استادیار گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران ، sm.arta@cfu.ac.ir
چکیده: (43 مشاهده)
تشرف و گذار مفاهیمی هستند که در بسیاری از فرهنگها برای توصیف تغییرات اساسی زندگی افراد بهکار میروند. این تغییرات و گذار از مرحله ای به مرحلۀ دیگر، اغلب با مراسم و آیینهایی همراه است. بسیاری از این آیینها ناشناخته هستند و معرفی و شناساندن آنها، موجب شناخت عمیق ما با فرهنگ جامعه میشود. ازاین رو، این مقاله در صدد است تا با روش توصیفیـ تحلیلی، خاستگاه کهن سه آیین «انداختن نوزاد از پشت بام به پایین»، «ختنهسوران» و «جشن نُوشوالانه» را که از تولد تا بلوغ فرد را شامل میشود، بررسی کند و ارتباط آنها را با مفهوم تشرّف و گذار مشخص نماید. نتیجۀ تحقیق بیانگر این نکته است که هر سه آیین، مفهوم گذار از مرحلۀ پیشین زندگی و تشرف به مرحلۀ جدید را به رازآموز تلقین میکنند. بدینمعنی که آیین انداختن کودک از بلندی به پایین، بهمعنای گذار از زهدان مادر اصلی و تشرف به آغوش/ زهدان مادر کبیر (زمین) یا گذر از زندگی زهدانی و تشرف به زندگی خاکی است. مراسم ختنهسوران با نشانههای اسطورهای که در خود داردـ مانند رسیدن به تمامیت و کمال و ظهور و تسلط اصل نرینه با کاربرد نمادین عدد سهـ مرتبط با مناسک تشرف به آیین حنیف و پیوستن به جماعت مردان است. مراسم نوشوالانه نیز بهمعنای گذار فرد از دوران کودکی و رسیدن به بلوغ و کسب هویت جدید اجتماعی و فرهنگی است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
مردم شناسی دریافت: 1403/9/8 | پذیرش: 1403/11/16 | انتشار: 1404/5/7