Investigating the new origins of folk tales in â Shahre â Sangestanâsââ poem by Mehdi Akhavan Sales
Document Type : پژوهشی اصیل
Authors
1
Faculty member- Department of Persian Language and Literature- Shiraz University
2
Ph.D. Candidate in Persian Language and Literature- Shiraz university.
Abstract
"The Story of “Shahre Sangestan’’ is one of the most famous poems of Mehdi Akhavan Sales. The story turns around the narration of a city where all its inhabitants have changed into stone and are looking for a way to save them. Among the characters in this poem are two pigeons who know the story of Shahriyar and give him a way to free himself. In this research, by content analysis method, the origin of the "loss of consciousness of the bird" in Persian and folk tales (370 folk tales and one hundred love collection) was studied. Taking into consideration these cases, the authors have tried to divide this content into three categories: 1. the revealed history of the hero according to bird, 2. Recognizing the magic properties of the tree according to bird; 3. Girl’s transformation to tree whose first structure is closer to Akhavan's poetry. There are examples similar to Akhavan's narrative, especially in popular narratives that can provide a clear background for the reconstruction of Akhavan's poetry in the story of the "Sangestan tale". Although two examples of this content have been reconstructed in Persian antique and official literature; but the occult’s function of bird in "Sangestan tale" is more similar to folk tales than other functions and its frequency is higher in folk tales. Given the fact that Akhavan shows his interest to folk literature, his borrowing in the article entitled “Shahre Sangestan ", which is the basis of this article, is more acceptable.
Keywords
Subjects
اخوان‌ثالث، مهدی (۱۳۷۱). صدای حیرت بیدار، تهران: زمستان.
اخوان‌ثالث، مهدی (۱۳۷۹). از این اوستا، چ۱۱، تهران: مروارید.
استرآبادی، میرزامهدی‌خان (۱۳۸۸). انجیل نادرشاهی، به‌کوشش رسول جعفریان، تهران: علم.
الول ساتن، ل.پ. (۱۳۷۶). قصه‌های مشدی‌گلین خانم، ویرایش اولریش مارتسلوف و آذر امیرحسینی نیتهامر و سیداحمد وکیلیان، چ۲، تهران: مرکز.
امینی، امیرقلی (۱۳۳۹). سی افسانه از افسانه‌های محلی اصفهان، تهران: بی‌نا.
پارسانسب، محمد و مهسا معنوی (۱۳۹۲). «تطور بن‌مایۀ کلاغ از اسطوره تا فرهنگ عامه». فرهنگ و ادبیات عامه، س۱، ش۱، بهار و تابستان، ص۷۱تا۹۲.
پراپ، ولادیمیر (۱۳۹۶). ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، چ۴، تهران: توس.1928.
پورنامداریان، تقی (۱۳۶۷). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی: تحلیلی از داستان‌های عرفانی‌فلسفی ابن‌سینا و سهروردی، تهران: علمی‌وفرهنگی.
چراغی، علی (۱۳۹۱) «نمادهای اسطوره‌ای قصۀ شهر سنگستان اخوان‌ثالث»، هفتمین همایش انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، ج۳، ص۴۷۰تا۴۷۸.
حسن‌پور الاشتی، حسین و مراد اسماعیلی (۱۳۸۹). «قصۀ شهر سنگستان اسطورۀ شکست»، زبان و ادبیات فارسی، تابستان، ش۶۸، ص۴۱تا۶۸.
حسن‌زاده میرعلی، عبدالله و رضا قنبری عبدالملکی (۱۳۹۲). «تحلیل ریخت‌شناسی قصۀ شهر سنگستان»، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، س۴، ش۱۳، پاییز، ص۶۷تا۹۲.
حیدریان شهری، احمدرضا (۱۳۹۲). «بررسی سیر سوگواره‌ای شکست ابرمرد در دو چکامه از بیاتی و اخوان‌ثالث»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش۲۸، پاییز، ص۱۶۱تا۱۸۶.
خدیش، پگاه (۱۳۸۷). ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی، تهران: علمی‌وفرهنگی.
خواجوی کرمانی، محمودبن‌علی (۱۳۷۰). گل‌ونوروز، تهران: علمی‌وفرهنگی.
درویشیان، علی‌اشرف و رضا خندان مهابادی (۱۳۸۶). فرهنگ افسانه‌های مردم ایران، ج۱۹، تهران: کتاب و فرهنگ.
درویشیان، علی‌اشرف و رضا خندان مهابادی (۱۳۷۸). فرهنگ افسانه‌های مردم ایران، ج۲، تهران: کتاب و فرهنگ.
دولت‌آبادی، محمود (۱۳۹۴). روزگار سپری‌شدۀ مردم سالخورده، چ۸، ج۲، تهران: چشمه.
ذوالفقاری، حسن (۱۳۹۷). ادبیات داستانی عامه، تهران: خاموش.
ذوالفقاری، حسن (۱۳۹۴). یکصد منظومۀ عاشقانۀ فارسی، چ۲، تهران: چرخ.
سورآبادی، عتیق‌بن‌محمد (۱۳۹۲). قصص قرآن مجید، به‌اهتمام یحیی مهدوی، چ۴، تهران: خوارزمی.
شریفی، محمد (۱۳۸۷). فرهنگ ادبیات فارسی، چ۱، تهران: فرهنگ نشر نو و معین.
شوالیه، ژان و گربران، آلن (۱۳۸۵). فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضایلی، ج۲، تهران: جیحون.1973.
طبری، محمدبن‌جریر (۱۳۶۷). تفسیر طبری، به‌تصحیح حبیب یغمایی، چ۳، تهران: توس.
عبدالهی، منیژه (۱۳۸۱). فرهنگنامۀ جانوران در ادب پارسی، ج۲، تهران: پژوهنده.
عطار، محمدبن‌ابراهیم (۱۳۸۷). منطق‌الطیر، مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‌کدکنی، تهران: سخن.
عطایی (بی‌تا) برزونامه، نسخۀ کتابخانۀ ملی پاریس، ش۴۹۶.
فرضی، حمیدرضا (۱۳۹۱). «نقد کهن‌الگویی شعر قصۀ شهر سنگستان مهدی اخوان‌ثالث»، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، س۱۳، ش۲۸، پاییز، ص۱۱۴تا۱۳۴.
کاخی، مرتضی (۱۳۷۸). باغ بی‌برگی، چ۲، تهران: زمستان.
کاردگر، یحیی (۱۳۸۷). «ردپای فرهنگ توده در اشعار اخوان با تأکید بر شعر قصۀ شهر سنگستان»، شناخت، ش۵۷، بهار، ص۳۳۵تا۳۶۴.
کوپر، جی.سی. (۱۳۸۶). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، چ۲، تهران: فرهنگ نشر نو.
کوسج، شمس‌الدین محمد (۱۳۸۷). برزونامه، به‌تصحیح اکبر نحوی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
مارزلف، اولریش (۱۳۷۱). طبقه‌بندی قصه‌های ایرانی، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران: سروش. 1984.
مسعودی، ابوالحسن علی‌بن‌حسین (۱۳۸۲). مروج الذهب، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، ج۱، چ۷، تهران: علمی‌وفرهنگی.
نجفی، زهره (۱۳۹۶). «تحلیل امر نشانه‌ای و امر نمادین در قصۀ شهر سنگستان بر اساس نظریۀ کریستوا»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، پاییز و زمستان، ش۷۶، ص۶۱۵تا۶۳۹.
نحوی، اکبر← کوسج، شمس‌الدین محمد.
نظامی گنجوی، الیاس‌بن‌یوسف (۱۳۴۳). مخزن‌الاسرار، چ۳، تهران: علمی.
اخوان‌ثالث، مهدی (۱۳۷۹). از این اوستا، چ۱۱، تهران: مروارید.
استرآبادی، میرزامهدی‌خان (۱۳۸۸). انجیل نادرشاهی، به‌کوشش رسول جعفریان، تهران: علم.
الول ساتن، ل.پ. (۱۳۷۶). قصه‌های مشدی‌گلین خانم، ویرایش اولریش مارتسلوف و آذر امیرحسینی نیتهامر و سیداحمد وکیلیان، چ۲، تهران: مرکز.
امینی، امیرقلی (۱۳۳۹). سی افسانه از افسانه‌های محلی اصفهان، تهران: بی‌نا.
پارسانسب، محمد و مهسا معنوی (۱۳۹۲). «تطور بن‌مایۀ کلاغ از اسطوره تا فرهنگ عامه». فرهنگ و ادبیات عامه، س۱، ش۱، بهار و تابستان، ص۷۱تا۹۲.
پراپ، ولادیمیر (۱۳۹۶). ریخت‌شناسی قصه‌های پریان، ترجمۀ فریدون بدره‌ای، چ۴، تهران: توس.1928.
پورنامداریان، تقی (۱۳۶۷). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی: تحلیلی از داستان‌های عرفانی‌فلسفی ابن‌سینا و سهروردی، تهران: علمی‌وفرهنگی.
چراغی، علی (۱۳۹۱) «نمادهای اسطوره‌ای قصۀ شهر سنگستان اخوان‌ثالث»، هفتمین همایش انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبایی، ج۳، ص۴۷۰تا۴۷۸.
حسن‌پور الاشتی، حسین و مراد اسماعیلی (۱۳۸۹). «قصۀ شهر سنگستان اسطورۀ شکست»، زبان و ادبیات فارسی، تابستان، ش۶۸، ص۴۱تا۶۸.
حسن‌زاده میرعلی، عبدالله و رضا قنبری عبدالملکی (۱۳۹۲). «تحلیل ریخت‌شناسی قصۀ شهر سنگستان»، پژوهش‌های نقد ادبی و سبک‌شناسی، س۴، ش۱۳، پاییز، ص۶۷تا۹۲.
حیدریان شهری، احمدرضا (۱۳۹۲). «بررسی سیر سوگواره‌ای شکست ابرمرد در دو چکامه از بیاتی و اخوان‌ثالث»، مجلۀ انجمن ایرانی زبان و ادبیات عربی، ش۲۸، پاییز، ص۱۶۱تا۱۸۶.
خدیش، پگاه (۱۳۸۷). ریخت‌شناسی افسانه‌های جادویی، تهران: علمی‌وفرهنگی.
خواجوی کرمانی، محمودبن‌علی (۱۳۷۰). گل‌ونوروز، تهران: علمی‌وفرهنگی.
درویشیان، علی‌اشرف و رضا خندان مهابادی (۱۳۸۶). فرهنگ افسانه‌های مردم ایران، ج۱۹، تهران: کتاب و فرهنگ.
درویشیان، علی‌اشرف و رضا خندان مهابادی (۱۳۷۸). فرهنگ افسانه‌های مردم ایران، ج۲، تهران: کتاب و فرهنگ.
دولت‌آبادی، محمود (۱۳۹۴). روزگار سپری‌شدۀ مردم سالخورده، چ۸، ج۲، تهران: چشمه.
ذوالفقاری، حسن (۱۳۹۷). ادبیات داستانی عامه، تهران: خاموش.
ذوالفقاری، حسن (۱۳۹۴). یکصد منظومۀ عاشقانۀ فارسی، چ۲، تهران: چرخ.
سورآبادی، عتیق‌بن‌محمد (۱۳۹۲). قصص قرآن مجید، به‌اهتمام یحیی مهدوی، چ۴، تهران: خوارزمی.
شریفی، محمد (۱۳۸۷). فرهنگ ادبیات فارسی، چ۱، تهران: فرهنگ نشر نو و معین.
شوالیه، ژان و گربران، آلن (۱۳۸۵). فرهنگ نمادها، ترجمۀ سودابه فضایلی، ج۲، تهران: جیحون.1973.
طبری، محمدبن‌جریر (۱۳۶۷). تفسیر طبری، به‌تصحیح حبیب یغمایی، چ۳، تهران: توس.
عبدالهی، منیژه (۱۳۸۱). فرهنگنامۀ جانوران در ادب پارسی، ج۲، تهران: پژوهنده.
عطار، محمدبن‌ابراهیم (۱۳۸۷). منطق‌الطیر، مقدمه و تصحیح و تعلیقات محمدرضا شفیعی‌کدکنی، تهران: سخن.
عطایی (بی‌تا) برزونامه، نسخۀ کتابخانۀ ملی پاریس، ش۴۹۶.
فرضی، حمیدرضا (۱۳۹۱). «نقد کهن‌الگویی شعر قصۀ شهر سنگستان مهدی اخوان‌ثالث»، ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، س۱۳، ش۲۸، پاییز، ص۱۱۴تا۱۳۴.
کاخی، مرتضی (۱۳۷۸). باغ بی‌برگی، چ۲، تهران: زمستان.
کاردگر، یحیی (۱۳۸۷). «ردپای فرهنگ توده در اشعار اخوان با تأکید بر شعر قصۀ شهر سنگستان»، شناخت، ش۵۷، بهار، ص۳۳۵تا۳۶۴.
کوپر، جی.سی. (۱۳۸۶). فرهنگ مصور نمادهای سنتی، چ۲، تهران: فرهنگ نشر نو.
کوسج، شمس‌الدین محمد (۱۳۸۷). برزونامه، به‌تصحیح اکبر نحوی، تهران: مرکز پژوهشی میراث مکتوب.
مارزلف، اولریش (۱۳۷۱). طبقه‌بندی قصه‌های ایرانی، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، تهران: سروش. 1984.
مسعودی، ابوالحسن علی‌بن‌حسین (۱۳۸۲). مروج الذهب، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، ج۱، چ۷، تهران: علمی‌وفرهنگی.
نجفی، زهره (۱۳۹۶). «تحلیل امر نشانه‌ای و امر نمادین در قصۀ شهر سنگستان بر اساس نظریۀ کریستوا»، پژوهش ادبیات معاصر جهان، پاییز و زمستان، ش۷۶، ص۶۱۵تا۶۳۹.
نحوی، اکبر← کوسج، شمس‌الدین محمد.
نظامی گنجوی، الیاس‌بن‌یوسف (۱۳۴۳). مخزن‌الاسرار، چ۳، تهران: علمی.
