جستجو در:
دوره 10، شماره 44 - ( 1401 )
جلد 10 شماره 44 صفحات 284-251 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
The Elements of Curse and the Representation of Gender in the Written Couplets of Fars folklore. CFL 2022; 10 (44) :251-284
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-62179-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-62179-fa.html
خسروپور سعید، مرادی محمد. عناصر نفرین و نمود جنسیت در دوبیتی های مکتوب عامۀ فارس. فرهنگ و ادبیات عامه. 1401; 10 (44) :251-284
1- دانشگاه شیراز
چکیده: (2004 مشاهده)
نفرین یکی از شیوه‌های واکنش انسان در برابر موانعی است که در طول زندگی با آن‌ها مواجه می‌شود. واژۀ نفرین به معنای دعای بد است و بیشتر در شرایط عجز و ناتوانی انسان بروز می‌یابد. باور به تأثیرگذاری نفرین بیشتر از آن‌جاست که عامل اجرای آن، یکی از نیروهای ایزدی و مینوی است. هرچند باور به این تأثیرگذاری در گروه‌های مختلف اجتماعی وجود داشته است، اما مردم عامه به‌دلیل باورها و شرایط اجتماعی متفاوتی که داشته‌اند بیشتر از این ابزار استفاده و در قالب زبان گفتاری یا نوشتاری آن را بیان می‌کرده‌اند. یکی از این قالب‌ها دوبیتی است که عامه آن را برای بیان بسیاری از واکنش‌ها و احساسات خود مناسب دانسته‌اند. بنابراین، استفاده از آن برای بیان نفرین نیز طبیعی است. این پژوهش، به روش تحلیلی ـ توصیفی، نفرین‌های نمودیافته در 4391 دوبیتی رایج در میان عامۀ استان فارس را بررسی کرده و با بسامدیابی از عناصر نفرین‌کننده، نفرین‌شونده و دلیل نفرین، به تحلیل آماری و نمود این عناصر و جنسیت، در این حوزه از فرهنگ عامه پرداخته است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد در اشعار بررسی‌شده، همۀ نفرین‌کنندگان جز در یک نمونه، انسان و نیمی از نفرین‌شوندگان غیرانسان‌اند، نکته‌ای که می‌تواند به‌ترتیب به‌دلیل ارتباط واکنش نفرین با سخن‌گویی انسان و فرافکنی تقصیر بر غیرانسان باشد. در دوبیتی‌ها، عاشق بیشترین نمود (82 درصد) را از میان 19 گروه نفرین‌کننده دارد و معشوق نیز با 16/23درصد، اصلی‌ترین طرف در میان نفرین‌شوندگان است. همچنین از منظر جنسیت، زن در نفرین‌ها، بیشتر در مقام نفرین‌شونده قرار می‌گیرد، ویژگی‌ای که مربوط به جامعۀ مردسالار است که افزون‌بر ضعف و خودخواهی جنس مرد در برابر موانع، صبوری زن و پای‌بندی بیشترش را به رابطۀ عاشقانه نشان می‌دهد. هرچند می‌تواند مؤیّد به‌رسمیت نشناختن حقّ زن برای اعتراض نیز باشد و یک‌طرفه بودن رابطۀ عشق را نیز در جامعۀ مردمحور تأیید کند. از منظر تحلیل دلایل نفرین نیز، مانع وصل شدن، دیگرگزینی، جلب توجه معشوق و ناکامی عاشق، بیشترین بسامد را در دوبیتی‌های عامه دارند، مؤلفه‌ای که با وجه غنایی اشعار پیوندی مشخص دارد.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه جنوب
دریافت: 1401/1/14 | پذیرش: 1401/3/10 | انتشار: 1401/3/2
دریافت: 1401/1/14 | پذیرش: 1401/3/10 | انتشار: 1401/3/2
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |