باورهای عامیانه دربارۀ خون و خونریزی در طومارهای نقالی
نوع مقاله : پژوهشی اصیل
نویسندگان
دانشگاه قم
چکیده
خون، خونریزی، برخیکردن و مضامین مربوط به آن ریشههای دیرینهای دارد و پیوسته ذهن بشر را به خود مشغول کرده و در فرهنگ ایران و جهان تأثیرگذار و ماندگار بوده است. مضامین و باورهایی مانند قربانی و برخی کردن انسان و حیوان و آیینها و باورهای پیرامون آن، کشتن انسانهای مقدس و تأثیر پادافراه آن بر سرنوشت آدمی، شومی خون زن، پاشیدن خون بر سنگ برای رفع جادو، کشتن حیوان مقدس و نزول بلا، خونخواری و مالیدن آن بر بدن، شومی خون سگ، حصار ساختن از خون دشمن، خون مظلوم و جوشش خون و انتقامگیری از صاحب آن، روییدن گیاه از خون بیگناه در داستان سیاوش، کشتن ایرج، سهراب و اسفندیار ازجمله باورهای عامیانهای است که در طومارهای نقالی و روایات شفاهی دربارۀ حماسۀ ملی، بازتاب یافته و ریشهای در اساطیر و شاخهای در باورهای عامیانه دوانده و گسترانده است. در این پژوهش با بهرهگیری از طومارهای نقالی و دیگر منابع، ابتدا باورهای عامیانۀ مرتبط با خون و بنمایههای آن در طومارهای نقالی بررسی و سپس به شیوۀ تحلیل محتوا به دستهبندی و مقایسۀ نمونههای مورد نظر پرداخته می‌شود.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
اسکندرنامه(از فرنگ تا هندوستان) (1388)، منسوب به منوچهرخان حکیم، به کوشش علیرضا ذکاوتی قراگزلو، چاپ اول، سخن
افشاری، مهران (1369)، «هفت‌لشکر یا شاهنامه نقالان»، مجله فرهنگ، ش7، صص 475- 494
امیدسالار، محمود (1381)، «راز رویین‌تنی اسفندیار»، جستارهای شاهنامه‌شناسی و مباحث ادبی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، صص 3-30
اوشیدری، جهانگیر (1383)، دانشنامه مزدیسنا، تهران، نشر مرکز
آیدنلو، سجاد (1391)، «تصحیح شاهنامه بس»، کتاب ماه ادبیات، ش 65 (پیاپی 179)
--------- (1383)، «بن‌مایه اساطیری «روییدن گیاه از انسان» و بازتاب آن در شاهنامه و ادب پارسی»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی ایران‌شناسی: مردم‌شناسی و فرهنگ عامه، جلد اول، انتشارات بنیاد ایران‌شناسی
--------- (1389)، «بررسی و تحلیل چند رسم پهلوانی در متون حماسی»، فصلنامه تخصصی پیک نور زبان و ادبیات فارسی، سال اول، شماره اول، صص 5- 26
بازرگان، محمدنوید (1388)، «آب و افراسیاب»، پژوهشنامه ادب حماسی، دوره 5، ش 8، صص 37- 59
جباره ناصرو، عظیم (1396)، گردآوری و بررسی روایت‌های حماسی نقالی منطقه کوهمره سرخی، شیراز، نشر تخت جمشید
حسام‌پور، سعید و عظیم جباره ناصرو (1388)، روایتی دیگر از برزونامه (از کوهمرۀ سرخی)، مجله بوستان ادب دانشگاه شیراز، دوره اول، ش 2، پیاپی 1/56
خوارزمی، حمیدرضا (1392)، «باور بلاگردانی در شاهنامه»، فرهنگ و ادبیات عامه، دوره 1، ش 2
داستان رستم و سهراب(روایت نقالان) (1369)، نقل و نگارش مرشد عباس زریری، ویرایش جلیل دوستخواه، تهران، توس
ریاحی زمین، زهرا و عظیم جباره ناصرو (1390)، «آمیزش اسطوره و حماسه در روایتی دیگر از بانوگشسب‌نامه (از کوهمرۀ سرخی)»، ادب‌پژوهی، ش 18، صص 145-170
سرکاراتی، بهمن (1378)، «بنیان اساطیری حماسه ملّی ایران»، سایه‌های شکار شده، چاپ اوّل، تهران، قطره، صص71-112
شمیسا، سیروس (1373)، انواع ادبی، چاپ دوم، تهران، فردوس
شوالیه، ژان و آلن گربران(1379)، فرهنگ نمادها، مترجم سودابه فضایلی، تهران جیحون
شیرویه نامدار (1394)، به کوشش علیرضا سیف‌الدینی، چاپ دوم، تهران، ققنوس
طومار کهن جهانگیرنامه (1375)، ابوالقاسم مادح هراتی، به کوشش جمشید صداقت‌نژاد، تهران، نیما
طومار کهن شاهنامه فردوسی (1374)، به کوشش جمشید صداقت‌نژاد، تهران، دنیای کتاب
طومار نقالی شاهنامه (1391)، به کوشش سجاد آیدنلو، تهران، چشمه
عناصری، جابر (1372)، «داستان خسته‌جانی سیاوش گلبدن در طومار نقالان شیرین سخن»، سیمرغ، ش 12 و 13
--------- (1390)، شناخت اساطیر ایران بر اساس طومار نقالان، چاپ چهارم، تهران، سروش
فردوسی‌نامه (روایات سیاوش، بیژن و منیژه و سام‌نامه از طومار مرشد حسین کاشانی)، ابوالقاسم انجوی شیرازی (1369)، 3ج، چاپ سوم، تهران، علمی
فریزر، جیمز جرج (1383)، شاخه زرین (پژوهشی در جادو و دین)، کاظم فیروزمند، چاپ اوّل، تهران، آگاه
فولادی، محمد (1379)، اندیشه‌ای بر ویژگی‌های اخلاقی-اجتماعی داستان سیاوش، فصلنامه پژوهش‌های فلسفی کلامی دانشگاه قم، دوره 1، ش4، صص 124-149
کلیات رستم‌نامه، بی‌تا، به کوشش محمد فرسایی، چاپ دوم، تهران، مؤسسه مطبوعاتی حسینی
کویاجی، جهانگیر کوورجی(1369)، آیینها و افسانه‌های ایران چین و باستان، ترجمه جلیل دوستخواه، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی
محجوب، محمدجعفر (1387)، ادبیات عامیانه ایران، 2ج، چاپ چهارم، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران، چشمه
مشکین‌نامه (1386)، حاج حسین بابا مشکین، به کوشش ولی‌الله ترابی و داود فتحعلی بیگی، تهران، نمایش
مصطفوی، علی‌اصغر(1369)، اسطورۀ قربانی، چاپ اول، نشر بامداد
میرکاظمی، سیدحسین (1390)، من و رستم و گرز و افراسیاب (نقالی 10 داستان گرانمایه از شاهنامه)، گرگان، آژینه
نقیب‌الممالک، محمدعلی(1378)، امیرارسلان، با مقدمه محمدجعفر محجوب، تهران، مؤسسه فرهنگی الست فردا
نیک‌خو، عاطفه و یدالله جلالی پندری (1396)، «نقش ویژگی‌های روایتی در افزایش ظرفیت‌های نمایشی طومار جامع نقالان»، دو ماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، سال5، ش13
هفت‌لشکر(طومار جامع نقالان) (1377)، به کوشش مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
یاحقی، محمدجعفر(1356)، اسطوره در شعر امروز ایران، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال دوازدهم، شماره چهارم
Sources
Manoocher-khan Hakim, “Iskandarnāma (Az farang ta Hindustan) bazsazi kohne tarin noskhe Iskandarnameh naghali”, ed. Ali-reza Zekavati gharagozlu, Tehran, 1388/2010, Sokhan publication.
Afshari, Mehran, “Haft Lashkar (narrator's comprehensive scroll) from kayumars to Bahman", Farhang Journal, 1369/, issue 7, pp. 475-494.
Omidsalar, Mahmoud, "The Secret of Esfandiar’s invulnerability," jastarhay shahnameh shenasi va mabahes adabi, Tehran, Dr. Mahmoud Afshar Foundation, 1381/2002, pp. 3-30.
Oshidari, Jahangir, “An Encyclopedia of Zoroastrianism”, Tehran, Markaz Publication, 1383/2004.
Aydenloo, Sajjad, "Correcting the Shahnamah Bas", Literature Quarterly Book Review, 1391/2012, issue 65 (179).
---------, "The mythological theme ‘human genesis from the plant’ and its reflection in the Shahnameh and Persian Literature", Proceedings of the First National Conference of Iranian Studies: Anthropology and Folklore, volume I, Iranology Foundation Publications, 1383/2004.
---------, “Survey and Analysis of Some Heroic Customs in Epic Texts", Specialized Quarterly Journal of Persian Language and Literature, 1389/2010, first year, issue 1, pp. 5-26.
Bazargan, Mohammad Navid, "Water and Afrasiab", Journal of Epic Literature, 1388/2009, volume 5, issue 8, pp. 37- 59.
Jabbareh Nasero, Azim, “The Collection and Review of Epic Narratives of Koohmareh Sorkhi”, Shiraz, Takht jamshid publications, 1396/.
Hesampour, Saeed and Azim Jabbareh Nasero, “Another Narrative of Borzoo Nameh (from Koohmareh Sorkhi)”, Journal of Boostan Adab, Shiraz University, 1388/2009, volume 1, issue 2, Successive 1/56
Kharazmi, Hamidreza, “Scapegoat belief in Shahnameh", Public Culture and Literature, 1392/, volume 1, issue 2.
“The story of Rustam and Sohrab (narration of the storytellers)”, narrated and written by of Morshed Abbas Zariri, ed. Jalil Doostkhah, Tehran, Toos Publications, 1369.
Riahi Zamin, Zahra and Azim Jabbareh Nasero, “The Integration of Myth and Epic in a Different Reading of Bānu Goshasp-Nāmeh (From Koohmareh Sorkhi)", 1390/ 2011, pp. 145-170
Sarkārāti, Bahman, "The Mythological Foundations of Iranian National Emperor", hunted silhouettes, first edition, Tehran, Ghatreh publications, 1387/1999, pp. 71-112.
Shamissa, Cyrus, “Literary Genres”, Second Edition, Tehran, Ferdows publications, 1373/.
Chevalier, Jean and Alain Gheerbrant, “The Penguin Dictionary of Symbols”, tr. Soodabeh Fazayeli, Tehran Jayoun publications, 1379/2000.
“Famous Shirouyeh”, ed. Alireza Seifuddini, second edition, Tehran, Quqnus publications, 1394/.
“The Ancient Scroll of Jahangirnameh”, 1375/, Qāsem-e Mādeḥ Harati, ed. Jamshid Sedaghat Nejad, Tehran, Nima publications.
“The Ancient Scroll of Ferdowsi's Shahnameh”, ed. Jamshid Sedaghat Nejad, Tehran, Donyay ketab publications, 1374/.
“The Scroll of Storytelling (naqqali) of Shahnameh”, ed. Sajjad Aydenloo, Tehran, Cheshmeh publications, 1391/2012.
Anasuri, Jaber, "The Tale of weariness of Siavash Gulbadan in the storytelling scrolls of sweet-spoken narrators", issues 12 and 13, Simorgh publications, 1372/.
---------, “Persian Mythology: according to the Scrolls of Storytellers”, fourth edition, Tehran, Soroush publications, 1390/.
Ferdowsi-nameh (narration on Siavash, Bijan, Manijeh, and Sam-nameh from the storytelling scroll of Murshid Hossein Kashani), ed. Abolghasem Anjoui Shirazi, 3 volumes, third edition, Tehran, Elmi publications, 1369/.
Frazer, James George, “The golden bough: a study in magic and religion”, tr. Kazem Firoozmand, first edition, Tehran, Agah publications, 1383/2004.
Foladi, Mohammad, “An Idea on Social-Moral Features of Siavash Story”, Quarterly Journal of Philosophical Theological Researches of Qom University, volume 1, issue 4, pp. 124-149, 1379/2000.
Complete work of Rustam-nameh, ed. Mohammad Farsaei, second edition, Tehran, Hosseini Press Institute (no date of publication has been mentioned).
Coyajee, Jehangir Cooverjee, “Cults and Legends of Ancient Iran and China”, tr. Jalil Doostkhah, second edition, Tehran… 1369/.
Mahjoub, Mohammad Jafar, “Iranian Folklore Literature”, two volumes, fourth edition, ed. Hassan Zolfaghari, Tehran, Cheshmeh publications, 1387/2008.
“Meshkin-nameh”, Haj Hossein Baba Meshkin, ed. Valiullah Torabi and Davoud Fathali-beigi, Tehran, Namayesh publications, 1386/2007.
Mostafavi, Ali Asghar, “Sacrifice in the Myths, first edition, Bamdad publications, 1369/.
Mirkazemi, Seyyed Hossein, “Rustam, Afrasiab, club and me: the traditional narration of 10 renowned stories from Shahnameh), Gorgan, Azhineh publications, 1390/2011.
Naqib al-Mamalek, Mohamad Ali, “Amir Arsalan-e Namdar”, with an introduction written by Mohammad Jafar Mahjub, Tehran, Cultural Institute of Alast farad, 1378/1999.
Nikkhoo, Atefeh and Yadollah Jalali Pandari, "The Role of Narrative Features in Increasing the Dramatic Contents of the Narrators’ Comprehensive Scroll", quoted by Monthly Publications on public Culture and Literature, the5th year, issue 13, 1396/.
“Haft Lashkar (narrator's comprehensive scroll) From Kayumars to Bahman (The Complete Scroll of the Transcripts)”, ed. Mehran Afshari and Mehdi Madayeni, Tehran, Institute of Humanities and Cultural Studies, 1377/1998.
Yahaghi, Mohammad Jafar, “Myth in the Contemporary Persian Poems”, Journal of the Faculty of Literature and Humanities of Ferdowsi University of Mashhad, 12th Year, issue 4, 1356/.
افشاری، مهران (1369)، «هفت‌لشکر یا شاهنامه نقالان»، مجله فرهنگ، ش7، صص 475- 494
امیدسالار، محمود (1381)، «راز رویین‌تنی اسفندیار»، جستارهای شاهنامه‌شناسی و مباحث ادبی، تهران، بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، صص 3-30
اوشیدری، جهانگیر (1383)، دانشنامه مزدیسنا، تهران، نشر مرکز
آیدنلو، سجاد (1391)، «تصحیح شاهنامه بس»، کتاب ماه ادبیات، ش 65 (پیاپی 179)
--------- (1383)، «بن‌مایه اساطیری «روییدن گیاه از انسان» و بازتاب آن در شاهنامه و ادب پارسی»، مجموعه مقالات نخستین همایش ملی ایران‌شناسی: مردم‌شناسی و فرهنگ عامه، جلد اول، انتشارات بنیاد ایران‌شناسی
--------- (1389)، «بررسی و تحلیل چند رسم پهلوانی در متون حماسی»، فصلنامه تخصصی پیک نور زبان و ادبیات فارسی، سال اول، شماره اول، صص 5- 26
بازرگان، محمدنوید (1388)، «آب و افراسیاب»، پژوهشنامه ادب حماسی، دوره 5، ش 8، صص 37- 59
جباره ناصرو، عظیم (1396)، گردآوری و بررسی روایت‌های حماسی نقالی منطقه کوهمره سرخی، شیراز، نشر تخت جمشید
حسام‌پور، سعید و عظیم جباره ناصرو (1388)، روایتی دیگر از برزونامه (از کوهمرۀ سرخی)، مجله بوستان ادب دانشگاه شیراز، دوره اول، ش 2، پیاپی 1/56
خوارزمی، حمیدرضا (1392)، «باور بلاگردانی در شاهنامه»، فرهنگ و ادبیات عامه، دوره 1، ش 2
داستان رستم و سهراب(روایت نقالان) (1369)، نقل و نگارش مرشد عباس زریری، ویرایش جلیل دوستخواه، تهران، توس
ریاحی زمین، زهرا و عظیم جباره ناصرو (1390)، «آمیزش اسطوره و حماسه در روایتی دیگر از بانوگشسب‌نامه (از کوهمرۀ سرخی)»، ادب‌پژوهی، ش 18، صص 145-170
سرکاراتی، بهمن (1378)، «بنیان اساطیری حماسه ملّی ایران»، سایه‌های شکار شده، چاپ اوّل، تهران، قطره، صص71-112
شمیسا، سیروس (1373)، انواع ادبی، چاپ دوم، تهران، فردوس
شوالیه، ژان و آلن گربران(1379)، فرهنگ نمادها، مترجم سودابه فضایلی، تهران جیحون
شیرویه نامدار (1394)، به کوشش علیرضا سیف‌الدینی، چاپ دوم، تهران، ققنوس
طومار کهن جهانگیرنامه (1375)، ابوالقاسم مادح هراتی، به کوشش جمشید صداقت‌نژاد، تهران، نیما
طومار کهن شاهنامه فردوسی (1374)، به کوشش جمشید صداقت‌نژاد، تهران، دنیای کتاب
طومار نقالی شاهنامه (1391)، به کوشش سجاد آیدنلو، تهران، چشمه
عناصری، جابر (1372)، «داستان خسته‌جانی سیاوش گلبدن در طومار نقالان شیرین سخن»، سیمرغ، ش 12 و 13
--------- (1390)، شناخت اساطیر ایران بر اساس طومار نقالان، چاپ چهارم، تهران، سروش
فردوسی‌نامه (روایات سیاوش، بیژن و منیژه و سام‌نامه از طومار مرشد حسین کاشانی)، ابوالقاسم انجوی شیرازی (1369)، 3ج، چاپ سوم، تهران، علمی
فریزر، جیمز جرج (1383)، شاخه زرین (پژوهشی در جادو و دین)، کاظم فیروزمند، چاپ اوّل، تهران، آگاه
فولادی، محمد (1379)، اندیشه‌ای بر ویژگی‌های اخلاقی-اجتماعی داستان سیاوش، فصلنامه پژوهش‌های فلسفی کلامی دانشگاه قم، دوره 1، ش4، صص 124-149
کلیات رستم‌نامه، بی‌تا، به کوشش محمد فرسایی، چاپ دوم، تهران، مؤسسه مطبوعاتی حسینی
کویاجی، جهانگیر کوورجی(1369)، آیینها و افسانه‌های ایران چین و باستان، ترجمه جلیل دوستخواه، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی
محجوب، محمدجعفر (1387)، ادبیات عامیانه ایران، 2ج، چاپ چهارم، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران، چشمه
مشکین‌نامه (1386)، حاج حسین بابا مشکین، به کوشش ولی‌الله ترابی و داود فتحعلی بیگی، تهران، نمایش
مصطفوی، علی‌اصغر(1369)، اسطورۀ قربانی، چاپ اول، نشر بامداد
میرکاظمی، سیدحسین (1390)، من و رستم و گرز و افراسیاب (نقالی 10 داستان گرانمایه از شاهنامه)، گرگان، آژینه
نقیب‌الممالک، محمدعلی(1378)، امیرارسلان، با مقدمه محمدجعفر محجوب، تهران، مؤسسه فرهنگی الست فردا
نیک‌خو، عاطفه و یدالله جلالی پندری (1396)، «نقش ویژگی‌های روایتی در افزایش ظرفیت‌های نمایشی طومار جامع نقالان»، دو ماهنامه فرهنگ و ادبیات عامه، سال5، ش13
هفت‌لشکر(طومار جامع نقالان) (1377)، به کوشش مهران افشاری و مهدی مداینی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
یاحقی، محمدجعفر(1356)، اسطوره در شعر امروز ایران، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد، سال دوازدهم، شماره چهارم
Sources
Manoocher-khan Hakim, “Iskandarnāma (Az farang ta Hindustan) bazsazi kohne tarin noskhe Iskandarnameh naghali”, ed. Ali-reza Zekavati gharagozlu, Tehran, 1388/2010, Sokhan publication.
Afshari, Mehran, “Haft Lashkar (narrator's comprehensive scroll) from kayumars to Bahman", Farhang Journal, 1369/, issue 7, pp. 475-494.
Omidsalar, Mahmoud, "The Secret of Esfandiar’s invulnerability," jastarhay shahnameh shenasi va mabahes adabi, Tehran, Dr. Mahmoud Afshar Foundation, 1381/2002, pp. 3-30.
Oshidari, Jahangir, “An Encyclopedia of Zoroastrianism”, Tehran, Markaz Publication, 1383/2004.
Aydenloo, Sajjad, "Correcting the Shahnamah Bas", Literature Quarterly Book Review, 1391/2012, issue 65 (179).
---------, "The mythological theme ‘human genesis from the plant’ and its reflection in the Shahnameh and Persian Literature", Proceedings of the First National Conference of Iranian Studies: Anthropology and Folklore, volume I, Iranology Foundation Publications, 1383/2004.
---------, “Survey and Analysis of Some Heroic Customs in Epic Texts", Specialized Quarterly Journal of Persian Language and Literature, 1389/2010, first year, issue 1, pp. 5-26.
Bazargan, Mohammad Navid, "Water and Afrasiab", Journal of Epic Literature, 1388/2009, volume 5, issue 8, pp. 37- 59.
Jabbareh Nasero, Azim, “The Collection and Review of Epic Narratives of Koohmareh Sorkhi”, Shiraz, Takht jamshid publications, 1396/.
Hesampour, Saeed and Azim Jabbareh Nasero, “Another Narrative of Borzoo Nameh (from Koohmareh Sorkhi)”, Journal of Boostan Adab, Shiraz University, 1388/2009, volume 1, issue 2, Successive 1/56
Kharazmi, Hamidreza, “Scapegoat belief in Shahnameh", Public Culture and Literature, 1392/, volume 1, issue 2.
“The story of Rustam and Sohrab (narration of the storytellers)”, narrated and written by of Morshed Abbas Zariri, ed. Jalil Doostkhah, Tehran, Toos Publications, 1369.
Riahi Zamin, Zahra and Azim Jabbareh Nasero, “The Integration of Myth and Epic in a Different Reading of Bānu Goshasp-Nāmeh (From Koohmareh Sorkhi)", 1390/ 2011, pp. 145-170
Sarkārāti, Bahman, "The Mythological Foundations of Iranian National Emperor", hunted silhouettes, first edition, Tehran, Ghatreh publications, 1387/1999, pp. 71-112.
Shamissa, Cyrus, “Literary Genres”, Second Edition, Tehran, Ferdows publications, 1373/.
Chevalier, Jean and Alain Gheerbrant, “The Penguin Dictionary of Symbols”, tr. Soodabeh Fazayeli, Tehran Jayoun publications, 1379/2000.
“Famous Shirouyeh”, ed. Alireza Seifuddini, second edition, Tehran, Quqnus publications, 1394/.
“The Ancient Scroll of Jahangirnameh”, 1375/, Qāsem-e Mādeḥ Harati, ed. Jamshid Sedaghat Nejad, Tehran, Nima publications.
“The Ancient Scroll of Ferdowsi's Shahnameh”, ed. Jamshid Sedaghat Nejad, Tehran, Donyay ketab publications, 1374/.
“The Scroll of Storytelling (naqqali) of Shahnameh”, ed. Sajjad Aydenloo, Tehran, Cheshmeh publications, 1391/2012.
Anasuri, Jaber, "The Tale of weariness of Siavash Gulbadan in the storytelling scrolls of sweet-spoken narrators", issues 12 and 13, Simorgh publications, 1372/.
---------, “Persian Mythology: according to the Scrolls of Storytellers”, fourth edition, Tehran, Soroush publications, 1390/.
Ferdowsi-nameh (narration on Siavash, Bijan, Manijeh, and Sam-nameh from the storytelling scroll of Murshid Hossein Kashani), ed. Abolghasem Anjoui Shirazi, 3 volumes, third edition, Tehran, Elmi publications, 1369/.
Frazer, James George, “The golden bough: a study in magic and religion”, tr. Kazem Firoozmand, first edition, Tehran, Agah publications, 1383/2004.
Foladi, Mohammad, “An Idea on Social-Moral Features of Siavash Story”, Quarterly Journal of Philosophical Theological Researches of Qom University, volume 1, issue 4, pp. 124-149, 1379/2000.
Complete work of Rustam-nameh, ed. Mohammad Farsaei, second edition, Tehran, Hosseini Press Institute (no date of publication has been mentioned).
Coyajee, Jehangir Cooverjee, “Cults and Legends of Ancient Iran and China”, tr. Jalil Doostkhah, second edition, Tehran… 1369/.
Mahjoub, Mohammad Jafar, “Iranian Folklore Literature”, two volumes, fourth edition, ed. Hassan Zolfaghari, Tehran, Cheshmeh publications, 1387/2008.
“Meshkin-nameh”, Haj Hossein Baba Meshkin, ed. Valiullah Torabi and Davoud Fathali-beigi, Tehran, Namayesh publications, 1386/2007.
Mostafavi, Ali Asghar, “Sacrifice in the Myths, first edition, Bamdad publications, 1369/.
Mirkazemi, Seyyed Hossein, “Rustam, Afrasiab, club and me: the traditional narration of 10 renowned stories from Shahnameh), Gorgan, Azhineh publications, 1390/2011.
Naqib al-Mamalek, Mohamad Ali, “Amir Arsalan-e Namdar”, with an introduction written by Mohammad Jafar Mahjub, Tehran, Cultural Institute of Alast farad, 1378/1999.
Nikkhoo, Atefeh and Yadollah Jalali Pandari, "The Role of Narrative Features in Increasing the Dramatic Contents of the Narrators’ Comprehensive Scroll", quoted by Monthly Publications on public Culture and Literature, the5th year, issue 13, 1396/.
“Haft Lashkar (narrator's comprehensive scroll) From Kayumars to Bahman (The Complete Scroll of the Transcripts)”, ed. Mehran Afshari and Mehdi Madayeni, Tehran, Institute of Humanities and Cultural Studies, 1377/1998.
Yahaghi, Mohammad Jafar, “Myth in the Contemporary Persian Poems”, Journal of the Faculty of Literature and Humanities of Ferdowsi University of Mashhad, 12th Year, issue 4, 1356/.
