1- دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
2- دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
3- استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده: (7211 مشاهده)
شاعران و نویسندگان فارسیزبان، همواره برای آنکه به لطف و شیرینی و رسایی کلام خویش بیفزایند، از مثل بهره بردهاند. در میان نویسندگان معاصر، محمدعلی جمالزاده در داستانهای خویش از مثل مکرر استفاده کرده است. او در پنج داستان در مجموعۀ یکی بود و یکی نبود، 73 مثل به کار برده است. شیوههای کاربرد (چون اقتباس، حل، اشاره و تصویرسازی) و کارکردهای مختلف (چون اجتماعی، ارزشی، اخلاقی، انتقادی و طنزآمیز) اهمیت مثل را در نظر این نویسنده و کنجکاوی و علاقهمندی او را نسبت به ادبیات عامه نشان میدهد. همچنین بیان ارزشهای بارز فرهنگی و یا مخالفت با ضد ارزشها از نظر مضمونی برای نویسنده اهمیت داشته است. در مجموعۀ یکی بود و یکی نبود، کاربرد مثلها به تقویت و پرداخت بعضی عناصر داستانی (شخصیت پردازی، لحن، فضاسازی، موضوع و درونمایه و ... ) نیز کمک کرده است. میتوان گفت کاربرد مثل جزو ویژگیهای سبکی جمالزاده شده است.
دریافت: 1394/12/8 | پذیرش: 1395/12/11 | انتشار: 1396/1/1