دانشگاه قم
چکیده: (2125 مشاهده)
یکی از رایجترین و عامیانهترین شکلهای شوخی، لطیفه است. گرچه لطیفه دارای صفاتی ازجمله کوتاهی، همهگیر بودن و سادگی است، اما درعینحال پر از رمز و راز است، تا جایی که بازگوکنندۀ اندیشه و فرهنگ ملتهاست. عمدتاً لطیفهها داستانی درمورد شخص، وضعیت یا حادثهای هستند که با پیوند حلقههای واقعی استوارند و گسستگی در هر یک از این حلقهها، موجب پاشیده شدن شیرازۀ لطیفه و نرسیدن به یکی از اهداف خود، که شگفتی و خنده است، میشود. پژوهش پیشرو در ابتدا تعریفی کلی از لطیفه، تاریخچه و ساختار آن را ارائه داده و درادامه با نگاهی ادبی و پژوهشی به معرفی یکی از معروفترین شخصیتهای لطیفههای ایرانی یعنی ملانصرالدین پرداخته است. ازطرفی نظریهپرداز بزرگ طنز، ملوین هلیترز در بحث طنز به معرفی شش عنصر کمیک اشاره دارد، نگارنده با توجه به عنوان، برای یافتن پاسخی مناسب به پرسشهای پژوهش که دربرگیرندۀ «کاوش، ارزیابی و قابل تطبیق بودن یا نبودن نظریۀ ششگانۀ هلیترز در لطیفههای ملانصرالدین» با هدف استفادۀ هر چه بهتر از لطیفهها در بحث نمایش است، بعد از معرفی عناصر ششگانۀ هلیترز، نمونههایی از لطیفههای ملانصرالدین را که بهصورت تصادفی گزینش شده، به روش توصیفی ـ تحلیلی مورداستفاده قرار داده است. جمعآوری اطلاعات در این پژوهش با استناد به کتب، مقالات و منابع علمی معتبر صورت گرفته است. آنچه بهعنوان نتیجه میتوان بدان اشاره کرد، تأیید وجود عناصر ششگانۀ هلیترز در لطیفههای ملانصرالدین به صورتهای گوناگون است که برای اثبات و رسیدن به این موضوع، نگارنده از روش پیشنهادی خود که البته قابلتعمیم نیز است، در این مقاله استفاده کرده است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
طنز عامه دریافت: 1402/6/28 | پذیرش: 1401/1/11 | انتشار: 1401/2/10