1- کارشناسارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی
2- دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه تربیت مدرس
3- دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید بهشتی
چکیده: (10079 مشاهده)
فرهنگ عامه به شناخت عادات، رسوم، حکایتها، باورها، سرودها، مثلها و گفتار شفاهی مردم میپردازد و امروزه در حوزههای مختلف علوم انسانی، ازجمله جامعهشناسی و
شاخههای آن، تاریخ، روانشناسی، ادبیات، هنر و حتی ادیان بررسی میشود. ادبیات در مفهوم خاص و در شاخههای مختلف، سرشار از عناصر فولکلور است و توجه ویژه به آن در حوزه مطالعات میانرشتهای، نگرشی نو است.
سفرنامه نوعی گزارش است که سفرنامهنویس در آن اوضاع شهرها و سرزمینهایی را که بدانجا سفر کرده است، از زاویه دید خود و در نتیجه ارتباط مستقیم به تصویر میکشد. سفرنامهها دربردارندۀ اطلاعات مفیدی هستند که از طریق آن میتوان به واقعیتهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دورههای مختلف تاریخ ملتها پی برد. همچنین یکی از
راههای مهم شناخت ملتها و مقایسه آنها با یکدیگر و بهترین روش برای شناخت پدیدههای گوناگون مرتبط با فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی است که حتی منابع تاریخی دربارۀ آنها سکوت کردهاند.
این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی سفرنامة ابنبطوطه عناصر فرهنگ عامه و فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی ایرانیان (ادبیات فولکلور ایران) را بررسی میکند و به معرفی رفتارهای مبتنی بر فرهنگ عمومی از نگاه سفرنامهنویس مغربی- که در دوره مغول به نقاط و شهرهای مختلف ایران سفر کرده است- میپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که عناصر فولکلور در سفرنامة ابنبطوطه در بخش ایران جایگاه خوبی دارد و نمود این عناصر، بیشتر در زمینه عادات غذایی و وصف خوردنیهاست.
دریافت: 1394/7/28 | پذیرش: 1395/8/19 | انتشار: 1395/8/22