جستجو در:
دوره 10، شماره 47 - ( 1401 )
جلد 10 شماره 47 صفحات 73-43 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mashhadi NooshAbadi M. Jel Jelani Ritual of Tameh Natanz and its Comparison with Other Fire Theme Iran Rituals. CFL 2022; 10 (47) :43-73
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-64844-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-64844-fa.html
مشهدی نوش‌آبادی محمد. آیین جِل جِلانی طامۀ نطنز و مقایسۀ آن با دیگر آیین‌های آتش بُن ایران. فرهنگ و ادبیات عامه. 1401; 10 (47) :43-73
دانشگاه کاشان ، mmn5135@kashanu.ac.ir
چکیده: (1166 مشاهده)
جِل جِلانی آیینی کهن با بن‌مایه‌های ایرانی است که در روستای کوهستانی طامۀ شهرستان نطنز برگزار می‌شود. بدین ترتیب که در سه شب منتهی به نوزدهم دی‌ماه، جوانان آبادی در شامگاهان آتشی می‌افروزند، آنگاه به در خانه‌ها می‌روند و با خواندن اشعاری برای اهل خانه آرزوی برکت و سلامتی می‌کنند، سپس صاحب‌خانه با رغبت و احترام هدایایی خوراکی از نوع میوه و خشکبار در سینی می‌نهد و به گروه می‌دهد، گروه آن را در خورجین الاغ خود می‌ریزد و سراغ خانه‌ای دیگر می‌رود، در پایان در مسجدی کوچک جمع می‌شوند و هدایا را بین خود تقسیم می‌کنند. این آیین کمی با گذشته تفاوت دارد، زیرا پیش‌تر بر گلوگاه درختان سنگ می‌گذاشتند و آتش را در بالای کوهی می‌افروختند تا نور آن به همۀ باغات برسد. داده‌های این پژوهش که به‌صورت میدانی و اسنادی گردآوری شده و از جهت دینی و آیینی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج مقاله نشان می‌دهد آیین جل جلانی برگرفته از آیین‌های دی‌ماهی ایرانی است که شباهت‌های زیادی با جشن‌های سده و هیرومبا زرتشتی و آیین نیمۀ ماه رمضان مسلمانی دارد، اما به‌عکس آیین نیمۀ ماه رمضان بن‌مایه و اصالت ایرانی خود را تا حدود زیادی حفظ کرده و متناسب با حوایج روستاییان باغ‌دار که با مشکل سرمای کوهستان و یخ‌زدگی درختان مواجه هستند، به حیات خود ادامه داده است.
واژه‌های کلیدی: آیین‌های آتش‌بن ایرانی، آیین‌های زمستان، آیین جل جلانی، آیین رمضانی، روستای طامۀ نطنز، حاصلخیزی و باروری، رپیثوین.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
فرهنگ عامه
دریافت: 1401/7/24 | پذیرش: 1401/10/23 | انتشار: 1401/11/10
دریافت: 1401/7/24 | پذیرش: 1401/10/23 | انتشار: 1401/11/10
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |