حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ
  Ye Xian 
(براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی)

pashootanizadeh, آزاده

جستجو در:

همه

صفحات وب

کتب

نشریات

مرکز نشر آثار علمی

فرهنگ و ادبیات عامه

دوره 13، شماره 61 - ( 1404 ) جلد 13 شماره 61 صفحات 288-245 | برگشت به فهرست نسخه ها

Mendeley

Zotero

RefWorks

pashootanizadeh A. The Presence of Nahid Goddess in Iranian Stories Like the Chinese Story of Ye Xian (Based on Historical and Geographical Approach. CFL 2026; 13 (61) :245-288
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-53915-fa.html

pashootanizadeh آزاده. حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ Ye Xian (براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی). فرهنگ و ادبیات عامه. 1404; 13 (61) :245-288

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-53915-fa.html

حضور ایزدبانوی ناهید در داستان‌‌های ایرانی مشابه با داستان چینیِ Ye Xian (براساس رویکرد تاریخی و جغرافیایی)

آزاده pashootanizadeh

دانشیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و بورسیه پسادکتری Marie Skłodowska Curieدر مرکز CTR دانشگاه کپنهاگ. ، azp@hum.ku.dk

چکیده: (124 مشاهده)

«Ye Xian»، نام قهرمان یکی از شاخص‌‌ترین داستان‌‌های چینی است که داستان حول محور جدال نامادری و دخترش با وی می‌‌چرخد. دریافت لباس آبی به‌‌همراه کفش زرین برای شرکت در جشنواره توسط نیروی متافیزیکی که به ازدواج «Ye Xian» با پادشاه منجر می‌‌شود، مهم‌ترین تشابه با داستان «سیندرلا» است. علاوه‌‌بر اشتراکات پیشین، توانایی «Ye Xian» در ارتباط با البسه/پوشاک و وجود نیروی متافیزیکی در استخوان‌‌های مخلوقی (ماهی یا گاو) با نمونه‌‌هایی از داستان‌‌های ایرانی تشابه دارد. داستان «بی‌‌بی سه‌‌شنبۀ زرتشتیان» امتداد منطقی نمونه‌‌های متنوع همین داستان با اسامی مشابه یا نامشابه همچون «ماه‌‌پیشانی» در نواحی مختلف ایران است. بُعد زنانه و اسامی قهرمانان داستان، اهمیت پارچه و پوشاک، وجود انواع نمادهای آب و ایزدبانوی ناهید، گره‌‌گشایی توسط نیروی جادویی از وجوه مشترک همۀ داستان‌‌هاست.
تطابق ادوار و وقایع تاریخی با جغرافیای زیارتگاه‌‌ها و بقاع متبرک ایران به شکل‌‌گیری داستان‌‌های مشابه در سیستان، شهر ری و خراسان منجر شده است. علاوه‌‌بر رنگ آبی می‌‌توان گاو و ماهی را به‌‌عنوان دیگر نمادهای آب و ایزدبانوی ناهید برشمرد. «پارس‌‌بانو» یکی از سلسله داستان‌‌های «پیر-ان زرتشتی» است و مشابه با داستان مقبرۀ «بی‌‌بی شهربانو» در شهرری است که به پیوند داستان‌‌ها و نمادهای اسلامی و پیشااسلامی منجر شده است. چراکه پارس‌‌بانو و شهربانو، بیوۀ امام حسین(ع) را خواهر اعلام می‌‌کند. اسامی قهرمانان، «شهربانو/فاطمه/بی‌‌بی» است که در اصل به یک شخصیت اشاره دارد. نقوش پارچه‌‌های ابریشمِ مکشوفه از مقبرۀ بی‌‌بی‌‌شهربانو، سردیس‌‌های گاوسان ساسانی در معبد ناهید بیشاپور به‌‌همراه ایوان موزاییکی‌‌اش ارائه‌‌دهندۀ اطلاعات تصویری و نمادین در ارتباط با این داستان‌‌هاست.

واژه‌های کلیدی: ایزدبانوی ناهید و آب، داستان‌‌های «بی‌‌بی سه‌‌شنبه» ایرانی و زرتشتی، داستان چینی «Ye Xian»، داستان ایرانی «ماه‌‌پیشانی»، لباس آبی و کفش زرین

متن کامل [PDF 1395 kb] (88 دریافت)

نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1400/4/16 | پذیرش: 1403/6/31 | انتشار: 1404/12/10

ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
	این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.