1- دانشگاه بجنورد ، o.vahdanifar@gmail.com
2- دانشگاه بجنورد
چکیده: (2436 مشاهده)
فرهنگ عامۀ اقوام ایرانی دنیایی رمزآلود است که بررسی محتوایی ظرایف آن میتواند چشماندازهای تازهای به دنیای مردمشناسی و جامعهشناسی بگشاید. در پژوهش پیشرو کوشش میشود با بیان عناصر فرهنگی و اعتقادات مرسوم در میان اقوام استان خراسان شمالی، به تبیین و تحلیل یک آیین محلی با نام «یُوار» در بین چهار قوم تات، ترک، ترکمن و کرمانج با بهرهگیری از شیوۀ مبتنی بر مصاحبه با پژوهشگران حوزۀ فرهنگ عامۀ خراسان شمالی و گویشوران موثّق و منابع مکتوب پرداخته شود تا ضمن معرّفی این آیین و آداب مربوط به آن، شباهتها و تفاوتها در نحوۀ برگزاری، موارد کاربرد و پیامدهای آن در بین چهار قوم مذکور مشخّص شود. حاصل این بررسی نشان میدهد که آیین یُوار در گذشته تقریباً با شیوههای یکسان و با اندکی تفاوت در مراسمهای گروهی نظیر درو کردن و جمعآوری محصولات کشاورزی، خانهسازی، پشمچینی گوسفندان، قالیبافی و... در بین اقوام مذکور انجام میشده است. از پیامدهای مهمّ این آیین علاوه بر تعاون و همکاری میتوان به ایجاد حسّ همدلی و نوعدوستی در بین مردمان این خطّه، افزایش درک، ابراز شادی و محبّت به همنوعان اشاره کرد. درواقع این آیین نشاندهندۀ همدلی و ایثار بین افراد این اقوام بوده است، زیرا از تمامی اقشار جامعه بهخصوص جوانان با توجّه به مهارت و نیروی جسمانی که داشتند، در آن حضور داشتند. این آیین تا دهۀ 1350 رونق داشته، امّا به مرور زمان و با پیشرفت تکنولوژی، تغییر نسلها و مشکلات مالیای که برای مردم به وجود آمده، باعث کمرنگ شدن و درنهایت از بین رفتن آن شده است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
فرهنگ عامه دریافت: 1401/12/23 | پذیرش: 1402/3/21 | انتشار: 1402/4/17