامش در قرآن مجید به­کرات آمده است. مورخان درخت نخل را ملکۀ درختان نامیده­اند. ساکنان جنوب، نخل را تنها میراث پس از خود و شجرۀ وفادار می­دانند. در ادب شفاهی میناب از نخل فراوان یاد شده است. نخل نقش مهمی در سنت­ها، آداب و رسوم، اعتقادات و باورهای مردم دارد. درخت مفید نخل از هر حیث برای مردم جنوب اهمیت داشته و خوراک و مسکن و همچنین صنایعی حصیری را برای استفاده در امور زندگی به مردم هدیه داده است. نخل در فرهنگ مردم میناب درخت مهمی است. مردم برای کاشت آن وضو می­گیرند و آن را رو به قبله می‌کارند. این مقاله با روش تحلیل محتوا و از طریق ابزار کتابخانه و مصاحبه، درخت نخل در میناب را با ذکر اجزا، انواع و فراورده­های آن معرفی می­کند و به نخل در ادبیات شفاهی (چیستان، ضرب­المثل، لالایی، اصطلاحات عامیانه، باورها و ترانه) می­پردازد تا اهمیت نخل در شهرستان میناب معلوم شود. این درخت از گذشته­های دور در زندگی مردم آن منطقه اهمیت داشته است و اغراق نیست اگر گفته شود که هر نفر نخل همانند یک نفر انسانِ نان­آور می­تواند در اقتصاد خانواده سهیم باشد. نخل در نقش یکی از فرزندان خانواده و واحد شمارش آن نفر است و برای آن مرگ و میر در نظر گرفته‌­اند.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


امام اهوازی، سید محمد ( 1379). چیستان نامه ی دزفولی . تهران : پژوهش های فرهنگی
ترابی زاده، عبدالحمید(1388)فرهنگ مردم فین ومارم،تهران، همسایه.
حبیش تفلیسی،شیخ ابوالفظل(1373)تعبیر خواب ابن سیرین ، نمونه.
حسینی دشتی، سید مصطفی، (1376) معارف ومعاریف ، قم
حجازی، بنفشه (1377). ادبیات کودکان و نوجوانان. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
جهانی، اشرف(1385) نخل، تهران، بی نا.
ـ دهخدا ،علی اکبر ، (1365) امثال و حکم، تهران ، امیر کبیر، چ دوازدهم.
ذاکری، سلمان(1390) نخل در میناب، جزوه ، منتشر نشده است.
ذوالفقاری، محمد، (1386)، در محله خاموشان، ناشر مولف، چاپ اول.
سایبانی، احمد(1382) فین بندرعباس، تهران، همسایه.
سعیدی، سهراب(1386) فرهنگ مردم میناب، تهران ، ائلشن.
شکور زاده، ابراهیم، (1382) دوازده هزار مثل فارسی، مشهد ،آستان قدس رضوی
سنگبر،صالح(1382) یادتن،بندرعباس، خانه چاپ.
عسکری زاده ، ناصر(1393) ، نخل در فرهنگ مردم هرمزگان، بندرعباس ، دانشگاه هرمزگان.
عمرانی ، سید ابراهیم (1381). برداشتی از لالایی های ایران ، تهران: پیوند نو.
قاینی ، زهره (1384). تاریخ ادبیات کودکان، تهران: چیستا.
قتالی ،سید عبدالجلیل(1386) مجموعه ضرب المثل های مشهور بندرخمیر(هرمزگان) ،تهران،انتشارات ایلاف.
محمدی ،محمد هادی ، قایینی، زهرا(1384)، پژوهشی در شعر تاریخ ادبیات کودکان ایران ،تهران ، چیستا
نصیری،مرتضی(مجنون)(1387)گپ گنو ،قم، عصرجوان.
واعظی،سجاد(1383)خرما درخت زندگی، تهران، سیمین.
وکیلی،غلام(1385)آواز کمنزیل،انتشارات چی چی کا.