کشف و توصیف انواع تلویح در فارسی محاوره ای با توجه به فرهنگ فارسی زبانان تهران

نویسندگان
1 زبان شناسی، علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی
2 استاد زبان‌شناسی ،گروه زبان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس
3 عضو هیات علمی گروه زبانشناسی/دانشگاه تربیت مدرس
چکیده
در زبان‌ فارسی تلویح نقش مهمی در گفتمان دارد، همچنین استنباط آن از طرف شنونده بسیار مهم می‌باشد. هدف از این تحقیق تحلیل داده‌های زبان فارسی با توجه به فرهنگ فارسی زبانان در تهران و طبقه‌بندی انواع تلویح بر اساس رویکرد‌های مختلف می‌‌باشد. مسئله‌ای که وجود دارد این است که سخنگویان فارسی زبان پیام مورد نظر گوینده را چگونه استنباط می‌نماید. این پژوهش با توجه به موضوع مقاله مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است که داده‌ها به روش میدانی از مکالمات روزمره مردم عادی کوچه و خیابان شهر تهران بدست آمده است. برای بدست آوردن و استخراج جملات تلویحی،50 ساعت از مکالمه‌های فارسی‌زبانان در 13 موقعیت متفاوت ضبط و ثبت شده است. بعد از استخراج جملات حاوی تلویح‌، آنها را طبقه‌بندی نموده و بر اساس فرضیه-های تحقیق مورد توصیف و تحلیل کیفی قرار گرفتند. دستاورد تحقیق نشان می‌دهد که تلویح در ارتباطات و تعاملات فارسی‌زبانان در قالب معنای تلویحی به صورت تلویح مکالمه‌ای عام، تلویح سنجشی،تلویح مکالمه‌ای خاص و تلویح قراردادی بازنمایی می‌شود و همچنین ساخت های دستوری همچون جملات شرطی و ساخت پرسش‌های توضیحی می‌تواند با پیش‌فرض موارد خاص در بوجود آوردن متون دارای معانی تلویحی تاثیرگذار باشد.در پایان به این نتیجه رسیدیم که بافت موقعیت و فرهنگ عامل بسیار تعیین کننده و موثری در تحلیل مکالمات بودند. چرا که معانی و تفاسیر در بافت موقعیت قابل دستیابی بودند.
کلیدواژه‌ها

- آقاگل­زاده، فردوس (1392). فرهنگ توصیفی تحلیل گفتمان و کاربردشناسی. تهران: انتشارات علمی.
- پاکروان، حسین (1384).«تحلیل منظورشناختی محاورۀ فارسی». مجلۀ علوم اجتماعی و علوم انسانی. دانشگاه شیراز. ش 1. صص 56- 82.
- پیمانی، محسن (1376). تجزیه و تحلیل­های منظور­های ضمنی در مکالمات قرآن مجید. پایان­نامۀ ارشد. دانشگاه شیراز.
- حبیبی، مریم (1393). رابطۀ میان صراحت و پوشیدگی کلام (استفاده از ساختمان­های گفتمان­مدار) با جنسیت و تحصیلات در گفت­وگو­های چهره­به­چهره جامعۀ فارسی­زبان ساکن تهران. دانشگاه آزاد، واحد علوم و تحقیقات تهران.
- خیرآبادی، رضا (1391). «نقص تخطی از اصول گرایس در ایجاد نسل جدید لطیفه­های ایرانی». فصلنامۀ زبانی. ش 15. صص 29- 53.
- شمشیرگرها، محبوبه (1394). «ویژگی­های گونۀ زبانی خرده­فرهنگ جبهه». فرهنگ و ادبیات عامه. س 3. ش 6. صص 155-182.
- صفوی، کوروش (1393). آشنایی با نشانه­شناسی ادبیات. تهران: انتشارات علمی.
- عظیما، نسترن (1391). بررسی نقش جنسیت بر رفتار کلامی فارسی­زبانان بر اساس اصول همکاری گرایی. پایان­نامۀ کارشناسی ارشد زبان­شناسی. تهران: دانشگاه تربیت مدرس.
- مهدوی، بتول و همکاران (1394). «کاربرد زبان عامیانه یکی از خصائص سبکی منشات قائم­مقام». فرهنگ و ادبیات عامه. س3. ش 5. صص 185-208.
- Amaral, P. & et al. (2007). Review of the Logic of Conventional Implicatures by Chis Potts. The Ohio State University. Columbus, OH, USA.
- Atanassov, D. (2014). Processing Strategies for Scalar Implicatures. A Dissertation in Linguistics. University of Pennsylvania.
- Bach, K. (1994). Conventional Implicature. Mind and Language.9: 124-62.
- Bart, G. & N. Pouscoulous (2009). "Embedded Implicatures?". Semantics and Pragmatics. Vol. 2. pp. 1-34.
- Brown, G. & G. Yule (1983). Discourse Analysis. Cambridge University Press.
- Garrett, P. (2010). Attitude to Language. Cambridge: CambridgeUniversity Press.
- Gazdae,G.(1979). Pragmatics: Implicature, Presupposition and Logical Form. New York: Academic press.
- Green, G.(1996). Pragmatics and Natural Language Understanding. Lawrence Erlbaum Association.
- Grice, H.p. (1975). Logic and Conversation. New York: Academic Press.
- Hirschberg, J. (1991). A Theory of Scalar Implicature. New York: Garland Publishing Company.( Ph.D. Dissertation , University of Pennsylvania).
- Horn, L.R. ( 2007). Implicatures. The Handbook of Pragmatics. Blackwell Publishing Company.
- Kasmirli, M. ( 2016). Conversational Implicature: Re-assessing the Gricean Framework. Dissertation of Ph.D in Linguistics, University of Sheffield.
- Levinson,S. ( 2000). Presumptive Meaning: The Theory of Generalized Conversational Implicature. Cambridge, MA: MIT Press.
- Levinson,S. (1997). Pragmatics (reprinted).Cambridge: Cambridge University Press.
-Mey,J.L. (2001). Pragmatics, An Introduction. Blackwell Publishing.
- Moeschler, J. (2010). Conversational and Conventional Implicatures. University of Geneva.
- Papafragou, A. (2011). Scalar Implicatures in Language acquisition : Some evidence from Modern Greek. The 38th annual meeting of the Chicago Linguistics Society, Chicago,IL: University of Chicago press.
- Politzer-Ahles, S. (2013). Psycholinguisticand Nerolinguistic Investigationsof Scalar Implicature. Ph.D Dissertation, University of Kansas.
-  Recanati, F. ( 1989). "The Pragmatics of What is Said". Mind and Language. No. 4. pp.295-329.
- Simons, M. (2009). A Gricean View on Implicatures. Carnegie Mellon University.
- Yule, G. (2000). Pragmatics. Oxford: Oxford University.