1- دانشگاه گیلان
2- دانشگاه گیلان ، drfiroozfazeli@guilan.ac.ir
چکیده: (2422 مشاهده)
ترانۀ «رعنا» یکی از سادهترین و در عین حال سیاسیترین ترانههای عامۀ سرزمین گیلان بهشمار میرود. سرایندۀ ناشناس ترانه در نظر داشت ضمن روایتی عاشقانه، در بندهایی از آن به حوادث تاریخی و اجتماعی منطقه اشاره کند. در این پژوهش به روش تحلیلی ـ توصیفی با بهرهگیری از رویکرد تاریخی ـ ادبی به اسناد مکتوب و یافتههای میدانی، کیفیت و چیستی رویداد مندرج در ترانۀ رعنا واکاوی شده است. یکی از ضرورتهای اصلی پژوهش نیل به روایتی اصیل مبتنی بر دادههای تاریخی و زبانی گویشوران منطقه است. نتایج نشان میدهد ترانه دربردارندۀ دو روایتِ نزدیک به زمان وقوع و روایت متأخر است. در روایت نخست، ستیز فئودالها و نبرد بازماندگان نهضت جنگل، نظیر کردآقجان و حیدر عمواوغلی و در روایت متأخر، جنبههای عاشقانه، رمانتیک و سرکشیهای رعنا برجسته شده است. در روایتهای متأخر، داستان رعنا با ترانههای پیش از خود، مانند زرانگیز، سیما و طوبی درآمیخته است و ضربآهنگی مطنطن دارد، اما در روایت نخست طنطنۀ کلام کمتر است و بیشتر توجه به رویداد و کنش شخصیتهای اصلی روایت، یعنی نوروز، هادی، کردآقاجان و حیدر است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه گیلان و مازندران دریافت: 1402/2/8 | پذیرش: 1402/5/15 | انتشار: 1402/8/30