جستجو در:
دوره 9، شماره 42 - ( 1400 )
جلد 9 شماره 42 صفحات 108-79 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mahjoub F, Tavakkoli Moghaddam S. The Function of Numbers in the Legends of Azerbaijan. CFL 2021; 9 (42) :79-108
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-58494-fa.html
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-58494-fa.html
محجوب فرشته، توکلی مقدم صفیه. کارکرد اعداد در افسانه های آذربایجان. فرهنگ و ادبیات عامه. 1400; 9 (42) :79-108
1- دانشگاه پیام نور تهران ، f.Mahjoub1354@pnu.ac.ir
2- دانشگاه پیام نور تهران
2- دانشگاه پیام نور تهران
چکیده: (2553 مشاهده)
افسانه‌ها در جهان در زمرۀ مهم‌ترین زیرشاخه‌های ادبیات عامه و سرمنشأ بسیاری از اعتقادات، باورها و هنجارهای هر جامعه‌اند. علاوه‌برآن در آفرینش گونه‌های متعدد ادبی سهیم‌اند. سوای زنجیره‌های روبنایی، نکات بسیار دیگر در ژرف‌ساخت افسانه‌ها دخیل است. اعداد و کارکرد آن در زمره این عوامل درونی است. ارزش کمّی اعداد گاه به‌مرور در پس ویژگی‌های کیفی و معنوی آن رنگ می‌بازد و مایه شکل‌گیری اعتقادات مذهبی، رفتار اجتماعی و باورهای عامیانه می‌شود تا بدان حد که قادر خواهد بود زاینده و توسعه پذیر یا بازدارنده و ضدتوسعه باشد.
ایران به‌دلیل تنوع قومیتی و آذربایجان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اقوام آن دارای غنای فرهنگی ویژه‌ای است. پژوهش حاضر براساس جایگاه اعداد و دانش مبتنی‌بر آن و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، به استخراج اعدادِ به‌کار رفته در پانزده افسانه شاخص آذربایجان خواهد پرداخت؛ سپس کیفیت اشاعه و اثرگذاری آنان در باورهای عامه را در سه شاخه اصلیِ «کوچک‌تر از ده، ده دهی و ترکیبی» بررسی خواهد کرد. حاصل آنکه از مجموع 26 عدد با 462 بار تکرار، دسته نخست با درصد تقریبی 71 درصد، مجموعه دوم با درصد و گروه سوم با 6 درصد به ترتیب پربسامد‌ترند. «یک» در جایگاه واحد شمارش، «چهل» برای مراسم شادی و «دوازده» برای گروه و دسته نیز فراوان‌ترین عدد و کارکرد در هر رده‌اند.
اعداد مندرج سوای عملکرد منحصربه‌فرد خود، گاه دارای وجوه مشترک به‌ویژه در مضرب‌هایشان هستند. دیگر آنکه بن‌مایه حماسی یا عشقی افسانه‌ها با عدد منتخب اغلب رابطه‌ای دوسویه دارد. وفور ترکیبات مرکب و کنایی نیز نشانگر رسوخ اعداد در ساختار زبانی این افسانه‌هاست.
ایران به‌دلیل تنوع قومیتی و آذربایجان به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین اقوام آن دارای غنای فرهنگی ویژه‌ای است. پژوهش حاضر براساس جایگاه اعداد و دانش مبتنی‌بر آن و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی، به استخراج اعدادِ به‌کار رفته در پانزده افسانه شاخص آذربایجان خواهد پرداخت؛ سپس کیفیت اشاعه و اثرگذاری آنان در باورهای عامه را در سه شاخه اصلیِ «کوچک‌تر از ده، ده دهی و ترکیبی» بررسی خواهد کرد. حاصل آنکه از مجموع 26 عدد با 462 بار تکرار، دسته نخست با درصد تقریبی 71 درصد، مجموعه دوم با درصد و گروه سوم با 6 درصد به ترتیب پربسامد‌ترند. «یک» در جایگاه واحد شمارش، «چهل» برای مراسم شادی و «دوازده» برای گروه و دسته نیز فراوان‌ترین عدد و کارکرد در هر رده‌اند.
اعداد مندرج سوای عملکرد منحصربه‌فرد خود، گاه دارای وجوه مشترک به‌ویژه در مضرب‌هایشان هستند. دیگر آنکه بن‌مایه حماسی یا عشقی افسانه‌ها با عدد منتخب اغلب رابطه‌ای دوسویه دارد. وفور ترکیبات مرکب و کنایی نیز نشانگر رسوخ اعداد در ساختار زبانی این افسانه‌هاست.
نوع مقاله: پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
فرهنگ عامه
دریافت: 1400/7/30 | پذیرش: 1400/9/26 | انتشار: 1400/10/17
دریافت: 1400/7/30 | پذیرش: 1400/9/26 | انتشار: 1400/10/17
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |