1- دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد ، kh.gorbani@iau-mahabad.ac.ir
2- دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد
چکیده: (1903 مشاهده)
این مقاله به بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر شکلگیری هیجانها و عواطف و شیوه مدیریت آنها در امثال و حکم دهخدا میپردازد. برای دستیابی به این هدف، از روش «تحلیل محتوای استنباطی» استفاده شده است. جامعه آماری، کتاب چهارجلدی امثال و حکم دهخداست و نمونه تحقیق تمامی امثال و حکم فارسی موجود در این اثر است. روش کار به این ترتیب است که نخست شواهد مربوط به هیجانهای اصلی یعنی «خشم و نفرت، ترس، شادی و غم، عشق، تعجب و شرم» از امثال و حکم دهخدا استخراج شده سپس شواهد، طبقهبندی و بسامد هیجانها، عوامل بروز آنها و راهکارهای مدیریتیشان مشخص شده است. درنهایت براساس روانشناسی جدید تفاوتها و شباهتها تعیین و به بررسی وجوه فرهنگی آنها پرداخته شده است. نتیجه حاکی از این است که از میان هیجانها به ترتیب هیجانهای خشم، ترس، شادی و غم بیشترین بسامد را به خود اختصاص دادهاند. بقیه هیجانها در فرهنگ عامه برخلاف روانشناسی جدید، کمتر موردتوجه بودهاند و با توجه به اینکه شواهدی برای راهکارهای مدیریتی آنها یافت نشده یا در فرهنگ ما بُعد منفی نداشتهاند؛ مانند هیجان عشق یا هیجان محسوب نمیشدهاند؛ مانند هیجان تعجب یا یک اصل اخلاقی بهشمار میآمدهاند؛ مانند هیجان شرم. علاوهبراین، عوامل بروز هیجانها و راهکارهای مدیریتی به نوعی در مظاهر فرهنگی ایران مانند عقاید دینی، سیاسی، تربیتی و غیره ریشه دارند.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه دریافت: 1401/2/29 | پذیرش: 1401/10/6 | انتشار: 1401/7/7