دوره ۹، شماره ۳۸ - ( ۱۴۰۰ )                   جلد ۹ شماره ۳۸ صفحات ۲۱۹-۱۸۳ | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 20.1001.1.23454466.1400.9.38.8.4

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Nazari Qarechomaq M K, Rahimi S M. Zaum into Popular Literature on the Basis of Torbat-e Jám Folk Literature. CFL 2021; 9 (38) :183-219
URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-11-48705-fa.html
نظری قره چماق محمد کاظم، رحیمی سید مهدی. زائوم در ادبیات عامه برمبنای ادبیات عامۀ تربت ‌جام. فرهنگ و ادبیات عامه. ۱۴۰۰; ۹ (۳۸) :۱۸۳-۲۱۹

URL: http://cfl.modares.ac.ir/article-۱۱-۴۸۷۰۵-fa.html

زائوم در ادبیات عامه برمبنای ادبیات عامۀ تربت ‌جام
محمد کاظم نظری قره چماق ۱، سید مهدی رحیمی۲
۱- دانشگاه بیرجند ، Mk.nazari@yahoo.com
۲- دانشگاه بیرجند
چکیده:   (۲۶۲۹ مشاهده)
 هدف در این جستار بررسی و تحلیل موضوع زائوم در ادبیات عامه است، زیرا ادبیات عامه بستری مناسب برای نمود زائوم بوده و هست و اساساً یکی از عناصر و موتیف‌های پرتکرار در ادب عامه، زائوم است. نمونه‌های این پژوهش از ادبیات عامه منطقۀ تربت جام انتخاب ‌شده ‌است. زائوم (Zaum) به واژه‌هایی گفته می‌شود که از منطق زبانی عدول کرده، فاقد معنا و مهمل­اند، ولی با ایجاد موسیقی در شعر (نیز در امثال و حکم و ترانه­ها) موجب انگیزش عاطفی و خوشایندی می‌شوند. در پژوهش­های ادبی این اصطلاح از مکتب آینده­گرایی روسی  سرچشمه می‌گیرد. نخستین‌بار شفیعی کدکنی آن را وارد مطالعات ادبی فارسی کرد. بنابر تقسیم پژوهشگران، زائوم به سه دسته  نشانه‌شناسیک، صرفی و آوایی تقسیم می‌شود. این تقسیم‌بندی براساس زائوم در سطح کلمه است که در ادبیات عامه دیده می­شود. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که زائوم در سطح مصراع (جمله) نیز اتفاق می‌افتد. «هیچانه­ها» و «تزریق» نمونۀ زائوم جمله­اند. زائوم گرچه بی‌معنی است، اما موجب تولید و افزونی موسیقی می‌شود .درنتیجه این موسیقی  بار معنایی را جبران می‌کند. در بعضی شعرهای عامه که شاعر تبحر شعری بالایی ندارد، دست به خلق زائوم می‌زند. در شعر کودکان چون به موسیقی بیشتر از معنا پرداخته ‌شده ‌است، زائوم پررنگ‌تر است.
واژه‌های کلیدی: ادبیات عامه، ادبیات عامۀ تربت جام، شعر کودکان، زائوم، موسیقی در شعر.
متن کامل [PDF 614 kb]   (۲۶۸۵ دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: ادبیات عامه
دریافت: 1399/10/8 | پذیرش: 1400/2/1 | انتشار: 1400/3/10
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.