1- دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه الزهرا
2- استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دورود
چکیده: (9172 مشاهده)
خاستگاه جمعی و عمیق قصهها سبب ایجاد شباهتهای شگفتانگیز در میان قصههای ملل مختلف شده است. در کنار دیدگاههایی که دربارۀ خصلت آموزشی قصه و ارتباط آن با دوران بلوغ و مسائل جنسی مطرح است، دیدگاههای دیگر نیز بر ارتباط قصه با الگوهای جمعی و اساطیری تأکید دارند. براین اساس، قصه دربردارنده حرکت درونی انسان برای رسیدن به انسجام و یکپارچگی است و روند آن بر ارتباط بین خودآگاه و ناخودآگاه متمرکز شده است. برای رسیدن به کمال، خودآگاه باید بتواند زبان رمزی ناخودآگاه را تفسیر کند. قهرمان قصه کسی است که به این ارتباط درونی تحقق بخشد. او قهرمان دنیای درون است و به دنبال مرکز وجود خود از نیروهایی یاری میگیرد که همگی درونی هستند. قهرمان قصه سفر اساطیری خود را با گسست از روزمرگی و تکرار آغاز میکند و در انتها به شناختی متفاوت از خود، هستی و توانمندیهایش میرسد.
قصه شناسی تطبیقی با رویکرد روانشناسانه نشاندهنده میراث مشترک بشر فارغ از زمان و مکان است. فرافکنی مراحل فرایند فردیت و خصیصه مشترکِ ناخودآگاه جمعی، الگوی یکسانی را در قصهها ایجاد کرده است. اگرچه فرهنگهای گوناگون بستری متنوع برای افسانهها و قصهها شمرده میشوند؛ اما در ژرفساخت قصه، دلمشغولی ِواحدی منعکس میشود و پایان همه به یک نقطه ختم میشود.
دریافت: 1395/7/10 | پذیرش: 1395/7/1 | انتشار: 1395/7/10