جستجو در:
دوره 12، شماره 56 - ( 1403 )
جلد 12 شماره 56 صفحات 41-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Esmaeili A. Analyzing the Significance of Carpets
in Iranian Folk Culture. CFL 2024; 12 (56) :1-41
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-70304-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-70304-fa.html
اسمعیلی اصغر. تحلیل جایگاه فرش در برخی عناصر معنوی فرهنگ عامه. فرهنگ و ادبیات عامه. 1403; 12 (56) :1-41
پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، a.esmaeili@ihcs.ac.ir
چکیده: (708 مشاهده)
فرش از مهم‌ترین اسباب خانۀ ایرانی است و بسامد فراوان واژه‌هایی مانند «قالی» و «فرش» در مثل‌ها، چیستان‌ها، آیین‌ها، افسانه‌ها و ترانه‌ها نشان‌دهندۀ اهمیت آن در فرهنگ مردم است. در این پژوهش، با روش گردآوری اطلاعات از منابع مختلف و تحلیل محتوای آن‌ها، جایگاه فرش در برخی عناصر معنوی فرهنگ عامه بررسی شده است. نتایج گویای آن است که در فرهنگ عامه، فلسفۀ پیدایش و ماهیت باورهای قالی‌بافان و قالی‌بافی ایران، به‌ترتیب عبارت‌اند از: فرافکنانه، تدافعی، ذوقی و تسکینی؛ و تحلیل آیین‌هایی چون «می بچکلسن» آلاشت از کاریاری مرتبط با تهیۀ پشم بافندگی حکایت دارد و پیوند آیین‌های کهن بارانخواهی ایرانی با اعتقادات مذهبی در قالی‌شویان مشهد اردهال دیده می‌شود. در ادبیات عامه، در مثل‌ها با اشاره به مهم‌ترین مناطق قالی‌بافی ایران، نکاتی دربارۀ نگه‌داری قالی و رنج قالی‌بافان آمده و با اشاره به نکات اقتصادی دربارۀ فرش، از اصطلاحات تخصصی قالی، مضامین متنوعی ساخته شده و برخی آداب و رسوم در آن‌ها منعکس شده است. عمده‌ترین درونمایۀ ترانه‌های قالی‌بافان ایران را عشق، دوری از معشوق، غم غربت، رنج و سختی قالی بافان، توصیف زیبایی‌های قالی و استمداد از امام رضا (ع) در کار و آرزوی اتمام کار قالی و زیارت امام رضا(ع) تشکیل می‌دهد. در افسانه‌های شکل‌گرفته در موضوع قالی و بافته‌ها، در افسانۀ قالیچۀ سلیمان، قهرمانی با شخصیت واقعی، بر عناصر طبیعی غلبه می‌کند و قالیچه نیز در این میان عنصری خیالی است که عامه به افسانه افزوده‌اند؛ در افسانۀ «نمد و پسر سلیمان» نیز عنصر تصادف، به کشف چگونگی ساخت کرباس منجر می‌شود. همۀ این موارد جایگاه انکارناپذیر فرش را در فرهنگ و ادبیات عامه نشان می‌دهد. عامه خود این باورها، مثل‌ها، ترانه‌ها و افسانه‌ها را ساختهاند و زمزمه می‌کنند و خود مجری آیین‌های قالی‌بافی‌اند.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه
دریافت: 1402/4/14 | پذیرش: 1402/7/23 | انتشار: 1403/2/30
دریافت: 1402/4/14 | پذیرش: 1402/7/23 | انتشار: 1403/2/30
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |