دانشگاه علامه طباطبائی تهران ، amenehebrahimi@atu.ac.ir
چکیده: (2299 مشاهده)
برساخته شدن قصه های عامه از جهتی برآمده از تاریخی است که عامۀ مردم سعی دارند تا تلخی ها و گزندهایش را پس زنند و در دل قصه ها آن را به صورتی دلخواه مبدل کنند و خود را تسکین دهند. درپی چنین کشش و کوششی است که روایتی پدید می آید که دارای عناصری از گفتمانهای تاریخی و فراتاریخی/ آرمانی است. چنین مطالعه ای در عرصۀ متنیتپژوهی قصه ها را می توان با نظریات مطرح نقد ادبی و در اینجا با کاربست نظریۀ تاریخ گرایی نو تقویت کرد. تاریخ گرایان نو با مجموعه ای از کاربست ها گفتمان های مختلف ازجمله قدرت در عرصۀ سیاسی، گفتمانهای خاموش و مغلوب یا گفتمان های فرهنگی و غیره را بررسی می کنند. در اینجا قصۀ «شاهاسماعیل و عرب زنگی» براساس رویکرد تاریخگرایی نو و با روش تبیین تاریخی مطالعه شده است. این متن افزون بر سویه های مختلف گفتمان قدرت سیاسی تاریخ ایران که در عصر صفویه در پیوند با گفتمان ایدئولوژیک مذهبی قرار دارد و با نماد ذوالفقار رخ نموده است، از گفتمانِ اقلیت کرد در آن روزگار و دیگر گفتمان های اجتماعی و فرهنگی در زیست عامه ــ در آن مقطع و ورای آن زمان ــ نیز سخن میگوید.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
ادبیات عامه دریافت: 1400/2/8 | پذیرش: 1400/3/31 | انتشار: 1400/4/7