بازنمایی میراث ناملموس «سارای» در فرهنگ شهروندان زن اردبیل1
نویسندگان
1
عضو هیات علمی دانشگاه محقق اردبیلی
2
کارشناس‌ارشد پژوهشگری اجتماعی
چکیده
«سارای» جزو میراث معنوی مردم آذربایجان است که در فرهنگ، تفکر و نوع نگاه آنان ریشه دارد؛ به گونهای که در ادبیات شفاهی، موسیقی، داستان و شعر جلوه‌گر شده است. در این پژوهش به میراث فرهنگی ناملموس به‌عنوان سرمایه‌ای فرهنگی نگریسته می‌شود که می‌تواند زمینه‌ساز اراده، مقاومت و استدلالات فردی کنشگران حال حاضر جامعه برای گذر از بحران‌های فرهنگی و اجتماعی قرار گیرد. بازنمایی مفهومی از افلاطون است که در ایده و عمل اندیشمندان متأخر در حوزۀ میراث معنوی ظهور یافته و امروزه بحث اصلی دانشگاهی است. این تحقیق به روش کیفی انجام شده است و ماهیتی توصیفی و پدیدارشناختی دارد و هدف از آن مطالعۀ پایداری ارزش‌های معنوی و یا بازنمایی آن در زندگی شهری مردم اردبیل با مطالعۀ میراث معنوی سارای در زندگی امروزی زنان شهر اردبیل است. میراث فرهنگی ناملموس دربردارندۀ ارزش‌های تاریخی، فرهنگی، معنوی، علمی، زیبایی‌شناسی و ارزش روح زمانه است و می‌تواند در رشد و تحرک ارزش‌های مشترک و بازنمایی ارزش‌ها در زندگی روزمرۀ مردم مؤثر باشد. داستان «سارای» از روال‌های زندگی دیرین مردم ایران و منطقۀ آذربایجان پرده برداشته است و از سویی به وجود فرهنگ مقاومت و اخلاقمدار این منطقه اشاره دارد و امروزه می‌تواند در احیای ارزش‌های اخلاقی، تعهد به خانواده برای نسل‌های حال و آینده بازنمایی و ارائه شود.
کلیدواژه‌ها
- اثنیعشری خیاوی، مقصود (1380). شاهسون (ایل سون) مغان (گرمی، بیله سوار، پارسآباد). اردبیل: باغ اندیشه.
- استربرگ، کریستین جی (1384) روشهای تحقیق کیفی در علوم اجتماعی. ترجمۀ احمد احمدپورو علی شماعی. چ 1. یزد: دانشگاه یزد.
- امیرقاسمی، مینو (1391). دربارۀقصههای اسطورهای. تهران: نشر مرکز.
- ایمان، محمدتقی (1388). مبانی پارادایمی روشهای تحقیق کمی و کیفی در علوم انسانی. چ 1. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
- باستانی پاریزی، ، محمدابراهیم (1389). گذار زن از گدار تاریخ. چ 3. تهران: نشر علم.
- باکاک، رابرت (1386).صورتبندیهای فرهنگی جامعۀ مدرن. ترجمۀ مهران مهاجر. چ 1. تهران: آگه.
- بیات، حسین (1389). «محوریت قهرمانان زن در قصههای عامیانه: تحلیل افسانهها بهمثابۀ رؤیای جمعی زنان». نقد ادبی. س 3. ش 11 - 12. صص 87-115.
- بیات، فضولی (1390) درآمدی بر اسطورهشناسی (اسطورهشناسی ترکان). ترجمۀ کاظم عباسی. تهران: یاران.
- پوراکبر (بیتا). بررسی ادبیات شفاهی آذربایجان.تبریز:بهروز.
- پورجمشید، اسماعیل (1377).عشایر آذربایجان و ایلات مغان. تهران: مؤسسۀ هنری فاخته.
- تاپر، ریچارد (1384). تاریخ سیاسی اجتماعی شاهسونهای مغان. ترجمۀ حسن اسدی. تهران: اختران.
- تراسبی، دیوید (1387). اقتصاد و فرهنگ. ترجمۀ کاظم فرهادی. چ 3. تهران: نشر نی.
- جعفری، عباس (1384). گیتاشناسی ایران. ج 3. تهران، کارتوگرافی گیتاشناسی.
- جهانگیری، محسن (1385). احوال و آثار و آراء فرانسیس بیکن. چ 3. تهران: انتشارات علمی فرهنگی.
- دولوز، ژیل (1389). افلاطون و وانموده، نمونههایی از نقد پسامدرن سرگشتگی نشانهها. ترجمۀ مانی حقیقی. چ 6. تهران: نشر مرکز.
- راودراد، اعظم، محمدرضا مریدی و معصومه تقیزادگان (1389). «تحلیلی بر بازنمایی زن در نقاشی معاصر ایران». زن در توسعه و سیاست پژوهش زنان. دورۀ 8. ش 1. صص125-141.
- رضاپور، علی و رقیه رضاپور (1391).«روح تراژیک عاشقانههای عاشیقی». کتاب ماه ادبیات. ش 64. صص52-56.
- زارفا، میشل (1384). اسطوره و رمان: جهان اسطورهشناسی.ترجمۀ جلال ستاری. چ2. تهران: نشر مرکز.
- ساروخانی، باقر (1382). مقدمهای بر جامعهشناسی خانواده. چ 6. تهران: سروش.
- ستاری، جلال (1388). سیمای زن در فرهنگ ایران. چ 5. تهران: نشر مرکز.
- سفیدگر شهانقی، حمید (1386). «عناصر فلکور آذربایجان در دیوان ترکی استاد شهریار». فرهنگ مردم ایران. ش10. صص87-116.
- صفری، بابا (1370). اردبیل در گذرگاه تاریخ. ج 1. چ2. اردبیل: دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل.
- عاصم کفاش اردبیلی، صالح (1373). قانلی سحر. اردبیل: بهنگام.
- غلامزاده، داوود (1389). «بازنمایی اسطورهای صعود در شاهنامۀ فردوسی». بوستان ادب. دورۀ 2. ش 1. صص 103-117.
- فیالکوف، یانکل (1383).جامعهشناسی شهر. ترجمۀ عبدالحسین نیکگهر. چ 1. تهران: آگه.
- قرشی، امانالله (1389). آب و کوه در اساطیر هند و ایرانی. چ2. تهران: هرمس.
- کمال، یاشار (1377). کوراوغلی در افسانه و تاریخ. ترجمۀ رحیم رئیسنیا. تهران: دنیا
- کمبل، جوزف (1388).قدرت اسطوره. ترجمۀ عباس مخبر. چ 5. تهران: نشر مرکز.
- کیانی، داوود (1392).فرهنگ جغرافیایی استان اردبیل. اردبیل: محقق اردبیلی.
- محمدپور، محمدامین و عبدالله حسنزادۀ میرعلی (1393). «افسانۀ کاوه نماد قیامی پیروز در تاریخ ملی ایران». جامعهشناسی تاریخی. دورۀ 6. ش 1. صص 73-92.
- ملکی، ابراهیم (1389). «بررسی بازنمایی زنان در ترانههای فولکلوریک لکی و لری». علوم اجتماعی. ش 49. صص 219-250.
- هاوس، رزالین هرست (1388). بازنمایی و صدق. ترجمۀ امیر نصیری. چ 2. تهران: فرهنگستان هنر.
- یونگ، کارل گوستاو (1383). آیون: پژوهشی در پدیدهشناسی خویشتن. ترجمۀ پیوین و فریدون فرامرزی. چ 1. مشهد: آستان قدس رضوی.
- Blake Walter, Marni (2009). "Universal Ideals, Local Challenges: Approaches to Archaeological Heritage Management at World Heritage Sites". PHD Disertation, Department of Archaeology. University of Boston.
- Brighton, Stephen A. (2011). "Applied Archaeology and Community Collaboration: Uncovering the Past and Empowering the Present". Human Organization. no. 70(4). pp. 344-354.
- Giraudo, Rachel Faye (2011). "Intangible Heritage and Tourism Development at the Tsodilo World Heritage Site". PHD Dissertation in Anthropology. University of California, Berkeley.
- Han, Sangwoo (2001). Cultural Heritage Management in South Korea. PHD Disertation. University of Minnesota.
- Jameson, John H. (2008). "Interpretation of Archaeology for the Public". Encyclopedia of Archaeology. ed. Borah M. Pearsall. PP. 1529-1543 New York: Academic Press.
- Kelly, C. (2008). "Heritage". Encyclopedia of Archaeology. ed. Borah M. Pearsall. PP. 91-96. New York: Academic Press..
- Landorf, Chris (2009). "A Framework for Sustainable Heritage Management: A Study of UK Industrial Heritage Sites". International Journal of Heritage Studies. vol. 15. no. 6. pp. 494–510.
- Vecco, Marilena (2010). "A Definition of Cultural Heritage: From the Tangible to the Intangible". Journal of Cultural Heritage. no. 30 (2010) xxx–xxx.
- Leimgruber, Walter (2010). "Switzerland and the UNESCO Convention on Intangible Cultural Heritage". Journal of Folklore Research. vol. 47. no. 1–2.
- Hafstein Valdimar T. (2012). "Cultural Heritage". A Companion to Folklore. First Edition. ed. Regina F. Bendix and Galit Hasan-Rokem.
- Lenzerini, Federico (2011). "Intangible Cultural Heritage: The Living Culture of Peoples". The European Journal of International Law. vol. 22. no. 1.
- Skounti, Ahmed (2001). "The Lost Ring: Unesco’s World Heritage and Intangible Cultural Heritage". Millî Folklor. 2011. vol. 23. no. 89.
- Mascari Francesco, Giovanni and et al. (2009). "Landscapes, Heritage and Culture". Journal of Cultural Heritage. no. 10. pp.22-29.
- UNESCO (2016). "Culture Sector". Intangible Heritage. http://www.unesco.org/culture/ich/ (acc: 19 April 2016).
