جستجو در:
دوره 12، شماره 57 - ( 1403 )
جلد 12 شماره 57 صفحات 200-169 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Vaez S, Manouchehry Z. The Psychoanalytic and Socio-Cultural Critique of the Character “Zat al-Dawahi, the Devil in the Guise of a Worshipper” in One Thousand and One Nights. CFL 2024; 12 (57) :169-200
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-72982-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-72982-fa.html
واعظ سعید، منوچهری زهرا. نقد روانشناختی و جامعهشناختی ذاتالدّواهی، شیطانی در لباس عبّاد از هزارویکشب. فرهنگ و ادبیات عامه. 1403; 12 (57) :169-200
1- دانشگاه علّامه طباطبائی ، saeedvaez28@gmail.com
2- دانشگاه علّامه طباطبائی
2- دانشگاه علّامه طباطبائی
چکیده: (450 مشاهده)
«حکایت ملکنعمان و فرزندانش» یکی از داستانهای خواندنی و چند لایهای از مجموعۀ هزارویکشب است. داستان در لایۀ ظاهریاش جنگ بین مسلمانان و مسیحیان را که موضوعی تاریخی است، بیان میکند. ذاتالدواهی، شخصیت اصلی زن داستان و مادر شاه مسیحیان، لباس مردان دین را میپوشد، جنسیت و دین خود را مخفی میکند و لشکریان اسلام را فریب میدهد. از دید اجتماعی، داستان بیشتر به مکاریهای زنانۀ وی میپردازد که درنهایت به سزای اعمال خبیثانهاش هم میرسد، اما در لایۀ پنهانیتر، وقتی از بُعد کهنالگویی به آن بنگریم، داستان بیانگر فقدان آنیما (عنصر زنانه) در جامعه است و گسستگی خودآگاهی و ناخودآگاه جمعی را نشان میدهد که حکمرانی دو پادشاه بر یک اقلیم پایانِ داستان بهخوبی این موضوع را تأیید میکند. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانهای است. ذاتالدواهی از نظر کهنالگویی «آنیما (مادرمثالی)» منفی است که در قسمتهایی از داستان «نقاب» به صورت میزند و «سایه»های اجتماع را به صورت پررنگتری نشان میدهد. البته با اندکی تغییر در شیوۀ نگرش نسبت به نقش و جایگاه شخصیتها، میتوان او را بهعنوان «قهرمان کلک» نیز بهشمار آورد. ذاتالدواهی نمایندۀ زنان جامعهاش است؛ زنانی که ویژگی زنانهشان (عشق) در نظام مردسالار نادیده گرفته شده است و به حاشیه رانده شدهاند. درنتیجه، عنصر مردانه (آنیموس) در او فعال شده است و بهدلیل ویژگیهای آنیموسی، چهرهای انتقامجو، بیباک، سنگدل و دسیسهچین از خود نشان میدهد.
واژههای کلیدی: هزارویکشب، نقد روانشناختی، نقد جامعهشناختی، ذاتالدواهی، حکایت ملکنعمان و فرزندانش.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات داستانی عامه
دریافت: 1402/9/26 | پذیرش: 1403/2/14 | انتشار: 1403/4/28
دریافت: 1402/9/26 | پذیرش: 1403/2/14 | انتشار: 1403/4/28
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |